Souplesse en finesse van het nieuwe bestuursorgaan (Titeca Accountancy)

Auteur: Titeca Accountancy

Publicatiedatum: 25/01/2019

Over de afschaffing van het kapitaalsbegrip is al veel inkt gevloeid, maar het nieuw vennootschapsrecht is ook vernieuwend op vlak van het bestuur. Het vereenvoudigt ook, want we spreken enkel nog van “bestuurder(s)”.

Het bestuur in de besloten vennootschap

De bv kan nog steeds bestuurd worden door (i) één of meerdere bestuurders, met individuele volheid van bevoegdheid of (ii) “college van bestuurders”.

Grootste nieuwigheid bij de bv is dat deze onder het nieuw vennootschapsrecht ook één of meerdere dagelijks bestuurders kan hebben; waarmee een grote lacune onder de huidige wetgeving wordt ondervangen.

Het bestuur in de naamloze vennootschap

De grootste verandering zien we op het vlak van het bestuur in de nv. De wetgever ging volop voor flexibiliteit en voorziet onder de nieuwe wet drie mogelijke bestuursvormen in een nv:

• Monistisch bestuur, met een raad van bestuur, zoals we dit op vandaag kennen.
• Dualistisch bestuur, bestaande uit een raad van toezicht en een directieraad. Dit is gelijkaardig aan de huidige combinatie van raad van bestuur met directiecomité; met dien verstande dat dit juridisch gefinetuned werd, zowel qua bevoegdheden als samenstelling.
  • Elk orgaan krijgt een bij wet opgelegd takenpakket: de directieraad is bevoegd voor operationele handelingen, de raad van toezicht voor de algemene bedrijfsstrategie en het toezicht op de directieraad.
  • Niemand kan lid zijn van beide organen tegelijkertijd. Bestuurders kunnen derhalve niet langer tegelijk een mandaat opnemen in de directieraad.
• Eén enkele bestuurder, waarmee de welbekende zoektocht naar die ene extra bestuurder om louter aan het minimum te komen, verleden tijd is. (Merk op: de enige bestuurder van een beursgenoteerde vennootschap moet een nv met een collegiaal bestuur zijn.)

In ieder van de bestuursvormen bestaat de mogelijkheid om beroep te doen op een dagelijks bestuurder.

Ontslagregeling voor bestuurders

Een bijkomende, grote nieuwigheid is de afschaffing van het principe van de ad-nutum afzetbaarheid van een bestuurder in een nv. Deze regel wordt van aanvullend recht, hetgeen voor gevolg heeft dat men statutair, dan wel bij beslissing van de algemene vergadering, opzegtermijnen, -modaliteiten en zelfs opzegvergoedingen aan ontslagen/ontslagnemende bestuurders kan toekennen.

De vaste vertegenwoordiger

Er komt een einde aan de discussie of een cascade-systeem van vaste vertegenwoordigers mag: het nieuwe wetboek voorziet nu expliciet dat een rechtspersoon-bestuurder enkel een natuurlijke persoon kan aanduiden als vaste vertegenwoordiger.

Verder komt ook een einde aan het gebruik waarbij een bepaalde persoon in meerdere hoedanigheden of via verschillende vennootschappen in het bestuur zetelt. Bv. meneer X is bestuurder in persoonlijke naam, maar ook vennootschap Y met als vast vertegenwoordiger opnieuw meneer X. Onder het nieuwe vennootschapsrecht zal een natuurlijke persoon slechts in één enkele hoedanigheid kunnen zetelen in het bestuursorgaan. Echter, doordat de nv ook zal kunnen bestuurd worden door één bestuurder, zal voormelde problematiek in grote mate vanzelf verdwijnen.

Beperking van de bestuurdersaansprakelijkheid

Tot slot nog een laatste nieuwigheid: er komt een cap op bestuurdersaansprakelijkheid.

Deze innovatie heeft diverse motieven, waaronder (i) het verzekerbaar houden van bestuurdersaansprakelijkheid (want zo wordt het risico becijferbaar), (ii) het afstemmen van de Belgische bestuurdersaansprakelijkheid op deze in onze buurlanden; en (iii) het wegwerken van het ongerechtvaardigd verschil in aansprakelijkheid van bestuurders t.o.v. topmanagers (niet-bestuurders).

De cap is afhankelijk van de aard en de omvang van de rechtspersoon. Bv: bij een gemiddeld balanstotaal van 350.000 tot 4.500.000 EUR én een gemiddelde omzet van 700.000 tot 9.000.000 EUR bedraagt de bestuurdersaansprakelijkheid maximum 1 miljoen EUR.

Het vennootschapsrecht doet wat het belooft: er wordt duidelijk ingezet op flexibiliteit, naar wens van de ondernemer, en verhelpt hiermee tegelijk een aantal actuele juridische leemtes en discussies.

Lees hier het originele artikel