Nieuwe regels voor platformwerkers goedgekeurd (Europees Parlement)

Woensdag keurden de leden van het Europees Parlement nieuwe regels goed om de arbeidsomstandigheden van platformwerkers te verbeteren.

De nieuwe regels, waarover het Parlement en de Raad in februari overeenstemming hebben bereikt en die met 554 stemmen voor, 56 stemmen tegen en 24 onthoudingen zijn goedgekeurd, hebben tot doel ervoor te zorgen dat platformwerkers de juiste arbeidsstatus hebben en zullen schijnzelfstandigheid te corrigeren. Het zijn ook de eerste Europese regels ooit die het gebruik van algoritmen op de werkplek reguleren.

Stand van zaken op het werk

De nieuwe wet introduceert een vermoeden van een arbeidsverhouding (in tegenstelling tot werken als zelfstandige of zzp’er) dat in gang wordt gezet wanneer er volgens de nationale wetgeving en collectieve overeenkomsten feiten zijn die erop wijzen dat er sprake is van controle en richting, rekening houdend met de jurisprudentie van de EU.

De richtlijn verplicht de EU-landen om een weerlegbaar wettelijk vermoeden van werkgelegenheid op nationaal niveau vast te stellen, om zo het machtsevenwicht tussen het digitale arbeidsplatform en de persoon die platformwerk verricht te corrigeren. De bewijslast ligt bij het platform, wat betekent dat het aan het platform is om te bewijzen dat er geen arbeidsrelatie is.

Nieuwe regels voor algoritmes

De nieuwe regels zorgen ervoor dat een persoon die platformwerk verricht niet kan worden ontslagen of ontslagen op basis van een besluit van een algoritme of een geautomatiseerd besluitvormingsproces. In plaats daarvan moeten digitale arbeidsplatforms zorgen voor menselijk toezicht op belangrijke beslissingen die rechtstreeks van invloed zijn op de personen die platformwerk verrichten.

Transparantie en gegevensbescherming

De richtlijn introduceert regels die de gegevens van platformwerkers beter beschermen. Het is digitale arbeidsplatforms verboden bepaalde soorten persoonsgegevens te verwerken, zoals gegevens over iemands emotionele of psychologische staat en iemands persoonlijke overtuigingen.

Quote

Rapporteur Elisabetta Gualmini (S&D, IT) zei: “Met deze richtlijn zullen tot 40 miljoen platformwerkers in de EU toegang hebben tot eerlijke arbeidsvoorwaarden. Deze historische deal zal hen waardigheid, bescherming en rechten geven. Het zal schijnzelfstandigheid corrigeren en oneerlijke concurrentie voorkomen, zzp’ers beschermen en baanbrekende regels invoeren voor het beheer van algoritmes. Dit wordt een echte graadmeter op mondiaal niveau. Ik ben er trots op te kunnen zeggen: Europa beschermt zijn werknemers, zijn sociale model en zijn economie.

Volgende stappen

De overeengekomen tekst zal nu ook formeel door de Raad moeten worden aangenomen. Na de publicatie ervan in het Publicatieblad van de EU hebben de lidstaten twee jaar de tijd om de bepalingen van de richtlijn in hun nationale wetgeving op te nemen.

Achtergrond

Uit een analyse van de Europese Commissie uit 2021 bleek dat er meer dan 500 digitale arbeidsplatforms actief zijn en dat de sector werk biedt aan meer dan 28 miljoen mensen — een cijfer dat naar verwachting 43 miljoen zal bereiken in 2025. Digitale arbeidsplatforms zijn aanwezig in verschillende economische sectoren, of het nu “op locatie” is, zoals koeriers voor het rijden en de levering van levensmiddelen of online met diensten zoals gegevenscodering en vertaling.

Hoewel de meeste platformwerkers formeel zelfstandig zijn, zou het kunnen zijn dat ongeveer 5,5 miljoen mensen ten onrechte als zelfstandige worden aangemerkt.

Met de aanneming van deze wetgeving beantwoordt het Parlement aan de verwachtingen van de burgers ten aanzien van inclusieve arbeidsmarkten en digitale innovatie ter versterking van de sociale en duurzame economie, zoals verwoord in de voorstellen 13, 13, lid 5, en 35, lid 1, punt 3, van de conclusies van de Conferentie over de toekomst van Europa.

Bron: Europees Parlement