Hervorming Belgische regelgeving inzake betalingstermijnen bij overheidsopdrachten op til (Schoups)

Auteurs: Maarten Somers en Carlo Cardone (Schoups)

N.a.v. het arrest van het Hof van Justitie 20 oktober 2022 (C-585/20) worden er wijzigingen doorgevoerd op het vlak van de betalingsregels voor overheidsopdrachten. Binnenkort zal het nazicht én de betaling moeten plaatsvinden binnen één enkele “behandelingstermijn” van 30 dagen i.p.v. binnen de termijn van 60 dagen die hiervoor thans voorzien is.

Eerder kon u in één van onze nieuwsberichten al lezen dat het Europese Hof van Justitie in een arrest van 20 oktober 2022 (C-585/20) oordeelde dat een (Spaanse) nationale regeling die op algemene wijze voor alle handelstransacties tussen ondernemingen en overheidsinstanties voorziet in een verificatie- en betalingstermijn van in totaal 60 dagen (i.p.v. de wettelijke standaard betalingstermijn van 30 dagen) niet in overeenstemming is met de Europese regelgeving inzake betalingstermijnen.

Aangezien ook de Belgische regelgeving overheidsopdrachten op gelijkaardige wijze als de door het Hof van Justitie geviseerde Spaanse wetgeving overheidsopdrachten standaard voorziet in een dubbele termijn van in totaal 60 dagen (bestaande uit een verificatietermijn van 30 dagen gevolgd door een betalingstermijn van 30 dagen), volgde uit dit arrest dat ook de Belgische regelgeving overheidsopdrachten ter zake in essentie onwettig is want niet in overeenstemming met het Europees recht en dat de Koning diende in te grijpen om de AUR richtlijnconform te maken met een verificatie- en betalingstermijn van in totaal maximaal 30 dagen als uitgangspunt (zie voor een getailleerde bespreking: C. CARDONE en K. Van BUTSEL, “Belgische regelgeving inzake betalingstermijnen bij overheidsopdrachten op losse schroeven na een arrest van het Hof van Justitie”, TBO 2023, afl. 3, 106-112).

Een dergelijk regelgevend initiatief kwam er al vrij kort na het arrest van 20 oktober 2022, maar stootte op veel weerstand langs de zijde van aanbestedende overheden (zie o.a. het protest vanwege VVSG).

Ondanks deze weerstand is het nu dan toch zo ver: op 3 mei 2024 keurde de minsterraad een ontwerp van koninklijk besluit goed dat wijzigingen doorvoert op het vlak van de betalingsregels voor overheidsopdrachten. Het ontwerp bepaalt dat het nazicht en de betaling moeten plaatsvinden binnen één enkele termijn, wat nu de “behandelingstermijn” genoemd zal worden, die wordt vastgesteld op 30 dagen. Onder een aantal voorwaarden kan hiervan worden afgeweken en deze termijn alsnog worden verlengd tot max. 60 dagen: dit moet dan (i) uitdrukkelijk in de opdrachtdocumenten worden voorzien, (ii) de verlenging moet objectief gerechtvaardigd zijn op grond van de bijzondere aard of eigenschappen van de opdracht en (iii) de verlenging mag geen kennelijke onbillijkheid jegens de opdrachtnemer behelzen.

Het ontwerp wordt nu ter advies voorgelegd aan de Raad van State. De inwerkingtreding is voorzien op 1 januari 2025.

Bron: Schoups