ESG in Belgische kmo’s: een inspanning die lonen zal (Deminor)

Auteur: Deminor

ESG-topics (Environment, Social, Governance) komen bij steeds meer bedrijven alsmaar hoger op de agenda te staan. Niet enkel grote beursgenoteerde bedrijven of multinationals zijn door nieuwe Europese duurzaamheidsregels genoodzaakt een versnelling hoger te schakelen.

Ook kleine en middelgrote ondernemingen ondervinden de impact van het steeds belangrijker worden om duurzaam te ondernemen.

Europese duurzaamheids regels

Met de invoering van de Europese Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) worden voor heel wat bedrijven de eisen op vlak van ESG-rapportering verder aangescherpt. Deze richtlijn verplicht Europese ondernemingen om alle relevante ESG-topics transparant en gedetailleerd in kaart te brengen en erover te rapporteren.

Het toepassingsgebied van de CSRD wordt stapsgewijs ingevoerd tussen 2025 en 2028. In eerste instantie gaat het over beursgenoteerde bedrijven en financiële instellingen met meer dan 500 werknemers. Zij zullen voor het eerst moeten rapporteren in 2025 over het boekjaar 2024. Daarna volgen grote ondernemingen en beursgenoteerde kmo’s.

Niet-beursgenoteerde kmo’s zijn op dit moment dus niet verplicht om aan de CSRD te voldoen, maar houden er toch best alvast rekening mee in hun bedrijfsvoering. CSRD-plichtige ondernemingen zijn er namelijk toe gehouden om de ESG-impact van hun volledige waardeketen in kaart te brengen. Om correct te kunnen rapporteren over hun eigen duurzaamheidsprestaties, zijn deze bedrijven als gevolg vaak afhankelijk van de informatie die zij van hun kmo-leveranciers, kmo-klanten of andere zakenrelaties krijgen. Waar het in theorie enkel de allergrootste bedrijven zijn voor wie de strengere ESG-regels reeds gelden, worden op die manier in de praktijk ook de onderliggende kmo’s verplicht om over hun ESG-praktijken te rapporteren.

Voorbeelden van vragen die een kmo uit de waardeketen van een CSRD-plichtige onderneming kan ontvangen:

• Geef een gedetailleerd overzicht van de CO₂-uitstoot van uw bedrijf.
• Bewijs dat er door uw leverancier in China geen kinderarbeid wordt gebruikt.
• Toon aan dat uw kmo gelijkheid en inclusie nastreeft.
• Geef een overzicht van inspanningen op vlak van afvalbeheer.
• Bewijs dat uw kmo alle noodzakelijk maatregelen heeft genomen om milieurisico’s in te perken.

Hoe er precies gerapporteerd moet worden volgens de CSRD, wordt vastgelegd in rapporteringsstandaarden of ESRS (European Sustainability Reporting Standards). Voor de ondernemingen die nog niet onderworpen zijn aan de CSRD komen er aangepaste, vrijwillige rapporteringsstandaarden. Dit moet kmo’s helpen de stroom van complexe en tijdsintensieve vragen die zij van de grotere bedrijven krijgen, meer behapbaar te maken.

Uitdagingen vs. voordelen van ESG-rapportering

Om ESG-rapportering op poten te zetten, moeten er binnen uw kmo heel wat verschillende soorten gegevens verzameld en grondig geanalyseerd worden. Als kmo moet u op uw beurt al uw stakeholders, waaronder medewerkers, klanten en leveranciers, meekrijgen om de rapportering op te bouwen. De transparantie die daarbij geboden moet worden, ook over punten waar de onderneming momenteel negatief scoort, schrikt vaak af. Daarnaast is het een kost- en tijdsintensief proces.

Het in kaart brengen van risico’s en pijnpunten kan echter ook een positief en kostenbesparend effect hebben:  de werkprocessen kunnen efficiënter op elkaar afgestemd worden en operationele storingen kunnen teruggedrongen worden, energieverbruik kan geoptimaliseerd worden, reputatieschade vermeden, enzovoort.

Bovendien kunnen kmo’s door zich te profileren als duurzaam een concurrentievoordeel behalen en nieuwe zakelijke kansen creëren. Als (potentiële) leverancier van een CSRD-plichtige onderneming kan je een streepje voor hebben indien je reeds bepaalde rapporteringsprocessen hebt opgezet of over een duurzaamheidscharter beschikt. Ook om nieuw talent of klanten aan te trekken, kan dit meespelen als onderscheidende factor. Bovendien biedt het ook voordelen op vlak van toegang tot financiering. Investeerders en banken zullen steeds vaker vragen naar ESG-rapportering voordat ze investeren of gunstigere tarieven aanbieden. Hetzelfde geldt bij het verkrijgen van subsidies.

ESG-initiatieven als kmo

We merken op dat heel wat bedrijven reeds vrijwillig acties ondernemen rond ESG-topics. Er is een kentering merkbaar, die niet enkel is ingegeven door (toekomstige) wettelijke verplichtingen.  Het meenemen van ESG in de bedrijfsstrategie en opzetten van rapporteringsprocedures is echter nog een stap verder. Het is belangrijk om te starten met initiatieven op maat van uw bedrijf, waarbij een proactieve aanpak wint van een reactieve houding.

Neem ESG bijvoorbeeld (half)jaarlijks op als agendapunt binnen uw raad van bestuur of raad van advies, nog voor het debat rond duurzaamheid zich verlegt naar andere niveaus zoals de algemene vergadering, of extern. Laat u hierbij challengen door externen met ervaring of expertise in dit domein:

• Wat is bedrijfsethiek?
• Welke factoren zijn van invloed op de tevredenheid van uw klanten?
• Zijn er leveranciers die niet dezelfde normen en waarden nastreven al de onderneming?
• Hoe kan de buurtimpact van uw bedrijfsactiviteit geminimaliseerd worden?

Op basis van een eerste analyse, kan u focussen op een aantal doelstellingen en actiepunten om de duurzaamheidsprestaties te verbeteren, waarover u vervolgens gaat rapporteren.

Visualiseer deze initiatieven en communiceer er regelmatig over, zowel intern naar uw  medewerkers toe als extern naar uw klanten, leveranciers, de buurt en overige stakeholders.

Bron: Deminor