Nieuw: ex-samenwonenden kunnen nu met voorrang de woning toegewezen krijgen (De Groote – De Man)

Auteur: Steffie Carels (De Groote – De Man)

Arrest Grondwettelijk Hof maakt de preferentiële toewijzing nu ook mogelijk voor wettelijk samenwonenden. Voorheen was dit enkel mogelijk voor gehuwden. We leggen het u graag verder uit in deze blog.

Wanneer echtgenoten beslissen om te scheiden, dienen zij ook een beslissing te nemen over de woning. Zij kunnen ervoor kiezen de woning zelf over te nemen of deze te verkopen aan een derde.

In het geval beide echtgenoten de woning wensen over te nemen of als één van de echtgenoten weigert dat de andere de woning overneemt, stelt zich de vraag wie de woning dan zal toegekend krijgen.

Voor echtgenoten bestaat er de rechtsfiguur van de preferentiële toewijzing.

Wat betekent de preferentiële toewijzing?

De preferentiële toewijzing houdt in dat één van de echtgenoten, bij een echtscheiding, kan vragen om de gezinswoning te mogen overnemen, eventueel mits betaling van een oplegsom. De notaris moet dan bij voorrang hier op ingaan, waardoor het huis niet moet worden verkocht. Wanneer beiden partijen de woning willen toegewezen krijgen, zal de rechter of de notaris rekening houden met verschillende omstandigheden. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

• Gezinsbelangen: bijvoorbeeld het huis is dichter bij school voor de kinderen.
• Uitbating van beroepsactiviteiten: een nagelstudio of een werkmagazijn dat op het adres van de woning bevindt.
• Emotionele motieven: het huis zit al jaren in de familie, de ene heeft meer eigen middelen ingebracht, in de buurt van de ouders van één van de partijen en dergelijke.

Voor meer uitgebreide info: lees de blog Mythe of waarheid bij echtscheiding: ik verlaat mijn woning dus ik verlies mijn recht op de woning.

Hoe werkt dat voor wettelijk samenwonenden?

Mensen die wettelijk samenwoonden, maar niet waren gehuwd, konden deze preferentiële toewijzing van de gezinswoning niet vragen.

Met het arrest van 20 juni 2024 maakt het Grondwettelijk Hof hier verandering in.

Het arrest kwam voort uit een prejudiciële vraag van de Rechtbank van Eerste Aanleg Luik, afdeling Verviers. Deze rechtbank vroeg het Grondwettelijk Hof om zich uit te spreken over het verschil in behandeling tussen gehuwden  (in casu onder het stelsel van scheiding van goederen) en wettelijk samenwonende partners.

Volgens artikel 2.3.14 van het nieuw Burgerlijk Wetboek kunnen gehuwden immers, ongeacht of zij hebben gekozen voor een stelsel van scheiding van goederen dan wel het wettelijk stelsel, de rechtbank verzoeken om de gezinswoning preferentieel toegewezen te krijgen.

De wet voorziet deze preferentiële toewijzing alleen voor gehuwden, wettelijk samenwonenden kunnen hier niet op terugvallen.

Het Grondwettelijk Hof heeft nu geoordeeld dat het uitsluiten van wettelijk samenwonende partners van de regeling voor preferentiële toewijzing een schending is van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.

Voortaan mag het systeem van preferentiële toewijzing van de gezinswoning dus ook toegepast worden bij wettelijk samenwonenden, ondanks dat de wet dit niet expliciet voorziet.

Bron: De Groote – De Man