Is het livestreamen van strafbare feiten op zichzelf een strafbaar feit? (Gevaco Advocaten)

Privacy & Gegevensbescherming | 15 oktober 2019

Auteur: Jan Swennen (Gevaco Advocaten)

Publicatiedatum: 25/09/2019

Mr. Jan Swennen was op 25.09.2019 te gast bij TVL voor tekst en uitleg over de vele juridische vragen die deze feiten oproepen. Lees hieronder de korte samenvatting van het interview, of bekijk het interview via deze link.

Dat het toebrengen van slagen of verwondingen een strafbaar feit is, staat buiten kijf. Maar is het livestreamen van zulk strafbaar feit via sociale media op zichzelf ook strafbaar?

Het antwoord is ja, onder bepaalde omstandigheden wel. In de wet op de elektronische communicatie (juni 2005) wordt het bezorgen van overlast via elektronische communicatiemiddelen strafbaar gesteld. Ook in het kader van de privacywetgeving kan het strafbaar zijn om bepaalde gegevens van iemand publiek te maken.

De vraag of het platform waarop de beelden worden gestreamd zelf ook verantwoordelijk is, is moeilijker te beantwoorden. Facebook heeft bijvoorbeeld niet de bedoeling om zulke schokkende beelden publiek te maken en te verspreiden. Van zodra er evenwel een verwerking van gegevens gebeurt (zoals gedefinieerd in de privacywetgeving), kan ook het platform mogelijk verantwoordelijk worden gesteld voor inbreuken op de privacywetgeving. Op 29 juli 2019 velde het Europees Hof van Justitie nog een arrest waar een zeer brede invulling wordt gegeven aan het begrip verwerking van gegevens. Ook een mogelijke nalatigheid in hoofde van het platform, door het bijvoorbeeld laattijdig verwijderen of blokkeren van de beelden, kan in sommige gevallen strafbaar zijn.

Kort samengevat: tegen wie kan het slachtoffer zich richten en voor welke feiten?

Eerst en vooral kan een slachtoffer zich richten tegen de dader van de strafbare feiten die werden gefilmd. Het slachtoffer kan zich burgerlijke partij stellen en een vordering tot schadevergoeding instellen voor de schade die hij of zij lijdt naar aanleiding van de feiten die gefilmd werden (in dit geval dus de letsels die het gevolg zijn van de mishandeling). Daarnaast kan hij of zij mogelijk nog eens schade lijden door het feit dat er zonder diens instemming beelden van hem of haar publiek werden gemaakt. Dit zijn afzonderlijke feiten die een afzonderlijke schade veroorzaken en hier kan dan ook een afzonderlijke vergoeding voor gevorderd worden.

Indien er sprake is van een strafbare verwerking van gegevens door het platform waarop de beelden werden gedeeld of verspreid of indien er sprake is van een strafbare nalatigheid in hoofde van dit platform zou het slachtoffer zich ook kunnen richten tegen het platform in kwestie tot vergoeding van de geleden schade.

Het is in ieder geval belangrijk dat de slachtoffers inzake hun rechten kennen en deze kunnen uitoefenen. In het interview brengt men dan ook onder de aandacht dat ook bij het openbaar ministerie voldoende aandacht dient te worden gegeven aan de vervolging van dit afzonderlijk strafbaar “livestreamen”, naast de vervolging van de gefilmde strafbare feiten.