AI en auteursrecht: mag jij gebruiken wat de robot creëert? (Sirius Legal)

AI maakt content, maar zonder echte auteur

Een AI-systeem zoals ChatGPT of DALL·E genereert output op basis van enorme hoeveelheden data: teksten, beelden, muziek, design… Maar het systeem zelf maakt die creaties niet vanuit een persoonlijke visie. En net dat is essentieel om van auteursrecht te kunnen spreken.

Volgens de Belgische en Europese wet moet een werk het resultaat zijn van een originele, menselijke creatie. En AI is, hoe slim ook, geen mens.

Wat betekent dat voor jou? In veel gevallen heeft AI-content géén auteursrechtelijke bescherming. Je mag het gebruiken, maar je kan niet verhinderen dat iemand anders hetzelfde doet. En erger nog: je zou zelfs in de problemen kunnen komen als die AI iets gegenereerd heeft dat (ongewild) lijkt op bestaand werk.

Vele rechtszaken tonen waar het misloopt

In de Verenigde Staten vliegen de rechtszaken rond AI je momenteel om de oren. En ze zijn vaak verrassend concreet.

Zo klaagde The New York Times OpenAI en Microsoft aan, omdat ChatGPT letterlijk stukken uit hun artikels kon reproduceren – inclusief betaalde content. Hun werk is gebruikt als trainingsdata, zonder toestemming. En ze eisen nu miljoenen schadevergoeding.

Ook Getty Images trok naar de rechter. Hun stockfoto’s bleken gebruikt te zijn om beeldgeneratoren zoals Stable Diffusion te trainen. Sommige AI-beelden bevatten zelfs nog een vaag Getty-watermerk. Voor Getty is het duidelijk: hun content is geplunderd om andermans tool slimmer te maken.

En het blijft niet bij grote spelers. Honderden artiesten, schrijvers en illustratoren verenigen zich tegen AI-bedrijven die hun stijl of werk schaamteloos kopiëren, zonder vergoeding en zonder enige vorm van erkenning.

Die cases tonen glashelder aan waar het fout loopt. De creativiteit van mensen wordt gebruikt om de output van machines te voeden – en de originele makers blijven met lege handen achter.

Wat betekent dit voor jou als marketeer of content creator?

Je hoeft AI natuurlijk niet links te laten liggen – er zijn fantastische tools op de markt. Maar het is wél belangrijk dat je weet waar je mee bezig bent. Daarom, een paar concrete tips:

• Gebruik AI als vertrekpunt, niet als eindproduct. Herschrijf, bewerk, voeg toe. Zo maak je het resultaat echt van jou, en loop je minder risico op juridische problemen.
• Wees kritisch op AI-beelden of -teksten. Als iets té goed lijkt op een bestaande stijl, een herkenbare foto of een bekende voice, wees dan voorzichtig voor je het online gebruikt.
• Check welke tools je gebruikt. Sommige AI-platforms zijn transparanter over hun trainingsdata en respecteren rechten beter dan andere. Gratis is niet altijd veilig.
• Maak duidelijke afspraken. Werk je in een team of voor een klant, dan is het belangrijk om op voorhand af te spreken wie verantwoordelijk is voor de content, en wat er gebeurt als er problemen opduiken.

Bron: Sirius Legal