Managementvennootschap: meer dan een fiscaal speeltje (aternio)

Auteur: Sophie Claeys (aternio)

De Belgische federale regering zoekt naar extra inkomsten om het begrotingstekort te verkleinen. Daarbij komt de managementvennootschap geregeld in beeld.

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem wijst erop dat steeds meer ondernemers deze vennootschapsvorm oprichten, vaak om hun fiscale druk te verlagen. In recente hervormingsvoorstellen wil hij de aantrekkelijkheid van managementvennootschappen beperken.

De vraag is of dat de juiste aanpak is. Waarom speelt de managementvennootschap een legitieme en belangrijke rol in een KMO-land als België?

Wat is een managementvennootschap?

Een managementvennootschap is een vennootschap die diensten levert aan andere ondernemingen, meestal in de vorm van bestuur, beheer of advies. In de praktijk gaat het vaak om één persoon die via zijn of haar vennootschap managementdiensten factureert.

Zelfstandige bedrijfsleiders, freelancers, consultants en vrije beroepen zoals advocaten, architecten en artsen kiezen vaak voor deze structuur. Meestal gebeurt dit onder de vorm van een besloten vennootschap (BV).

De voordelen van een managementvennootschap

Fiscaliteit

Een managementvennootschap geniet, net zoals elke andere vennootschap met rechtspersoonlijkheid, van het vennootschapsbelastingstelsel. Dat betekent dat de winst belast wordt tegen een tarief van 20 of 25%, aanzienlijk lager dan de progressieve tarieven tot 50% in de personenbelasting. Daarnaast bestaan er gunstregimes zoals VVPRbis en liquidatiereserves, die een voordelige belasting op dividenden mogelijk maken.

De vennootschapsbelasting en de personenbelasting zijn twee afzonderlijke stelsels, elk met hun eigen kenmerken.

Het is niet zo dat een managementvennootschap automatisch altijd “fiscale of financiële winst” oplevert. Het is een instrument dat in de juiste context meer flexibiliteit en optimalisatie kan bieden, maar het blijft een aanvulling op – en geen vervanging van – de personenbelasting. De vennootschap betaalt belasting op haar winst, maar de bedrijfsleider wordt daarnaast in de personenbelasting belast op wat hij uit de vennootschap haalt, zoals loon en/of voordelen. De progressieve tarieven in de personenbelasting gelden eveneens voor een bedrijfsleider, net zoals de sociale bijdragen trouwens.

Juridische bescherming

Naast fiscaliteit is er de juridische meerwaarde. Wie via een eenmanszaak werkt, is persoonlijk aansprakelijk voor alle beroepsschulden. Een BV daarentegen creëert een duidelijke scheiding tussen privévermogen en beroepsvermogen. Enkel de vennootschap staat in voor haar schulden. Dat verkleint het risico op persoonlijke faillissementen en biedt meer zekerheid aan derden.

Die beperkte aansprakelijkheid biedt een belangrijke beschermingslaag voor de ondernemer: persoonlijke faillissementen worden zo vaak vermeden. Toch is dit geen volledige immuniteit. Bij bestuurdersaansprakelijkheid, zoals bij ernstige fouten of kennelijk grove nalatigheid, kan men alsnog persoonlijk worden aangesproken.

De structuur schept bovendien duidelijkheid naar derden toe: de vennootschap heeft een eigen ondernemingsnummer en staat als zelfstandige rechtspersoon in het rechtsverkeer.

Flexibele inkomstenstructuur

Een managementvennootschap biedt de ondernemer de mogelijkheid om inkomsten op verschillende manieren op te nemen en zo zijn inkomensplanning af te stemmen op de persoonlijke en familiale situatie. Dat kan via een klassiek loon, maar ook via dividenden, voordelen van alle aard (bijvoorbeeld een bedrijfswagen), of via aanvullende pensioenvoorzieningen zoals een individuele pensioentoezegging (IPT).

Die flexibiliteit maakt het mogelijk om de belastingdruk en sociale bijdragen te spreiden en te optimaliseren binnen de grenzen van de wet. Zo kan een ondernemer bepaalde jaren meer loon opnemen, terwijl hij in andere jaren vooral dividenden kiest. Op die manier kan men anticiperen op de noden van het gezin, toekomstige investeringen of pensioenopbouw.

Deze mogelijkheid tot keuze en spreiding draagt niet alleen bij aan de financiële planning van de ondernemer, maar maakt het ondernemerschap in het algemeen aantrekkelijker en duurzamer. Het vergroot de zekerheid voor wie de sprong naar zelfstandigheid wil wagen, en stimuleert zo het ondernemerschap in België.

Vermogensopbouw

Door winsten (gedeeltelijk) in de vennootschap te behouden, kan een managementvennootschap kapitaal opbouwen voor investeringen, pensioenvoorziening of familiale vermogensplanning.

Die mogelijkheid om reserves te vormen geeft ondernemers meer zekerheid en slagkracht. Deze mogelijkheid tot gecontroleerde vermogensvorming maakt dat de managementvennootschap meer is dan een operationeel vehikel: ze fungeert ook als strategisch instrument voor de lange termijn. Het verlaagt de drempel om nieuwe projecten te starten en moedigt zo ondernemerschap aan.

Ondernemerschap en WVV

Ongeveer vijf jaar geleden werd met veel ambitie het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV) ingevoerd, het pronkstuk van de toenmalige minister van Justitie Koen Geens (CD&V). Het doel was duidelijk: meer eenvoud en flexibiliteit bieden, en de drempel tot ondernemen verlagen. Zo kan een besloten vennootschap (BV) sindsdien worden opgericht zonder startkapitaal.

Daarnaast werd sterk gekeken naar de internationale context. Belgische vennootschappen moesten competitiever worden op wereldvlak, met moderne regels die vergelijkbaar zijn met die van onze buurlanden.

Vandaag lijkt de BV echter ook het slachtoffer van haar eigen succes te worden. Precies omdat de structuur zo toegankelijk en populair is, staat ze nu in het vizier van Vincent Van Peteghem, minister van Begroting en partijgenoot van Koen Geens, die de aantrekkelijkheid van managementvennootschappen wil beperken in zijn fiscale hervormingsplannen.

Misbruik aanpakken, maar niet stigmatiseren

Laat er geen twijfel over bestaan: de managementvennootschap is een volledig wettelijk verankerde structuur. Ze valt onder het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV), de vennootschapsbelasting, de btw-wetgeving en de sociale wetgeving.

De recente uitspraken van minister Van Peteghem kaderen in een bredere zoektocht naar bijkomende fiscale inkomsten. Begrijpelijk gezien de budgettaire context, maar ze creëren tegelijk een verkeerde perceptie: alsof elke managementvennootschap louter een fiscaal trucje zou zijn. Het rechtszekerheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel blijven hier essentieel. Wanneer de wetgever of de fiscus bepaalde verwachtingen heeft gewekt, mag de ondernemer erop vertrouwen dat die regels niet lichtzinnig worden teruggeschroefd of negatief geframed.

Conclusie

De managementvennootschap is geen fiscaal speeltje, maar een wettelijk verankerde structuur die ondernemers toelaat hun activiteiten op een juridisch verantwoorde en fiscaal efficiënte manier te organiseren.

Misbruik moet uiteraard worden aangepakt, maar dat mag niet leiden tot een algemene stigmatisering. Het is aan de overheid om duidelijke regels te stellen en het vertrouwen van ondernemers te respecteren. En het is aan ondernemers om de vennootschap correct toe te passen, met de nodige begeleiding van hun adviseurs.

Een evenwichtige visie is daarbij cruciaal: hervormen waar dat nuttig is, maar erkennen wat werkt. In plaats van steeds nieuwe fiscale kotterijen te bouwen die de rechtszekerheid ondermijnen, is er nood aan een stabiel en transparant kader. Enkel zo blijft de managementvennootschap wat ze hoort te zijn: een waardevol instrument dat het ondernemerschap in België stimuleert en versterkt.

Bron: aternio