Woninghuur in Vlaanderen en Brussel:
het antwoord op 25 praktijkvragen

Mr. Ulrike Beuselinck en mr. Koen De Puydt (Seeds of Law)

Webinar op dinsdag 27 augustus 2024


Consumentenbescherming bij de verwerving
van financiële diensten: de laatste ontwikkelingen (optioneel met handboek)

Prof. dr. Reinhard Steennot (UGent)

Webinar op donderdag 30 mei 2024


Vereffening-verdeling van nalatenschappen:
16 probleemstellingen

Mr. Nathalie Labeeuw (Cazimir)

Webinar op vrijdag 26 april 2024


Het nieuwe Boek 6 en de impact
voor de bouw- en vastgoedsector:
10 aandachtspunten

Prof. dr. Kristof Uytterhoeven (Caluwaerts Uytterhoeven)

Webinar op dinsdag 23 april 2024

Kan de herroeping van een schenking door de bewindvoerder van een beschermde persoon? Cassatie 16 januari 2023 (LegalNews)

Auteur: Marc Vandecasteele (LegalNews)

Op dinsdag 7 maart 2023 geeft Mr. Nathalie Labeeuw (advocaat-vennoot Cazimir) een webinar van twee uren (15.00-17.00 uur) over ‘Schenkingen: een analyse na 2022’.

Tijdens deze webinar, opgenomen in een professionele studio, geeft mr. Nathalie Labeeuw een praktijkgerichte analyse van welke conclusies kunnen getrokken worden uit een aantal relevante evoluties uit 2022, zowel inzake wetgeving (in het bijzonder de impact van Boek 5), rechtspraak en de Voorafgaande beslissingen en Administratieve standpunten van Vlabel.

De vraag die aan het Hof van Cassatie werd voorgelegd betrof de mogelijkheid van de herroeping van een schenking door de bewindvoerder van een beschermde persoon.

Wat waren de feiten?

Een moeder schenkt de blote eigendom van een woning aan een van haar dochters op 27 februari 2015, waarna de dochter bij haar moeder in de betrokken woning intrekt.

De relatie tussen moeder en dochter wordt slecht en op 23 augustus 2017 vraagt de dochter aan de vrederechter gerechtelijke bescherming ten opzichte van haar moeder, waarna de vrederechter een advocaat benoemt als bewindvoerder over de goederen van de moeder.

Op haar beurt vraagt de moeder op 27 september 207 aan de vrederechter dat de dochter het huis moet verlaten en op 31 oktober 2017 wordt die vraag ingewilligd door de vrederechter. Op 21 september 2018 vraag de bewindvoerder de herroeping van de schenking.

Dit laatste wordt geweigerd door de familierechtbank van Bergen op 6 september 2019, maar in beroep wordt de schenking wel herroepen door het hof van beroep te Bergen.

De dochter dient een cassatie-verzoek in en op 16 januari 2023 beslist het Hof van Cassatie dat een dergelijke herroeping bij vertegenwoordiging mogelijk is, gezien geen enkele wettelijke bepaling dit verhindert.

Wat zegt het Burgerlijk Wetboek?

Vooreerst moeten we stilstaan bij artikel 492/1 § 2 oud Burgerlijk Wetboek dat het volgende bepaalt:

De vrederechter die een rechterlijke beschermingsmaatregel met betrekking tot de goederen beveelt, bepaalt, met inachtneming van de persoonlijke omstandigheden, van de aard en de samenstelling van de te beheren goederen en van de gezondheidstoestand van de beschermde persoon, de handelingen of categorieën van handelingen in verband met de goederen waarvoor deze onbekwaam is.

Bij gebreke van aanwijzingen in de in het eerste lid bedoelde beschikking is de beschermde persoon bekwaam voor alle handelingen met betrekking tot de goederen.

De vrederechter oordeelt in zijn beschikking in ieder geval uitdrukkelijk over de bekwaamheid van de beschermde persoon met betrekking tot :

   13° het schenken onder levenden;

In voorkomend geval verduidelijkt de vrederechter in zijn beschikking welke de in het derde lid, 16°, bedoelde handelingen zijn die betrekking hebben op het dagelijkse beheer [5 en of en onder welke voorwaarden de beschermde persoon een bankkaart kan gebruiken om die handelingen te stellen.

Aansluitend bepaalt artikel 497/2 oud Burgerlijk Wetboek dat een aantal handelingen, in zoverre de beschermde persoon daarvoor handelingsonbekwaam werd verklaard niet vatbaar zijn voor bijstand of vertegenwoordiging door de bewindvoerder:

24° het schenken onder levenden, met uitzondering van de gebruikelijke geschenken in verhouding tot het vermogen van de beschermde persoon [2 en van het bepaalde in artikel 499/7, § 4]2;

Op basis van deze artikelen is het Hof van Cassatie van oordeel dat het hier gaat om een patrimoniale vordering die vatbaar is voor vertegenwoordiging door de bewindvoerder over de goederen:

‘En vertu de l’article 499/7, § 4, précité, l’administrateur des biens peut être spécialement autorisé par le juge de paix pour disposer par donation si la personne protégée est incapable d’exprimer sa volonté, dans les conditions que cet article détermine.

Les donations relèvent ainsi des actes relatifs aux biens de la personne protégée.

Il s’ensuit que l’action en révocation pour cause d’ingratitude d’une donation consentie par la personne protégée participe, non des actes relatifs à sa personne, mais des actes relatifs à ses biens.

Pour le surplus, lorsque la personne qui a consenti une donation est déclarée incapable, aucune des dispositions précitées ne s’oppose à ce que l’administrateur des biens la représente pour agir en révocation de cette donation pour cause d’ingratitude.

Lees hier het Cassatie-arrest van 16 januari 2023