De fiscale behandeling van schenkingen en legaten aan goede doelen wijzigt: 5 vragen en antwoorden (SBB)

Successie & Vermogen | 2 juni 2021

Auteur: Filip Hellemans (SBB)
Publicatiedatum: 22/04/2021

Voor legaten aan goede doelen geldt in de Vlaamse erfbelasting een verlaagd tarief van 8,5%. De techniek van het duolegaat maakt hiervan gebruik om erfgenamen buiten de rechte lijn een deel van de nalatenschap te bezorgen. De Vlaamse Regering neutraliseert het duolegaat als fiscale planningstechniek met ingang van 1 juli 2021. Ter compensatie verlaagt zowel het tarief in de erf- als schenkbelasting naar 0% en wordt de “vriendenerfenis” ingevoerd.

Wat is het duolegaat?

Het duolegaat is een gift aan een goed doel (lees: vzw) op voorwaarde dat het goede doel een bepaalde geldsom uitbetaaltaan een ver familielid of vriend én de verschuldigde erfbelasting betaalt.

Dit is fiscaal optimaal omdat het goede doel onderworpen is aan een tarief van 8,5% erfbelasting, terwijl voor verre familie of vrienden tarieven tot wel 55% gelden. Op deze manier kan je neef, nicht of vriend, netto aanzienlijk meer ontvangen dan wanneer hij/zij de enige legataris zou zijn.

Wat wijzigt er op 1 juli 2021?

De Vlaamse Regering haalt het fiscale planningselement uit het duolegaat. Dit doet ze door een nieuwe berekeningsmethode in te voeren. De erfbelasting zal voor overlijdens vanaf 1 juli 2021 dus anders worden berekend voor duolegaten.

Hoe precies? Door het nieuwe tarief van 0% enkel nog toe te passen op wat daadwerkelijk aan het goede doel toekomt, bijvoorbeeld de effectief ontvangen geldsom. Dit komt neer op een aanzienlijke erfbelastingverhoging.

Daarnaast maakt de Vlaamse Regering rechtstreekse non-profit legaten en schenkingen aantrekkelijker met een 0%-tarief.

Tot slot maakt de “vriendenerfenis” zijn intrede. Vrienden of verre familie die nu in de hoogste tarieven vallen (voor de schijf tot 50.000 euro bedraagt het tarief momenteel 25%), zullen tot 15.000 euro kunnen erven tegen het tarief voor de rechte lijn of 3%.

Wat betekent dit voor goede doelen?

De kans is groot dat mindergoede doelen worden opgenomen in testamenten, wat voor hen leidt tot een verlies aan werkingsmiddelen.

Het tarief voor het goede doel wordt weliswaar teruggebracht tot 0% om de lagere ontvangsten voor een stuk te compenseren, maar de minder bekende goede doelen zullen aan de slag moeten om hun inkomsten uit erfenissen en schenkingen op peil te houden.

Wat met reeds opgemaakte testamenten met een duolegaat?

Liet je reeds een testament met duolegaat opmaken? Dan zal je dat moeten herbekijken of aanpassen. Zoniet dreigt een verwerping van het legaat door het goede doel. Weet ook dat het 3%-tarief van de vriendenerfenis niet automatisch geldt en hoe dan ook beperkt is tot 15.000 euro.

Wat nu?

Uiteraard kan je ook na 1 juli 2021 nog steeds schenken of legateren aan een goed doel. Voor schenkingen aan goede doelen bedraagt het tarief in de Vlaamse schenkbelasting op heden 5,5%. Het nultarief zal ook worden toegepast op schenkingen aan zuivere goede doelen. Indien je wil schenken aan een goed doel kan dit binnenkort aan 0% schenkbelasting.

Daarnaast zal een vriend of ver familielid een bedrag tot 15.000 euro kunnen erven aan 3% mits een daartoe opgemaakt testament.