Kaaimantaks 2024: uw STAK ook geviseerd? (aternio)

Auteur: Sophie Claeys (aternio)

Traditiegetrouw wordt op het einde van elk jaar in sneltreinvaart een resem aan fiscale maatregelen goedgekeurd via een Programmawet. Ook eind 2023 was dit niet anders.

Een van de in het oog springende maatregelen is de “update” van de reeds bestaande kaaimantaks. Het gaat voornamelijk over een uitbreiding van het toepassingsgebied, waardoor er ook impact is op bijvoorbeeld de Franse ‘société civile immobilière’ (SCI) en de Nederlandse ‘stichting administratiekantoor'(STAK). De nieuwe regels treden in werking voor inkomsten en uitkeringen vanaf 1 januari 2024. De melding via de bijlage bij de fiscale aangifte gaat al in vanaf aanslagjaar 2024.

Eerst een opfrissing…

De kaaimantaks werd voor het eerst ingevoerd in België in 2015, met de bedoeling om belastingontduiking via allerhande fiscale constructies in belastingparadijzen (waaronder dus ook de Kaaimaneilanden) een halt toe te roepen.

De kaaimantaks is in de eerste plaats een ‘doorkijkbelasting’ waarbij inkomsten verkregen door een ‘juridische constructie’ bij de oprichter van zo’n constructie in de personenbelasting wordt belast. Men kijkt als het ware door de juridische constructie heen. Daarnaast kunnen ook latere uitkeringen door de juridische constructie worden belast als dividend (aan een tarief van 30%).

In de loop der jaren onderging de gecontesteerde kaaimantaks al heel wat oplapwerk (onder meer in 2017). Vanaf 2024 wordt het toepassingsgebied van de complexe wetgeving opnieuw uitgebreid na enkele suggesties van het Rekenhof.

Dit betekent dat Nederlandse STAK’s en Franse SCI’s nu ook in het vizier komen.

Kaaimantaks en stak

Bij een STAK worden aandelen ingebracht die worden beheerd door deze stichting. In ruil krijgt de oorspronkelijke aandeelhouders certificaten. Een techniek die vaak werd toegepast in het kader van successieplanning om de economische rechten in de vennootschap over te dragen naar een volgende generatie, maar de juridische eigendom (lees: stemrecht en controle) behouden blijven.

Dit was een techniek die ook veel Belgen toepasten, daar er lange tijd in België geen volwaardig alternatief voor zo’n STAK bestond.

Een STAK is vrijgesteld van Nederlandse inkomstenbelasting. Maar op de uitgekeerde dividenden zal men wel nog steeds Belgische roerende voorheffing betalen.

Fiscale gevolgen

Melden als juridische constructie

Vanaf aanslagjaar 2024 zal de STAK voortaan beschouwd worden als een ‘juridische constructie’, en moet dus worden gemeld in de aangifte personenbelasting. Dit wordt ook bevestigd door de minister van Financiën (Parl. St. Kamer 2023-24, 55-3697/005, p. 49).

Fiscaal neutrale behandeling

Doch, de inkomsten verkregen door een STAK vallen niet onder de toepassing van de kaaimantaks.

In de memorie van toelichting lezen we bovendien dat bij de toepassing van de algemene doorkijkregeling zoals voorzien in de kaaimantaks rekening moet houden met de Certificeringswet van 15 juli 1998.

Dit betekent dat uitkeringen gedaan door de STAK niet belastbaar zijn wanneer een STAK opbrengsten (bijvoorbeeld dividenden) van de gecertificeerde aandelen onmiddellijk doorstort aan de certificaathouders.

Ook een loutere certificering of royering leidt niet tot een belastbare meerwaarde.

De fiscaal neutrale behandeling van de STAK blijft dus ook na de inwerkingtreding van de opgefriste kaaimantaks  behouden.

Andere fiscale gevolgen

Naast de melding van de STAK als juridische constructie in de personenbelasting, zijn er nog onaangename gevolgen. Zo zal de uitgebreide onderzoeks- en aanslagtermijn van 10 jaar van toepassing zijn. Ook de inkomsten verkregen door de STAK en de uitkering gedaan door de STAK moeten worden aangegeven.

En wat met de sci?

Ook de Franse SCI – die voorheen niet beschouwd werd als een juridische constructie – kan met ingang van aanslagjaar 2024 wél een juridische constructie zijn, met alle hierboven beschreven gevolgen van dien.

Enkel als de SCI huurinkomsten ontvangt die in Frankrijk belastbaar zijn, in hoofde van de Belgische aandeelhouders, is de uitzonderingsregel van de minimumbelasting van toepassing, waardoor de SCI niet wordt aangemerkt als een juridische constructie.

Conclusie

Aan het einde van 2023 heeft de Programmawet wederom belangrijke fiscale wijzigingen doorgevoerd, waaronder een significante “update” van de kaaimantaks, die van kracht wordt voor inkomsten en uitkeringen vanaf 1 januari 2024.

Deze update breidt het toepassingsgebied uit met implicaties voor onder andere de Nederlandse STAK’s en de Franse SCI’s. Vanaf het aanslagjaar 2024 ontsnappen een STAK niet langer aan de meldingsplicht, al behoudt de STAK ondanks de nieuwe regelgeving een fiscaal neutrale behandeling. Voor de SCI is er mogelijk een ontsnappingsroute als er belaste huurinkomsten zijn in Frankrijk.

Bron: aternio