Financial assistance in overnamefinanciering (Caluwaerts Uytterhoeven)

Auteur: Noëmi Callaert, Berk Cimen en Begüm Oktay (Caluwaerts Uytterhoeven)

Financial assistance is een financieringsmethode waarbij het bedrijf dat gekocht wordt, helpt bij de financiering van zijn eigen overname. Dit kan door middel van directe financiering, het verstrekken van leningen, of het bieden van zekerheden.

1. Directe financiering: De vennootschap kan directe financiële middelen verstrekken aan de koper.
2. Geven van leningen: Een veelvoorkomende vorm van financial assistance is wanneer de vennootschap leningen verstrekt aan de koper die hen overneemt. Dit kan variëren van kortlopende leningen tot langetermijnleningen.
3. Bieden van zekerheden: De vennootschap kan ook zekerheden bieden voor leningen die de koper aangaat bij andere partijen. Dit kan bijvoorbeeld door het hypothekeren van bedrijfseigendommen zijn zodat de lening gegarandeerd is.

Er bestond een principieel verbod op financial assistance, maar met de invoering van het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (hierna WVV), is het gebruik van financial assistance versoepeld.

Van verbod tot aanvaarding

Vroeger werd financial assistance in veel rechtsgebieden, waaronder België, als een risicovolle praktijk gezien en was het grotendeels verboden. Dit verbod was voornamelijk bedoeld om de belangen van schuldeisers en minderheidsaandeelhouders te beschermen. De vrees bestond dat een bedrijf zichzelf financieel zou uitputten om een overname mogelijk te maken wat de stabiliteit van die onderneming in gevaar kon brengen.

De procedures van financial assistance volgens het WVV

Het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV) stelt duidelijke regels voor het gebruik van financial assistance in België (artikels 5:152 (BV’s), 6:118 (CV’s) en 7:227 (NV’s) WVV). Voor BV’s en CV’s is de procedure als volgt:

1. Een voorafgaand besluit van de algemene vergadering met statutenwijzigende meerderheid;
2. Verslagplicht van het bestuursorgaan ingevolge het feit dat de verrichting gebeurt onder verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan: vermelding van redenen, voorwaarden en risico’s voor de liquiditeit en solvabiliteit;
3. Dubbele uitkeringstest voor het uitgetrokken bedrag (liquiditeits- en balanstest);
4. Ten bedrage van de totale financiële bijstand moet men aan de passiefzijde van de balans een onbeschikbare reserve aanleggen.

De verplichting om een onbeschikbare reserve aan te leggen ter waarde van de financial assistance dient als veiligheidsnet om de toekomstige financiële risico’s op te vangen. Waarom? Deze regel beschermt zowel de belangen van de aandeelhouders als die van de schuldeisers. Op deze manier zijn er voldoende middelen beschikbaar voor lopende financiële zaken.

Voorwaarden 1 en 2 zijn niet van toepassing bij een zogenaamde “management buy-out”:

1. Voorschot, lening of zekerheid toegekend aan lid van het personeel van (verbonden) vennootschap; of
2. Voorschot, lening of zekerheid toegekend aan vennootschappen waarvan ten minste de helft van de stemrechten in het bezit is van leden van het personeel.

Voor NV’s is de procedure zeer gelijkaardig, doch er geldt wel nog een beperkte publicatieplicht en het WVV vereist uitdrukkelijk dat de financiering gebeurt tegen “billijke marktvoorwaarden.” De uitzondering voor de management buy-out speelt ook hier.

Bij het gebruik van financial assistance moeten bedrijven en hun bestuurders rekening houden met enkele belangrijke aspecten. De grootste verantwoordelijkheid ligt bij het bestuur.

Het niet naleven van de wettelijke vereisten kan leiden tot bestuurdersaansprakelijkheid, waarbij bestuurders persoonlijk verantwoordelijk kunnen worden gesteld voor schade die voortvloeit uit hun beslissingen. Dit benadrukt het belang van grondige kennis van de wetgeving en het zorgvuldig volgen van alle procedures rond financial assistance.

Bron: Caluwaerts Uytterhoeven