Nieuw Wetboek Vennootschappen: handige toolbox voor overnames (Lamote Stragier Advocaten)

Vennootschappen & Verenigingen | 10 februari 2019

Auteurs: Bram Stragier en Steve Bonte (Lamote Stragier Advocaten)

Publicatiedatum: 07/02/2019

Er werd al uitvoerig gecommuniceerd over de nakende introductie van het nieuwe Wetboek Vennootschappen en Verenigingen (WVV). Minister Geens bevestigde dat het wetsontwerp in principe nog in februari 2019 in de plenaire vergadering van de Kamer gestemd wordt, samen met de fiscale neutralisatie van het nieuwe recht. 1 mei 2019 blijft dus de vooropgestelde datum van inwerkingtreding. Voor meer details over de gefaseerde inwerkingtreding, verwijzen wij naar onze eerdere nieuwsbrieven ‘Het nieuw wetboek van vennootschappen en verenigingen – uitgesteld naar 1 mei 2019’ en ‘Ontwerp van nieuw wetboek vennootschappen en verenigingen – wat met bestaande vennootschappen?’.

Het WVV zet in op vereenvoudiging, verduidelijking en flexibilisering. In deze bijdrage wijzen we op enkele concrete opportuniteiten en aandachtspunten bij overnames.

We focussen op de overname van de besloten vennootschap (BV), het nieuwe equivalent van de huidige BVBA en de standaardvennootschap uit het WVV.

Overnamefinanciering

Een van de meest opvallende ingrepen van het WVV is de afschaffing van het kapitaalconcept in de BV. Het begrip ‘vermogen’ vervangt het begrip ‘kapitaal’ en de schuldeiserbescherming wordt georganiseerd door elke vorm van vermogensuitkering aan een balans- en liquiditeitstest te onderwerpen.

De nieuwe balanstest sluit feitelijk nauw aan bij de huidige netto-actief test, en dicteert dat geen uitkering mag gebeuren indien het eigen vermogen van de vennootschap negatief is of door de uitkering negatief zou worden.

Een besluit van de algemene vergadering tot winstuitkering mag vervolgens slechts uitwerking krijgen indien het bestuursorgaan met de liquiditeitstest vaststelt dat de vennootschap na die uitkering in staat blijft om haar schulden te voldoen over een periode van minstens één jaar.

Deze dubbele test is ook van toepassing wanneer men de targetvennootschap een superdividend wil laten uitkeren aan de overnemende vennootschap (met het oog op de betaling van de koopprijs), of wanneer de targetvennootschap financiële bijstand zou willen verlenen aan de overnemer (de zgn. financial assistance). Dit laatste houdt in dat de targetvennootschap – onder bepaalde voorwaarden – aan de overnemende vennootschap een lening of zekerheid toestaat ter financiering van haar eigen overname.

De regels rondom financial assistance werden bovendien versoepeld: zo werd de publicatie van het bijzonder verslag (met overnameprijs) afgeschaft, net als de voorwaarde dat de verrichting onder ‘billijke marktvoorwaarden’ moet gebeuren. Ook de strafbepalingen ter zake werden afgeschaft, wat deze techniek ongetwijfeld een boost zal geven.

Het (meervoudig) stemrecht na overname

De regel dat aan alle aandelen gelijke rechten kleven, geldt nog slechts voor zover de statuten er niet van afwijken. Behalve de logische vereiste dat de vennootschap minstens één aandeel met stemrecht moet uitgeven, zijn alle vormen van meervoudig stemrecht mogelijk, en zijn aandelen zonder stemrecht niet meer automatisch preferentieel.

Dit schept een waaier aan opportuniteiten: van gedeeltelijke exits in familiebedrijven met overdracht van de controle aan bv. een investeringsfonds, over blokkeringsminderheden die niet proportioneel vertaald worden in het aandelenbezit, tot absolute minderheidsaandeelhouders die de volledige controle hebben/behouden.

Dit (laatste) schept ook nieuwe mogelijkheden op het vlak van successieplanning of familiale overdrachten: als ouder kan men de controle behouden met een minderheidsparticipatie, of kan men omgekeerd ‘passief’ de target of de overnemende vennootschap financieren. Deze technieken kunnen certificering overbodig maken.

Overdrachtsbeperkingen na overname

Een andere belangrijke nieuwigheid in de BV is dat de wettelijke overdrachtsbeperkingen niet langer verplicht gelden en men er statutair kan van afwijken. De BV zal, spijts haar naam, niet noodzakelijk nog een ‘besloten vennootschap’ zijn. Dit heeft ook verruimde mogelijkheden naar de inpandgeving van aandelen toe, en dus ook naar financiering.

Conventionele overdrachtsbeperkingen moeten niet langer per se het vennootschapsbelang dienen, maar kunnen voortaan ook passen in het (ruimere) belang van één of meerdere vennoten (bv. een ouder in he kader van een familiale overdracht). Temporeel onbeperkte onvervreemdbaarheidsclausules zijn niet langer ongeldig, maar worden opzegbaar met een redelijke opzegtermijn, en overdrachten in strijd met openbaar gemaakte overdrachtsbeperkingen zijn uit de wet niet aan de vennootschap of aan derden tegenstelbaar.

Bestuur na overname

Vandaag is het nog zo dat de totaliteit van de aandelen van de target beter niet door één vennootschap overgenomen worden om te vermijden dat deze ene aandeelhouder aansprakelijk wordt voor alle passiva van de target. Zo ook kan één aandeelhouder niet de enige bestuurder in bv. een NV worden.

Dit speelt in overnames al eens (praktisch) parten.

Het WVV vereenvoudigt dit verregaand. Voortaan volstaat één aandeelhouder en één bestuurder per vennootschap.

De bestuurdersaansprakelijkheid wordt beperkt tot specifieke bedragen, gekoppeld aan de grootte van de vennootschap. De plafonds gaan van 250.000,00 EUR tot 12.000.000,00 EUR (voor alle bestuurders samen). Zo wordt het gemakkelijker om het aansprakelijkheidsrisico van de bestuurders te verzekeren, en de wet laat dit ook expliciet toe.

Ook dit heeft zijn belang in een overname, bv. wanneer de overdrager nog een tijdlang als bestuurder aan boord blijft, of wanneer er debat is over de te verlenen kwijtingen.

Niet volgestorte aandelen

Waar er thans nog debat is over de volstortingsplicht bij overdracht van aandelen, installeert het WVV een uniforme en duidelijke regel. Bij overdracht van niet-volgestorte aandelen van een BV of NV zijn zowel de overdrager als de overnemer ten aanzien van de vennootschap en derden hoofdelijk gehouden tot volstorting. Tussen partijen kan de overdrager hiervoor regres uitoefenen op de overnemer (tenzij anders overeengekomen). Praktische tip: volstort de aandelen voor overdracht!

Het nieuwe WVV loodst het Belgische vennootschapsrecht binnen in de eenentwintigste eeuw. Voor de M&A praktijk zijn het bijzonder boeiende tijden. Zaken als overnamefinanciering, aandeelhoudersverhoudingen, overdrachtsbeperkingen, bestuur, bestuurdersaansprakelijkheid, enz… krijgen een compleet nieuwe, flexibele invulling en de opportuniteiten zijn legio. Het nieuwe WVV wordt zo een handige toolbox die nog beter toelaat om een bedrijfsovername uit te werken op maat van de overdrager én van de overnemer.