Successie- en vermogensplanning: Kinderloze koppels (Mint Advocaten)

Auteur: Mint Advocaten

In onze eerste case in het dossier successie- en vermogensplanning nemen wij kinderloze koppels onder de loep. Zo staan deze vaak niet stil wat er met hun bezittingen zal gebeuren als ze komen te overlijden. Met deze blog willen wij hen hiervan bewust maken en hen een aantal concrete tips geven.

Wettelijke devolutie

Indien partijen niets regelen, heeft de wet zelf een aantal regels vastgelegd (de wettelijke devolutie genaamd).

Hierbij is het belangrijk om te begrijpen dat partners die niet getrouwd zijn en niet wettelijk samenwonen, van elkaar niets zullen erven.

De wettelijk samenwonende daarentegen verkrijgt volgens de wettelijke devolutie het vruchtgebruik op de gemeenschappelijke gezinswoning en de aanwezige huisraad (vb. meubilair en decoratie). De andere goederen, zullen toekomen aan de andere erfgenamen van de overledene.

Zelfs al ben je gehuwd, zal de overlevende niet de volledige nalatenschap van de overledene ontvangen maar zal ook een deel naar de (groot)ouders en broers/zussen van de overledene gaan. Hoeveel dit is, is afhankelijk van het stelsel waarin je bent getrouwd. Ben je getrouwd onder het wettelijk stelsel dan zal de langstlevende partner de volledige eigendom van het gemeenschappelijk vermogen ontvangen. Ben je gehuwd onder scheiding van goederen zal de overledene de volledige eigendom verkrijgen van de goederen die exclusief tussen hen in onverdeeldheid zitten. Voor het overige, verkrijgt hij of zij het vruchtgebruik van de (eigen) goederen van de overledene. De naakte eigendom, gaat naar de andere erfgenamen.

Horizontale planning

Gehuwden kunnen dit wel anders regelen door in hun huwelijkscontract te bepalen dat de langstlevende echtgenoot de volledige nalatenschap ontvangt bij zijn/haar vooroverlijden. De wijze waarop ze dit formuleren en over welke goederen dit gaat, zal relevant zijn voor het fiscaal tarief dat bij overleden zal worden geheven. Bovendien is het beter om dit facultatief te maken zodoende de langstlevende echtgenoot zelf kan kiezen om hierop beroep te doen of niet.

Wettelijk of feitelijk samenwonende partners kunnen bij testament de andere partner aanduiden als hun wettelijke erfgenaam over de volledige of een deel van hun nalatenschap. Bij aankoop van onroerende goederen kunnen ze ook werken met een kanscontract (vb. een beding van aanwas) waardoor bij overlijden van de ene het goed in volle eigendom aan de andere toekomt zonder dat er successierechten zullen moeten worden betaald.

Verticale planning

Een andere bezorgdheid is: wat gebeurt met ons vermogen als we allebei zijn overleden?

Normaliter komt dit dan toen aan de nalatenschap van de langstlevende.

Hier kan het beding van fidei commis de residuo of restschenking soelaas bieden. Dit is het mechanisme waarbij u het geheel of een deel van uw goederen overmaakt aan een echtgenoot en bij overlijden van die echtgenoot stelt dat het resterende gedeelte (dus hetgeen wat er overblijft bij diens overlijden) toekomt aan een tweede begunstigde (bijvoorbeeld uw broers/zussen, nichtjes/neefjes,…). Zo kiest u er voor dat uw partner tot aan zijn/haar overlijden uw nalatenschap ter beschikking heeft maar na diens overlijden de resterende goederen wel terugkomen naar uw familie.

Bron: Mint Advocaten