Back tot he basics: wat is het verschil tussen de handels-, de vennootschaps- en de merknaam? (Argus Advocaten)

Auteur: Moira Blascetta (Argus Advocaten)

U mocht lang nadenken over de naam van uw onderneming én treedt er eindelijk mee naar de buitenwereld toe. Iets later stelt u vast dat een soortgelijke lokale onderneming in een andere provincie eveneens mocht opstarten met exact dezelfde benaming. Kan jij eisen dat uw gelijknamige concurrent een andere naam gebruikt? Dit hangt af van de juridische kwalificatie die u hieraan mocht koppelen.

Het in één adem noemen van handelsnamen, vennootschapsnamen en merknamen is een vaak voorkomende misvatting. Alle drie hebben ze een andere functie en beschermingsregime.

What’s in a name?

(1) DE HANDELSNAAM

De handelsnaam zorgt voor de onderscheiding tussen uw handelsactiviteit én deze van een andere onderneming.

Dit betreft de loutere commerciële naam die men gebruikt om uw onderneming kenbaar te maken naar de buitenwereld toe. Het is dan ook deze benaming die gekend is bij het publiek én is de enige van de drie die u kan bekomen zonder formaliteiten.

Uw handelsnaam geniet dus bescherming vanaf het eerste effectieve gebruik dat voor het publiek zichtbaar en voortdurende is. Dit kan geschieden via o.a. uw website, visitekaartjes, uithangbord … Op basis hiervan kan u zich verzetten tegen het gebruik maken van deze naam door derden in het gebied waarbinnen uw handelsnaam wordt gebruikt of gekend is.

Voorbeeld: U voelt vast en zeker al aan dat u op basis van de handelsnaam weinig zal kunnen doen tegen een lokale en soortgelijke onderneming uit een andere provincie.

(2) DE VENNOOTSCHAPSNAAM

Dit betreft de benaming van uw onderneming zoals deze werd ingeschreven in de Kruispuntbank voor Ondernemingen. Deze naam wordt dus vermeld in de oprichtingsakte en iedere navolgende publicatie in het Belgisch Staatsblad. Uw jaarrekening of gewijzigde statuten dienen telkens de vennootschapsnaam te vermelden. Het beschermingsniveau is dan ook niet louter lokaal en verleent u de nodige bescherming over het gehele Belgisch grondgebied.

Ongeacht de locatie van de maatschappelijke zetel kan u zich in België dus effectief verzetten tegen een jongere vennootschapsnaam die identiek is of verwarring schept.

Opgelet: in tegenstelling tot de handelsnaam verkrijgt u dit beschermingsmechanisme niet door het simpele gebruik ervan. De bescherming ontstaat louter én alleen vanaf de publicatie van de oprichtingsakte in het Belgisch Staatsblad.

Het doel van deze benaming betreft kortom de identificatie van een rechtspersoon én heeft geen enkele marketingfunctie.

Een conflict tussen een handelsnaam en een loutere vennootschapsnaam leidt dan ook tot weinig discussie. Het is perfect mogelijk dat men een handelsnaam gebruikt die identiek is aan uw vennootschapsnaam. Dit uiteraard enkel voor zover u deze niet zelf als handelsnaam gebruikt.

Opgelet: indien u werkt onder een eenmanszaak, geniet u niet van huidig beschermingsmechanisme.

(3) DE MERKNAAM

Een merk betreft een teken waarmee u de producten / diensten van uw onderneming onderscheidt van deze van andere ondernemingen. Het is simpelweg een herkenningsteken waarmee uw product/dienst als het ware “gemerkt” werd.

Daar waar een handelsnaam enkel bedoeld is om uw onderneming zelf te onderscheiden van andere ondernemingen, gaat een merk net dat stapje verder en heeft het betrekking op uw product.

Hoewel een handelsnaam op automatische wijze enige bescherming biedt, is dit bij een merknaam niet het geval. U moet uw merk nl. (1) laten registreren bij een merkenbureau én (2) de nodige registratietaksen vergoeden vooraleer u van enige bescherming geniet.

Op basis van uw merk kan u zich verzetten tegen het commercieel gebruik van ieder teken dat overeenstemt met het uwe voor zover deze betrekking hebben op soortgelijke goederen en/of diensten. Het grondgebied waarover dit beschermingsniveau zich uitstrekt gaat verder dan deze van een handels – of vennootschapsnaam.

De hoegrootheid van uw bescherming is afhankelijk van het gegeven of u de registratie doorvoert op Benelux, dan wel niet Europees niveau. een Beneluxmerk beschermt, zoals u reeds vermoed, uw merkteken over de volledige Benelux. Dit terwijl het Uniemerk uw merkteken over de volledige Europese Economische Ruimte beschermt.

Dit klinkt mogelijks enigszins abstract in de oren én u kan zich hier moeilijk iets concreet bij voorstellen? Niet getreurd! Het onderstaande zal hoogstwaarschijnlijk het één en ander weten te verduidelijken.

Voorbeeld: U ging over tot het registreren van de handelsnaam of het logo van het product als Beneluxmerk. Later blijkt dat een concurrerend bedrijf binnen het grondgebied van de Benelux deze benaming gebruikt voor een soortgelijk product. Wat nu?  U kan het concurrerend bedrijf verbieden nog (langer) gebruiken aangezien dit een merkinbreuk betreft.

Opgelet: Wat als uw concurrerende onderneming reeds een (oudere) handelsnaam mocht bezitten die enige lokale bekendheid geniet? In dit geval kan een latere merkregistratie niet verhinderen dat uw concurrent diens handelsnaam verder gebruikt. Sterker nog kan in welbepaalde gevallen de eigenaar van de handelsnaam zich zelfs op juridische wijze verzetten tegen de registratie van een gelijknamig merk. Dit is bijvoorbeeld het geval indien de merkregistratie te kwader trouw werd gedeponeerd.

Bron: Argus Advocaten