Vereffening-verdeling van nalatenschappen:
16 probleemstellingen

Mr. Nathalie Labeeuw (Cazimir)

Webinar op vrijdag 26 april 2024


Aansprakelijkheid van hulppersonen
in en buiten de contractketting.
Een analyse in het licht van Boek 6

Prof. dr. Ignace Claeys en mr. Camille Desmet (Eubelius)

Webinar op vrijdag 30 augustus 2024


HR-aspecten bij M&A transacties

Mr. Nele Van Kerrebroeck (Linklaters)

Webinar op donderdag 16 mei 2024


Het nieuwe Boek 6 en de impact
voor de bouw- en vastgoedsector:
10 aandachtspunten

Prof. dr. Kristof Uytterhoeven (Caluwaerts Uytterhoeven)

Webinar op dinsdag 23 april 2024


Woninghuur in Vlaanderen en Brussel:
het antwoord op 25 praktijkvragen

Mr. Ulrike Beuselinck en mr. Koen De Puydt (Seeds of Law)

Webinar op dinsdag 27 augustus 2024


Ondernemingsstrafrecht:
wat wijzigt er door boek I en boek II van het Strafwetboek?

Mr. Stijn De Meulenaer (Everest)

Webinar op dinsdag 11 juni 2024

Aandeelhoudersovereenkomsten onder het nieuwe vennootschapsrecht… een niet te onderschatten troef! (Taxius)

Auteur: Taxius

Publicatiedatum: 13/01/2020

Het nieuwe vennootschapsrecht heeft sinds haar invoering veel aandacht gekregen in de pers en gespecialiseerde vakliteratuur. Om niet op dezelfde kar te springen, heeft Taxius besloten geen klassiek overzicht te geven van de talrijke/belangrijkste wijzigingen en nieuwigheden, maar in verschillende nieuwsbrieven de nadruk te leggen op een belangrijk element voor uw onderneming en daar steeds de invloed van het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen bij te betrekken. De reeks wordt afgetrapt met een belangrijk document dat vaak over het hoofd wordt gezien of onvoldoende wordt uitgewerkt, namelijk de “aandeelhoudersovereenkomst”.

Waarom een aandeelhoudersovereenkomst?

Een aandeelhoudersovereenkomst is tot op heden niet wettelijk verplicht. De aandeelhouders gaan in veel gevallen ervan uit dat dergelijke overeenkomst geen nut voor de onderneming zal hebben. Het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen en de statuten van de vennootschap bieden toch voldoende bescherming voor potentiele conflicten?

De praktijk leert ons echter dat de statutaire en wettelijke bepalingen onvoldoende concreet zijn en vooral zelden overeenstemmen met de specifieke noden en verwachtingen van de verschillende partijen binnen een vennootschap. Zo zijn de statuten van een vennootschap in de meeste gevallen ook gestoeld op de minimale wettelijke verplichtingen.

Daarenboven, een niet te onderschatten troef, blijft een aandeelhoudersovereenkomst te allen tijde anoniem. Dit staat in schril contrast tot de statuten van een vennootschap die vrij publiekelijk toegankelijk zijn. De soms gevoelige en vertrouwelijke afspraken tussen aandeelhouders zijn bijgevolg beter gediend met het discrete karakter van de aandeelhoudersovereenkomst.

Tot slot geldt de aandeelhoudersovereenkomst slechts voor een bepaalde duur. Een vooraf bepaalde periode van vijf of tien jaar maakt het mogelijk de overeenkomst zo goed als mogelijk af te stemmen met de evolutie binnen een vennootschap. Bijkomend dient de administratieve procedure van de statutenwijziging niet om de haverklap te worden toegepast.

Welke afspraken kan ik maken via een aandeelhoudersovereenkomst?

In principe kan het volledige huishouden van een vennootschap worden geregeld via een aandeelhoudersovereenkomst. Dit heeft het voordeel dat er weinig of geen stof tot discussie bestaat in minder voortvarende tijden. Daarentegen moet weloverwogen worden bepaald wat in deze overeenkomst wordt opgenomen, aangezien sommige bepalingen een verlammende werking kunnen hebben op het dagelijks reilen en zeilen binnen de vennootschap. Het opmaken van een aandeelhoudersovereenkomst betreft dus maatwerk, waarbij een goede begeleiding cruciaal is.

Toch kunnen we vier onderwerpen aanhalen die standaard in iedere aandeelhoudersovereenkomst worden opgenomen, zoals:

Overdraagbaarheid van aandelen

Wat gebeurt er in het geval van overlijden van een vennoot? Is er een voorkooprecht? Moet er een volgplicht en/of een volgrecht worden voorzien? Voor welke prijs kunnen de aandelen worden verkocht, en binnen welke periode? Wat gebeurt er indien een vennoot langdurig ziek uitvalt?

Het bestuur van de vennootschap

Hoe moet het bestuur worden samengesteld? Is er sprake van meerde categorieën van aandeelhouders, waardoor een voordrachtrecht moet worden voorzien? Op welke manier kunnen cruciale beslissingen worden genomen? Hoe voorzie ik een voldoende bescherming voor minderheidsaandeelhouders? Is er nood aan een vetorecht of doorslaggevende stem?

Geschillenregeling?

Wordt er voorzien in een procedure om een geschil binnen de vennootschap op het niveau van het bestuursorgaan of de algemene vergadering, waardoor de werking van het vennootschap in het gedrang komt, correct en snel af te handelen? Wordt er beroep gedaan op een externe bemiddelaar? Moet er worden voorzien in clausules over prijsbepaling?

Niet-concurrentiebeding?

Wat mogen de aandeelhouders wel en niet doen, tijdens en na hun aandeelhouderschap? Welke beperking moeten worden voorzien in de tijd en ruimte? Wat zijn de gevolgen van een eventuele schending van de plicht tot vertrouwelijkheid?

Het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen heeft de mogelijkheden om afspraken vast te leggen via een aandeelhoudersovereenkomst, in het bijzonder binnen een BV, enorm verruimd. Zo kan er bijvoorbeeld worden nagedacht over een dividendpolitiek, waarbij een onderscheid wordt gemaakt naargelang de aandeelhouders of aan een beloning indien men de aandelen gedurende een bepaalde periode in het bezit houdt. Daarnaast kan men voorzien in verschillende soorten van aandelen, zonder stemrecht of zelfs met een meervoudig stemrecht. Wat betreft het bestuur verhindert niets de vennootschap bepaalde bestuurders statutair te benoemen of aanvullende bescherming toe te kennen.

Ik ben overtuigd… wanneer moet er worden gehandeld?

Indien er wordt besloten tot het opmaken en ondertekenen van een aandeelhoudersovereenkomst doet u dit in principe zo snel mogelijk. Bij voorkeur zelfs op het moment van oprichting van de vennootschap. Het adagium “beter voorkomen, dan genezen” is hier immers van toepassing. Delicate onderwerpen, zoals de mogelijke overdracht van aandelen, worden best besproken indien de ‘sfeer’ binnen de vennootschap goed zit en er nog geen wrevel of discussie is ontstaan over bepaalde zaken. Desondanks is ieder moment uitverkoren om een aandeelhoudersovereenkomst op te stellen, al is het maar om in de toekomst te vermijden dat over de interne keuken nogmaals wrevel zou ontstaan.

Zelfs indien u reeds over een aandeelhoudersovereenkomst beschikt, valt het aan te raden om deze nog eens onder de loep te nemen. Niet alleen bestaat de kans dat de realiteit het document heeft ingehaald en een update hoogstnoodzakelijk is, het nieuwe Vennootschapsrecht geeft zoals gezegd interessante mogelijkheden om de bestaande aandeelhoudersovereenkomst te wijzigen of uit te breiden.

De opmaak van een aandeelhoudersovereenkomst is steeds maatwerk en vraagt de nodige medewerking en open geest van alle aandeelhouders. Eenmaal opgesteld en ondertekend, vormt de overeenkomst echter een welgekomen leidraad bij het toekomstig bestuur van de vennootschap en worden vele eventuele discussies of conflicten ontmijnd vooraleer ze ooit een negatieve invloed kunnen uitoefenen op de verdere succesvolle uitbouw van uw vennootschap.

Lees hier het originele artikel