Risico op verhoogde schadevergoeding bij het afbreken van onderhandelingen (Van Havermaet)

Auteur: Stefanie Van der Heyden (Van Havermaet)

De geleidelijke hervorming van het Burgerlijk Wetboek introduceert een nieuwigheid inzake de “precontractuele aansprakelijkheid”. De aansprakelijkheid voor het foutief afbreken van onderhandelingen.

PRINCIPE VAN DE CONTRACTVRIJHEID

Het staat iedereen vrij om te onderhandelen met wie men wil en om al dan niet te contracteren met wie men wil. Dit is het principe van de contractvrijheid.

Deze contractvrijheid houdt ook in dat iedereen vrij is om lopende onderhandelingen stop te zetten. Echter, in bepaalde gevallen kan het stopzetten van onderhandelingen foutief zijn, en aanleiding geven tot het betalen van een schadevergoeding.

Denk bijvoorbeeld aan een partij die vergevorderde onderhandelingen stopzet zonder gegronde reden, of indien bleek dat zij enkel onderhandelde om bepaalde vertrouwelijke informatie te bekomen. Niet het afbreken zelf is in dat geval foutief, wel de omstandigheden waarin dit gebeurt.

GEEN EINDELOZE VRIJHEID: DE PRECONTRACTUELE AANSPRAKELIJKHEID

Indien een partij de contractonderhandelingen foutief afbreekt, is zij verplicht om de schade te vergoeden. Maar enkel het zgn. ‘negatieve contractbelang’ moet vergoed worden. Dit betekent dat de benadeelde partij in de positie moet worden geplaatst alsof zij nooit onderhandeld had. Meer concreet: alle kosten gerelateerd aan de vruchteloos gevoerde onderhandelingen, zoals erelonen van adviseurs of advocaten, komen voor vergoeding in aanmerking. Hetzelfde geldt voor de overige nutteloos gemaakte kosten, zoals verplaatsings- of verblijfskosten.

Als uitzondering bepaalt het nieuwe Burgerlijk Wetboek sinds 1/1/2023 dat het ‘positieve contractbelang’ moet worden vergoed indien de wederpartij ervan mocht uitgaan dat het contract “zonder enige twijfel” zou worden gesloten. Dit zal enkel het geval zijn in uitzonderlijke situaties, bijvoorbeeld wanneer men zich daags voor de geplande ondertekening van de contracten plots terugtrekt.

De partij die schade lijdt door deze terugtrekking moet dan in de positie geplaatst worden alsof het contract wel degelijk was gesloten. Met andere woorden, ook de winst die zij dankzij het contract had kunnen maken, komt voor vergoeding in aanmerking. U begrijpt dat dit veel nadeliger is voor de partij die de onderhandelingen afbrak.

WAT BETEKENT DIT VOOR U?

Laattijdig afbreken van onderhandelingen kan hoge schadevergoedingen met zich meebrengen. Gelukkig kunnen partijen hierover afwijkende afspraken maken.

Bron: Van Havermaet