Opgepast voor de verkoop van aandelen die niet volstort zijn! (Pauwels Advocaten)

Vennootschappen & Verenigingen | 7 juni 2019

Auteur: Pieter Pauwels (Pauwels Advocaten)

Publicatiedatum: 01/06/2019

Waarop moet ik letten als ik mijn aandelen in een vennootschap wil overdragen?

Wanneer u van plan bent uw aandelen in een vennootschap te verkopen, dient u best goed na te kijken of deze aandelen volledig werden volstort. Als u een vennootschap opricht, althans toch onder het oude Wetboek van Vennootschappen, dan diende u steeds in ruil voor aandelen een bepaalde inbreng te doen. Wanneer het ging om een inbreng in geld, dan diende deze inbreng niet onmiddellijk voor 100 % te worden gedaan, maar kon u bijvoorbeeld voor één derde het kapitaal volstorten. Dit betekende dat u voor het niet-volstorte kapitaalgedeelte een verbintenis aanging opzichtens de vennootschap om deze vooralsnog te volstorten.

Als de aandelen volledig volstort zijn, dan is er geen probleem: de vennootschap kan noch van u, noch van de nieuwe eigenaar de volstorting vragen.

Verkoop van niet-volstorte aandelen.

Wanneer u niet-volstorte aandelen verkoopt, is de situatie anders. U kan deze aandelen evengoed verkopen, maar u vermijdt best dat u nog moet opdraaien voor het niet-volstorte gedeelte. U doet er als verkoper goed aan om een copie te nemen van het aandelenregister waarin de aandelenoverdracht werd ingeschreven. Ook dient u best deze copie te laten registreren zodat u later kan aantonen wanneer de overdracht van de aandelen heeft plaatsgevonden.

Immers, doet u dit niet, dan loopt u grote risico’s! U riskeert dan – soms zelfs jaren later – dat u wordt aangesproken door de vennootschap of de curator wanneer de vennootschap ondertussen failliet is verklaard, om het niet-volstort kapitaal aan te zuiveren.

Maak als verkoper steeds een copie van het aandelenregister met daarin de ingeschreven aandelenoverdracht, en laat deze vervolgens registreren. Zo bescherm je jezelf tegen de curator van de vennootschap wanneer deze u zou aanspreken in betaling van het niet-volstort gedeelte van het kapitaal!

Zorg voor de inschrijving van de aandelenoverdracht in het aandelenregister!

Volgens de vaste rechtspraak van het Hof van Cassatie moet u de overdracht van aandelen in het aandelenregister inschrijven. Deze inschrijving van de overdracht zorgt ervoor dat de verkoop “tegenstelbaar” wordt aan derden waaronder de vennootschap zelf. Dit wil zeggen dat de vennootschap moet aanvaarden dat u als verkoper geen aandeelhouder meer bent, zelfs wanneer u de aandelen niet volledig hebt volstort. Deze tegenstelbaarheid slaat zowel op de rechten als op de plichten die aan de eigendom van de aandelen verbonden zijn (zie Cass. 9 maart 2017, DAOR 2017, afl. 124, 26).

Het probleem is nu net dat u als verkoper het bewijs dient te leveren van de verkoop van uw aandelen én dat deze verkoop tegenstelbaar is aan derden. Met andere woorden, u dient het bewijs te leveren dat de overdracht werd ingeschreven in het aandelenregister, en van het tijdstip van de inschrijving. Dit is problematisch omdat het aandelenregister zich in het beste geval bevindt op de maatschappelijke zetel van de vennootschap, maar in de praktijk vaak niet meer bestaat of verloren is gegaan. Als dan de vennootschap failliet gaat en de curator op basis van de laatste neergelegde jaarrekening vaststelt dat het kapitaal niet volledig werd volstort, dan bent u als verkoper de pineut, tenzij u bewijst dat u geen aandeelhouder meer bent én dat de overdracht dateert van vóór de opvordering.

Maak een copie van de inschrijving van de overdracht en laat deze copie registreren!

Het is geen overbodige luxe om een copie te nemen van het aandelenregister met daarin de inschrijving van uw aandelenoverdracht. Hiermee bewijst u de overdracht al. Maar u bent er nog niet. Om te kunnen bewijzen dat u geen eigenaar meer was nog vooraleer de vennootschap failliet is gegaan en de curator het niet-volstorte kapitaal heeft opgevraagd, diet u de datum van de overdracht te bewijzen. Dit kan u het best doen door de copie te laten registreren! Een recent arrest van het Hof van beroep te Gent herhaalt deze principes.

De overdracht van aandelen is een afwijkende regeling van overdracht van schuld en schuldvordering.

Aandelen bevatten enerzijds rechten en anderzijds plichten. Een overdracht van aandelen zal dus zowel een overdracht van plichten (schulden) zijn, als een overdracht van rechten. Volgens het gemeen recht kan een schuld maar overgedragen worden indien de schuldeiser ermee akkoord gaat. Niet zo bij een overdracht van aandelen: de vennootschap wiens aandelen u overdraagt, hoeft met de overdracht niet akkoord te gaan om deze te moeten respecteren: de loutere inschrijving in het aandelenregister is voldoende opdat de vennootschap als schuldeiser van de betaling van de niet-volstorte aandelen, de overdracht moet respecteren. Anders gezegd, de vennootschap, zelfs al is zij nooit akkoord gegaan met de overdracht van de aandelen, zal geen bedragen kunnen vorderen van de overdragende vennoot, maar zal betaling moeten vragen aan de overnemende vennoot.