Vereffening-verdeling van nalatenschappen:
16 probleemstellingen

Mr. Nathalie Labeeuw (Cazimir)

Webinar op vrijdag 26 april 2024


Het nieuwe Boek 6 en de impact
voor de bouw- en vastgoedsector:
10 aandachtspunten

Prof. dr. Kristof Uytterhoeven (Caluwaerts Uytterhoeven)

Webinar op dinsdag 23 april 2024


Consumentenbescherming bij de verwerving
van financiële diensten: de laatste ontwikkelingen (optioneel met handboek)

Prof. dr. Reinhard Steennot (UGent)

Webinar op donderdag 30 mei 2024


Woninghuur in Vlaanderen en Brussel:
het antwoord op 25 praktijkvragen

Mr. Ulrike Beuselinck en mr. Koen De Puydt (Seeds of Law)

Webinar op dinsdag 27 augustus 2024

De impact van het nieuw verbintenissenrecht op schenkingen (LegalNews)

Auteur: Marc Vandecasteele (LegalNews)

Tijdens de webinar on demand ‘Schenkingen: een analyse na 2022’, opgenomen in een professionele studio, geeft mr. Nathalie Labeeuw een praktijkgerichte analyse van welke conclusies kunnen getrokken worden uit een aantal relevante evoluties uit 2022, zowel inzake wetgeving (in het bijzonder de impact van Boek 5), rechtspraak en de Voorafgaande beslissingen en Administratieve standpunten van Vlabel.

***

Vanaf 1 januari 2023 is het nieuwe verbintenissenrecht van toepassing. LegalNews vroeg meer uitleg aan meester Nathalie Labeeuw (Cazimir) over de impact van specifiek artikel 5.147 lid 1 BW wat schenkingen vanaf 1 januari 2023 betreft.

Vooreerst moeten we het artikel grondig lezen: “Art. 5.147. Vervulling van de voorwaarde De vervulling van de voorwaarde krijgt uitwerking van rechtswege en voor de toekomst. De vervulling van de ontbindende voorwaarde geeft aanleiding tot restitutie van de geleverde prestatie overeenkomstig de artikelen 5.115 tot 5.122. De prestaties om iets te doen en niet te doen, alsook de tegenprestatie ervan, worden evenwel niet gerestitueerd.”

De Memorie van Toelichting is duidelijk:  “Het eerste lid bepaalt vervolgens dat de voorwaarde – zowel opschortend als ontbindend – uitwerking krijgt voor de toekomst. Het schrapt aldus de retroactiviteit van de voorwaarde die voortvloeide uit de artikelen 1179 en 1183 van het huidig Burgerlijk Wetboek. Het schaart zich aldus achter de moderne oplossing die gangbaar is in het Franse en Nederlandse recht alsook in de DCFR en de PICC. Geformuleerd in algemene bewoordingen zoals in de huidige tekst van het Burgerlijk Wetboek, is de retroactiviteit in werkelijkheid misleidend (vermits de praktische draagwijdte ervan beperkt is vanwege een groot aantal uitzonderingen) en gevaarlijk (omdat zij riskeert gepaard te gaan met gevolgen die het precieze doel waarvoor zij was ingesteld, overstijgen).

In het kader van een functionele benadering lijkt het daarom wenselijk om die rechtsfiguur weg te laten en eenvoudigweg, middels een uitdrukkelijke wetsbepaling, te voorzien in de bescherming die met de retroactiviteit beoogd werd (zie artikel 5 146, § 2).”

De bescherming die met de retroactieve uitwerking werd beoogd wordt nu door artikel 5 146, § 2 vervangen door de niet-tegenwerpelijkheid van bepaalde handelingen van de betreffende medecontractant en dat artikel luidt als volgt:

Ҥ 2. Onverminderd de regels ter bescherming van derden te goeder trouw, kunnen, bij vervulling van de opschortende voorwaarde niet worden tegengeworpen aan de schuldeiser van een verbintenis om een bepaald voorwerp te geven, indien zij zich voordoen terwijl de voorwaarde hangende was:
1° de beschikkingshandelingen en abnormale beheershandelingen verricht door de schuldenaar;
en
2° de onbeschikbaarheid ten gevolge van een beslag of een situatie van samenloop, zoals het faillissement, die het vermogen van die schuldenaar treft.
Het vorige lid is van overeenkomstige toepassing op de ontbindende voorwaarde.”

Deze wetswijziging, ingevoerd door het nieuwe verbintenissenrecht, is uiteraard belangrijk als er bij een schenking een beding van terugkeer wordt voorzien en dat beding opgenomen is in de schenkingsakte of een pacte adjoint.

Want dat beding van terugkeer is nu ontegensprekelijk een ontbindende voorwaarde, die tot vorig jaar retroactieve werking kreeg onder de toepassing van de artikelen 1179 en 1183 oud BW, maar niet meer vanaf 1 januari 2023.

Bovendien dient men ook oog te hebben voor eventuele andere ontbindende voorwaarden die aan de schenking verbonden worden!

Is er een probleem voor bestaande schenkingsaktes en wat met de toekomst?

Belangrijk is vooreerst dat er voor bestaande schenkingsaktes niets wijzigt en de daar voorziene bedingen geldig blijven.

Maar men moet zich terdege bewust zijn van het nieuwe Boek 5 bij de redactie van schenkingsaktes en aanvullende bedingen vanaf 1 januari 2023. Gelukkig staat het partijen vrij om, overeenkomstig het beginsel van de wilsautonomie, een retroactieve uitwerking te verlenen aan de vervulde opschortende of ontbindende voorwaarde.