Consumentenbescherming bij de verwerving
van financiële diensten: de laatste ontwikkelingen (optioneel met handboek)

Prof. dr. Reinhard Steennot (UGent)

Webinar op donderdag 30 mei 2024


Vereffening-verdeling van nalatenschappen:
16 probleemstellingen

Mr. Nathalie Labeeuw (Cazimir)

Webinar op vrijdag 26 april 2024


Woninghuur in Vlaanderen en Brussel:
het antwoord op 25 praktijkvragen

Mr. Ulrike Beuselinck en mr. Koen De Puydt (Seeds of Law)

Webinar op dinsdag 27 augustus 2024

Raad van State opent de kaasroute opnieuw (Eubelius)

Auteurs: Wouter Claes en Kelly Moens (Eubelius)

Publicatiedatum: 18/06/2018

Op 12 juni 2018 heeft de Raad van State een fel betwist standpunt van de Vlaamse Belastingdienst (“Vlabel”) inzake de gesplitste aankoop en de gesplitste inschrijving vernietigd (standpunt nr. 15004). Hierdoor is de weg weer vrij om via een Nederlandse notaris – zonder schenkbelasting – aandelen of deelbewijzen van een burgerlijke maatschap te schenken met voorbehoud van vruchtgebruik.

Verplichte schenking voor Belgische notaris 

Door het standpunt van Vlabel moest sinds 1 juni 2016 elke schenking met voorbehoud van vruchtgebruik van effecten of geldbeleggingen onderworpen worden aan de Vlaamse schenkbelasting. Met dit veel besproken standpunt legde Vlabel de populaire planningstechniek van de belastingvrije schenking met voorbehoud van vruchtgebruik via een Nederlandse notaris (de zogenaamde “kaasroute”) aan banden. Indien de schenking plaatsvindt voor een buitenlandse notaris, zonder registratie in Vlaanderen, zal – in deze benadering – immers altijd erfbelasting verschuldigd zijn bij overlijden van de schenker.

Met ingang van 1 juni 2017 werd dit standpunt ook uitgebreid naar schenkingen met voorbehoud van vruchtgebruik van deelbewijzen van een burgerlijke maatschap die effecten of geldbeleggingen bevat.

Ook de gesplitste aankoop werd geviseerd. Bij deze techniek kopen bijvoorbeeld de ouders het vruchtgebruik van een appartement en de kinderen de naakte eigendom. De kinderen betalen de naakte eigendom met geld dat ze via een belastingvrije bankgift hebben gekregen van de ouders. Bij overlijden van de ouders zou er dan geen erfbelasting verschuldigd zijn door de kinderen, ook al krijgen ze dan de volle eigendom van het appartement. Sinds 2015 werd deze techniek alleen vrijgesteld van erfbelasting indien de voorafgaande schenking door de ouders aan de kinderen aan de Vlaamse schenkbelasting was onderworpen.

Vlaamse interpretatie van de wet is niet correct

De wetsbepaling waar het allemaal om draait, bepaalt dat – wanneer een erflater een roerend of onroerend goed in vruchtgebruik heeft verworven en de erfgenamen dit goed in naakte eigendom hebben verworven – er gedaan wordt alsof het goed nog in volle eigendom in de nalatenschap aanwezig is. De wet voorziet ook in een uitzondering, namelijk als de erfgenamen kunnen bewijzen dat de verkrijging van de blote eigendom geen “bedekte bevoordeling” was. In dat geval is er geen erfbelasting verschuldigd.

Uit het standpunt van Vlabel volgde dat er altijd sprake zou zijn van een “bedekte bevoordeling” indien er vooraf geen schenkbelasting werd betaald door de erfgenamen. Schenken via een Nederlandse notaris was dan uitgesloten. In de praktijk was iedereen het erover eens dat deze interpretatie van Vlabel   in strijd was met de wet. Een voorafgaande openlijke schenking is immers per definitie geen bedekte bevoordeling, ongeacht of deze schenking al dan niet aan schenkbelasting onderworpen werd.

De Raad van State fluit Vlabel terug 

De Raad van State stelt nu terecht dat noch de wettekst, noch de parlementaire voorbereiding, de registratie van de schenking in België oplegt. Uit artikel 2.7.1.0.1 VCF kan dus niet afgeleid worden dat de schenking voorafgaand aan de gesplitste inschrijving alleen als tegenbewijs kan worden aanvaard indien deze in België is geregistreerd en aan schenkbelasting onderworpen werd. De Raad van State vernietigt dan ook het standpunt van Vlabel (arrest nr. 241.761).

Verregaande gevolgen voor de praktijk? 

De vernietiging van het Vlabel-standpunt heeft in principe tot gevolg dat de vroegere planningstechnieken kunnen herleven.

Vlabel heeft inmiddels op zijn website laten weten dat hij het vernietigde standpunt niet langer zal toepassen en dat belastingplichtigen die belast werden bij toepassing van het vernietigde standpunt een bezwaarschrift kunnen indienen binnen de wettelijke bezwaartermijn van drie maanden.

Vlabel voegt hier wel aan toe dat de gevolgen van het vernietigingsarrest verder onderzocht worden en dat de mogelijke beleidsopties bekeken worden. Een wetswijziging in de toekomst is dus niet uitgesloten.

Lees hier het originele artikel

» Bekijk alle artikels: Successie & Vermogen