Aanvragen van gunstregelingen in de erfbelasting: kan ook bij bezwaar! (ECGB Advocaten)

Auteur: Nicolas Geelhand de Merxem (ECGB Advocaten)

Op 4 juni 2025 publiceerde Vlabel een standpunt nr. 16126 van 19 mei 2025 met de titel “Aanvragen gunstregimes via bezwaarprocedure en aanvragen gunstregimes bij toepassing van art. 3.6.0.0.1 VCF”.

Navraag bij Vlabel leerde wat volgt:

1/ “dit standpunt heeft inderdaad geen historiek. Het standpunt werd recent gepubliceerd”; het is dan wel merkwaardig dat het een nummer uit 2016 krijgt;

2/ “Inhoudelijk heeft het standpunt betrekking op de registratiebelasting (zie ook verwijzing naar artikel 3.12.3.0.1 VCF)”, en dus niet op de erfbelasting (zie volgend punt).

3/ “De verwijzing naar de erfbelasting als heffing zal worden verwijderd op de website”.

4/ “Volledigheidshalve kan de administratie wel bevestigen dat gunsttarieven, vrijstellingen en verminderingen in de erfbelasting, die niet werden gevraagd in de aangifte van nalatenschap, kunnen worden toegestaan binnen bezwaartermijn, mits de voorwaarden zijn vervuld.”

Kortom, dit betekent dat wanneer de erfgenamen en algemene legatarissen vergeten zijn gunsttarieven, verminderingen en/of vrijstellingen (hierna “gunstregelingen”) aan te vragen in de aangifte nalatenschap, zij dit alsnog kunnen doen in een bezwaarschrift, binnen de termijn voor het indienen van een bezwaar en voor zover de voorwaarden van deze gunstregelingen vervuld zijn.

Dat is zeer positief.

Aangiften van nalatenschap worden ook vaak ingediend door de erfgenamen en algemene legatarissen die geen juristen-fiscalisten zijn, en dit zonder fiscaal-juridische bijstand. Vlabel is daar niet tegen, integendeel. Derhalve is het onvermijdelijk dat de erfgenamen en algemene legatarissen soms vergeten een van toepassing zijnde gunstregeling in de aangifte nalatenschap in te roepen. Het is dan ook goed, en zelfs normaal, dat er alsnog een mogelijkheid wordt geboden (na ontvangst van het aanslagbiljet waarin geen rekening wordt gehouden met de niet-ingeroepen gunstregeling), om deze vergetelheid recht te zetten. Dat past overigens in de recente rechtspraak van het Hof van beroep te Gent, dat aanneemt dat een vergeten passiefpost nog in een bezwaarschrift kan aangegeven worden (Gent (5e kamer), 19 december 2023, 2022/AR/1170, www.monkey.be).

Het ware nog veel beter indien:

• Het rechttrekken van een vergetelheid ook in een verzoek tot een ambtshalve ontheffing zou kunnen gedaan worden;

• Vlabel zou verplicht zijn :

• deze (vergeten) gunstregelingen ambtshave toe te passen, zoals dit bv. reeds het geval was in het verleden met de vermindering van het openvallen van de nalatenschap van de erflater minder dan een jaar vóór het verkrijgen door de erflater in een andere nalatenschap;
• in het aanslagbiljet melding te maken van het feit dat men vergeten is een gunstregeling in te roepen of van het feit dat er een gunstregeling zou kunnen worden ingeroepen.

Uiteraard indien en in de mate waarin Vlabel over de nodige gegevens daartoe beschikt.

Het zou Vlabel sieren zowel fouten in haar voordeel als fouten in voordeel van de erfgenamen en algemene legatarissen in het aanslagbiljet aan de kaak te stellen. De stelling dat Vlabel geen rechter én partij zou zijn, maar een onafhankelijke overheidsinstantie, zou in dat geval aan geloofwaardigheid winnen.

Bron: ECGB Advocaten