Terugblik op 2023: een aantal verduidelijkingen op het vlak van successieplanning (Eubelius)

Auteurs: Wouter Claes, Kelly Moens en Elise Reynders (Eubelius)

Een goede successieplanning brengt gemoedsrust. De wetgeving is evenwel voortdurend in beweging en het opzetten van een successieplanning vergt maatwerk. U doet er dan ook goed aan om geregeld na te gaan of uw successieplanning nog up-to-date is.

Wij blikken in dit korte overzicht graag terug op een aantal welkome verduidelijkingen in 2023:

• Hoewel de Vlaamse Belastingadministratie (“Vlabel”) steeds weigerachtig stond tegenover de toepassing van het Vlaamse gunstregime in de schenk- en erfbelasting op familiale vennootschappen met vastgoed, maakte de “slagerijrechtspraak” duidelijk dat de aanwezigheid van vastgoed geen reden mag zijn om de toepassing van het gunstregime te weigeren (zie ook onze eerdere bijdrage). Vlabel lijkt intussen dan ook haar strikte interpretatie verlaten te hebben en levert steeds meer positieve beslissingen af voor familiale vennootschappen met vastgoedactiviteiten.
• Na een aantal tegenstrijdige vonnissen van de rechtbank van eerste aanleg te Gent, verduidelijkte het Gentse hof van beroep de berekening van de naheffing in de schenk- of erfbelasting in geval van een kapitaalvermindering binnen de drie jaar volgend op de schenking of vererving van een familiale vennootschap. Het hof van beroep te Gent oordeelde in het voordeel van de belastingplichtige dat deze naheffing berekend moet worden op het bedrag van de kapitaalvermindering zelf. De visie van Vlabel als zou eerst moeten worden nagegaan welk percentage van het kapitaal wordt uitgekeerd, om vervolgens dat percentage op de waarde van de schenking toe te passen en de aldus bekomen waarde te belasten, werd aldus niet gevolgd.
• De “kaasroute” werd eind 2020 gesloten, maar er is intussen een alternatief. Vlabel aanvaardt de inbreng in een maatschap met uitgifte van aandelen ten voordele van een derde of zonder creatie van aandelen als techniek om belastingvrij aandelen te schenken (zie ook onze eerdere bijdrage). Let wel, in de talrijke beslissingen die inmiddels gevolgd zijn, wordt geen uitspraak gedaan over de civielrechtelijke geldigheid van deze “bierroute”.
• Vlabel ervaart de laatste jaren een al te grote mate van controlevoorbehoud via een maatschap – naar ons oordeel onterecht – als problematisch. Deze tendens zette door in 2023, zoals blijkt uit de talrijke beslissingen in verband met de oprichting van nieuwe maatschappen en de statutenwijziging van reeds bestaande maatschappen.
• De fiscale gevolgen van de afstand van vruchtgebruik werden bevestigd in een nieuw standpunt van Vlabel (zie ook onze eerdere bijdrage). Concreet werd bevestigd dat een schenker die roerende goederen (bijvoorbeeld aandelen) met voorbehoud van vruchtgebruik geschonken heeft, later belastingvrij afstand kan doen van zijn/haar vruchtgebruik ten voordele van de begiftigde(n)/naakte eigenaar(s).
• Tot slot werd tijdens de eindejaarsperiode ook de toepassing van de kaaimantaks op de Nederlandse STAK’s verduidelijkt. Een STAK kwalificeert weliswaar als juridische constructie, maar er zal geen belastingheffing onder de kaaimantaks zijn wanneer de Nederlandse STAK als fiscaal transparant beschouwd wordt.

Ook in 2024 volgen wij de evoluties op het vlak van successieplanning op de voet en staan wij u graag bij om een successieplanning op maat van uw wensen uit te werken. Een aantal van bovengenoemde verduidelijkingen openen alvast opportuniteiten om aan successieplanning te doen.

Bron: Eubelius