Regelgeving en cryptocurrencies: wetten in het wilde westen (Schuermans Advocaten)

Auteur: Schuermans Advocaten

Daar cryptocurrencies, waarvan Bitcoin veruit de meest bekende is, steeds populairder worden als investerings- of betaalmiddel, rijst onvermijdelijk de vraag naar consumenten- en beleggersbescherming en bescherming van de marktintegriteit. Heden ten dage zijn het gebruik en de handel in cryptocurrencies in de EU nog grotendeels ongereguleerd.

In de 5^e anti-witwasrichtlijn van de Europese Unie van 30 mei 2018 werden wel reeds verplichtingen opgenomen voor het wisselen van cryptocurrencies en voor aanbieders van wallets, maar de implementatie van deze richtlijn in nationale wetgeving zorgt voor een gediversifieerde aanpak van deze markt. Dergelijke compartimentering is echter onwenselijk gezien het globale karakter van het cryptocurrency netwerk.

Hoewel cryptovaluta dankzij hun anonimiteit zeer geliefd zijn om illegale doeleinden mee na te streven, zijn ze ook erg in trek bij de modale burger die deze gebruikt als alternatief voor fiduciair geld. Op heden worden cryptocurrencies echter in België en in verschillende andere Europese landen niet erkend als betaalmiddel. Daarenboven zijn veel gebruikers van cryptocurrencies vaak onvoldoende geïnformeerd over de werking en risico’s ervan. Daar waar de Europese Centrale Bank optreedt bij de devaluatie van de euro, is er bovendien geen dergelijke instantie om de fluctuaties van cryptocurrencies op te vangen. Dit zorgt uiteraard voor grote onzekerheid voor de consument.

Daarnaast is er onzekerheid over de invloed van de steeds uitbreidende markt van cryptocurrencies op de bankenmarkt. Indien cryptocurrencies in de toekomst het overheersende betaalmiddel zouden worden, wilt dit ook zeggen dat er minder geld bij de banken gehouden zal worden. Aangezien de banken op deze manier minder kunnen investeren, is het niet ondenkbaar dat sommige overkop zullen gaan.

Er bestaan bovendien ook bezorgdheden omtrent de ecologische voetafdruk van de cryptocurrencies. Ten gevolge van kenmerken inherent aan deze markt, verbruikt deze markt enorme hoeveelheden elektriciteit. Een studie van The Frankfurt School Blockchain Center (FSBC) en INTAS.tech toonde aan dat Bitcoin tussen 1 september 2020 en 31 augustus 2021 jaarlijks evenveel elektriciteit verbruikte als de Verenigde Arabische Emiraten. Dezelfde studie toonde aan dat Bitcoin 0,08% van de jaarlijkse wereldwijde CO2-uitstoot voor zijn rekening neemt. In het licht van de klimaatopwarming, lijkt het nuttig om ook hier paal en perk aan te stellen.

Deze vragen en onzekerheden hebben geleid tot een voorstel voor Europese regelgeving. Als onderdeel van het Digital Finance-Pakket, werd de MiCA-Verordening (Markets in Crypto Assets Regulation) voorgesteld, welke eind 2023 in werking zal treden.

De MiCA-Verordening beoogt een grotere transparantie met betrekking tot de werking van de cryptocurrency en de financiële positie van de aanbieders in de sector. Er worden maatregelen voorgesteld om witwaspraktijken tegen te gaan en emittenten van cryptocurrencies zullen aansprakelijk kunnen worden gesteld indien zij de activa van beleggers verliezen. Aanbieders  zullen volgens het huidige voorstel ook een vergunning nodig hebben om in de EU te mogen opereren.

Door deze verplichtingen en door aanbieders te verplichten hun cybersecurity op peil te stellen, tracht men de consument beter te beschermen.

De verplichtingen in verband met de ecologische voetafdruk van cryptocurrencies laten ietwat te wensen over. In dit verband werden er slechts informatieverplichtingen opgenomen..

Anderzijds maakt het voorstel van verordening de travel rule uit de bankenwereld van toepassing op transacties met cryptocurrencies. Onder deze travel rule reist de betalingsinformatie, zoals de identiteit van de betaler en de ontvanger, mee met de transactie. Hoewel transacties tussen unhosted wallets buiten het vizier blijven en de regel voor wat betreft transacties tussen hosted en unhosted wallets pas toepassing vindt bij transacties boven 1000 euro, wordt op deze manier toch geknabbeld aan de anonimiteit waaraan het systeem net zijn aantrekkingskracht ontleent.

Bron: Schuermans Advocaten