Vereffening-verdeling van nalatenschappen:
16 probleemstellingen

Mr. Nathalie Labeeuw (Cazimir)

Webinar op vrijdag 26 april 2024


Woninghuur in Vlaanderen en Brussel:
het antwoord op 25 praktijkvragen

Mr. Ulrike Beuselinck en mr. Koen De Puydt (Seeds of Law)

Webinar op dinsdag 27 augustus 2024


Consumentenbescherming bij de verwerving
van financiële diensten: de laatste ontwikkelingen (optioneel met handboek)

Prof. dr. Reinhard Steennot (UGent)

Webinar op donderdag 30 mei 2024


Aandachtspunten bij het opstellen
en analyseren van ICT-contracten

Mr. Lynn Pype en mr. Liesa Boghaert (Timelex)

Webinar op donderdag 16 mei 2024


Intellectuele eigendomsrechten in de onderneming:
wie is eigenaar van door werknemers en dienstverleners ontwikkelde creaties?

Dr. Nele Somers (ARTES) en mr. Veerle Scheys (Mploy)

Webinar op dinsdag 23 april 2024

Het fiscaal gunstregime voor auteursrechten draait uit op Belgische soap (Sirius Legal)

Auteur: Matthias Vandamme (Sirius Legal)

Wat begon als een drama voor velen, is een klassieke Belgische klucht geworden. De wijziging van het fiscaal gunstregime op auteursrechten is op een paar maanden tijd tientallen keren veranderd. Het was een ware ping pong match tussen de Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) en de oppositie. De saga begon met een nobele doelstelling: misbruik van dit gunstregime uitsluiten. Dat kunnen we alleen maar toejuichen. Maar de manier waarop het moest gebeuren liet te wensen over. De minister viseerde in eerste instantie enkele beroepsgroepen. Alle software developers, maar ook architecten, marketers en advocaten maakten per definitie misbruik van het regime. Zij moesten bijgevolg ook uitgesloten worden. Vandaag wordt niemand uitgesloten op basis van de wettekst, maar door vage bewoordingen vrezen we een uiterst restrictieve interpretatie van de fiscus.

Het spreekt voor zich dat de geviseerden het hier niet bij zouden laten. Langs alle kanten trachten beroepsgroepen duidelijk te maken dat de geplande wijziging zowel juridisch én economisch een grote vergissing is. We schreven er deze blog over zodra de eerste ontwerpen van de geplande wijziging beschikbaar waren. Conclusie: de geplande subjectieve indeling van auteursrechtelijk beschermde werken in kunst en niet-kunst zou naar onze mening volstrekt ongrondwettelijk zijn.

Tot op een mooie herfstdag de minister plots de zalvende woorden spreekt dat het niet de bedoeling is dat iemand wordt uitgesloten. Het geluk kon niet op. Hier en daar nog enkele onzekere stemmen, maar op basis van deze duidelijke uitspraak zou iedereen zekerheid moeten hebben.

Onduidelijk wetsontwerp

Maar toen werd het wetsontwerp gepubliceerd en nam de onzekerheid weer toe. Voornamelijk door enkele artikelen die het auteursrecht wel erg restrictief interpreteren. In het wetsontwerp staan vier cumulatieve voorwaarden om beroep te doen op het regime:

  1. Er moet sprake zijn van een overdracht of licentie. Dat was al het geval.
  2. Het moet gaan om werken van letterkunde of kunst. Ook dat was al het geval, maar daar knelt het schoentje.
  3. De overdracht of licentie gebeurt met het oog op exploitatie of feitelijk gebruik. Dat is een nieuwe vereiste waar veel onduidelijkheid rond is. Doch lijkt ‘gebruik’ een bijzonder ruime toepassing te kennen.
  4. Ten slotte een alternatieve voorwaarde. De auteur moet beschikken over een ‘Kunstwerkattest’ of bij gebrek daaraan moet er sprake zijn van een mededeling aan het publiek of een reproductie. Dit zijn specifieke begrippen in het auteursrecht en de memorie van toelichting verwijst naar de rechtspraak van het Hof van Justitie voor de definiëring hiervan. Ook hier was veel onduidelijkheid over aangezien sommige auteurs meenden dat de mededeling aan het brede publiek verplicht is. Zie bijvoorbeeld dit artikel bij de VRT.
    Maar de aandachtige lezer ziet natuurlijk meteen dat een reproductie ook mogelijk is. En laat reproductie nu net een bijzonder ruime draagwijdte hebben.

Al bij al dus veel onduidelijkheid in dit wetsontwerp. Er staat echter niet in dat bepaalde beroepsgroepen worden uitgesloten. Integendeel zelfs, door de ruime formuleringen lijkt niemand te worden uitgesloten. Zolang ze maar auteursrechtelijk beschermde werken in licentie geven of overdragen.

Bom in de commissie

Maar dan kwamen de besprekingen in de commissie voor Financiën en Begroting. Daarin wordt plots gesteld dat gelijkgestelde werken van letterkunde niet onder het toepassingsgebied vallen van het gunstregime en wordt er expliciet verwezen naar het wetsartikel waar software gelijkgesteld wordt met werken van letterkunde.

Maar de geleerde commissieleden vergissen zich. Auteursrechtelijke bescherming komt toe aan alle werken met een concrete vorm en oorspronkelijk karakter. Zie deze blog voor extra toelichting hierover. Het is daarbij irrelevant of het werk een boek, een foto, een lied of een lijn code is. Alle werken die voldoen aan deze voorwaarden zijn auteursrechtelijk beschermd en kunnen dus onder het toepassingsgebied vallen zodra er ook aan de andere vereisten is voldaan.

Deze restrictieve interpretatie leidt tot de blokkering door MR van de hervorming van het fiscaal gunstregime voor auteursrechten. Premier Alexander De Croo (Open VLD) komt vervolgens mee in de soep roeren.

Vage uitspraken in de plenaire vergadering

Kort na deze bespreking komt de plenaire vergadering waar men expliciet wat meer toelichting vraagt aan de Minister van Financiën over deze restrictieve interpretatie. De minister stelt dat er geen sprake is van een restrictieve interpretatie en alles lijkt peis en vree.

Schijn kan bedriegen. Want eigenlijk zegt de minister Van Peteghem helemaal niets. Het zal ons niet verbazen wanneer deze discussie opnieuw gevoerd wordt met de fiscus.

Wat brengt de toekomst nu precies?

In principe wordt niemand uitgesloten. Dus alle software developers, architecten, marketers en advocaten kunnen beroep doen op het regime zolang ze de andere voorwaarden respecteren. Maar door de vaagheid vrezen we dat de belastingscontroleur richtlijnen zal krijgen die de wet op een uiterst restrictieve wijze interpreteert. Echter komt het niet toe aan de fiscus om het toepassingsgebied op eigen houtje in te perken, maar dient de wetgever vooraf duidelijkheid te scheppen.

Het is voor ons duidelijk dat deze vaagheid een bewuste strategie is om bepaalde sectoren zoveel mogelijk te ontmoedigen.

We hebben in dit artikel uitsluitend het toepassingsgebied besproken, maar daarnaast zijn er ook nog enkele andere wijzigingen aan het regime. Zo zijn er overgangsmaatregelen voor wie geen beroep meer kan doen op het regime en is er een nieuwe maximumdrempel voor het percentage aan auteursrechten dat mag worden uitbetaald.

Bron: Sirius Legal

» Bekijk alle artikels: IT & IP, Successie & Vermogen