De besloten procedure van gerechtelijke reorganisatie: een discrete weg naar financieel herstel (Reyns Advocaten)

Auteur: Axelle Konings (Reyns Advocaten)

De besloten procedure van gerechtelijke reorganisatie: een discrete weg naar financieel herstel

De gerechtelijke reorganisatieprocedure is een essentieel instrument in het Belgische recht voor ondernemingen in financiële moeilijkheden. Deze procedure biedt bedrijven de mogelijkheid om de nodige herstructureringen door te voeren en op die manier hun voortbestaan te verzekeren. Sinds de invoering van de wet op de continuïteit van ondernemingen (WCO) in 2009, is deze procedure al verschillende keren aangepast en geoptimaliseerd.

Met de implementatie van de Europese herstructureringsrichtlijn kent het Belgische recht sinds 1 september 2023 ook de besloten variant van de procedure van gerechtelijke reorganisatie.

In deze blogpost richten wij ons specifiek op deze besloten gerechtelijke reorganisatieprocedure en staan wij stil bij de recente ontwikkelingen en nuances anno 2024.

Wat is de procedure van gerechtelijke reorganisatie?

Alvorens dieper in te gaan op de specifieke kenmerken van de besloten gerechtelijke reorganisatieprocedure, is het belangrijk om eerst stil te staan bij de algemene principes.

De gerechtelijke reorganisatieprocedure is een preventieve maatregel gericht op het behoud en het herstel van de continuïteit van het geheel of een deel van de activiteiten van de onderneming die in moeilijkheden verkeert.

Deze maatregel biedt in essentie de onderneming bescherming tegen haar schuldeisers zodat zij de nodige ademruimte krijgt om – onder toezicht van de rechtbank – een concreet herstelplan uit te werken en uit te voeren.

Om voor deze procedure in aanmerking te komen, moet worden aangetoond dat (a) de onderneming wordt geconfronteerd met dreigende insolventie, maar (b) dat er met de juiste herstructurering een reële kans op herstel bestaat.

In deze procedure wordt gestreefd naar het bekomen van een minnelijk akkoord of een collectief akkoord.

Het collectief akkoord is veruit de meest gebruikte reorganisatieprocedure, waarbij de onderneming een zogenaamd reorganisatieplan opstelt dat zij vervolgens aan al haar schuldeisers voorlegt ter stemming. Het plan wordt geacht te zijn goedgekeurd als een dubbele meerderheid van enerzijds de aan de stemming deelnemende schuldeisers, die anderzijds minstens de helft van alle in hoofdsom verschuldigde bedragen vertegenwoordigen, een positieve stem uitbrengen.

Een minnelijk akkoord kan daarentegen worden gesloten met één of meer specifieke schuldeisers van de onderneming, waarbij de instemming van (al) deze schuldeiser(s) vereist is; Dit betekent dat men op de goede wil van (elk van) deze schuldeiser(s) is aangewezen.

Kenmerken van de besloten procedure van gerechtelijke reorganisatie?

Door de omzetting van de herstructureringsrichtlijn wordt er sinds 1 september 2023 een onderscheid gemaakt tussen de openbare en de besloten gerechtelijke reorganisatie.

De besloten gerechtelijke reorganisatie kenmerkt zich door (a) de vertrouwelijkheid en (b) het ontbreken van automatische opschorting van uitvoeringsmaatregelen.

A) VERTROUWELIJKHEID

Anders dan bij een openbare procedure zullen de beslissingen tijdens een besloten gerechtelijke reorganisatie niet openbaar worden gemaakt. Het verloop van de procedure ontsnapt dus volledig aan enige publiciteit. Enkel de schuldeisers die men zelf wenst te betrekken in de procedure zullen hier in principe van op de hoogte zijn/worden gebracht.

B) GÉÉN AUTOMATISCHE OPSCHORTING

In ruil voor de afwezigheid van enige publiciteit kan de onderneming  in moeilijkheden niet automatisch genieten van bescherming tegen haar schuldeisers. Afhankelijk van de concrete omstandigheden en de lopende onderhandelingen kan de voorzitter van de rechtbank evenwel worden verzocht om toch een opschorting toe te kennen. De voorzitter is niet verplicht om op het verzoek in te gaan.

Aandachtspunten

De opening van de besloten procedure van gerechtelijke reorganisatie gaat gepaard met de aanstelling van een herstructureringsdeskundige. De herstructureringsdeskundige zal de onderneming in moeilijkheden bijstaan in de onderhandelingen met schuldeisers en bij het opmaken van het minnelijk of collectief akkoord.

De herstructureringsdeskundige kan worden aangesteld op verzoek van de onderneming zelf, of door een schuldeiser of kapitaalhouder.

Opmerkelijk is dus dat niet alleen de schuldenaar, maar ook een schuldeiser of kapitaalhouder de opening van de besloten gerechtelijke reorganisatie kan initiëren, hetgeen niet mogelijk is bij de openbare variant van de procedure.

Besluit

De (besloten) gerechtelijke reorganisatieprocedure is en blijft een essentieel instrument voor ondernemingen in moeilijkheden. Door bescherming te bieden tegen de schuldeisers en ruimte te creëren voor herstructurering kunnen levensvatbare ondernemingen hun activiteiten voortzetten en werken aan een duurzame oplossing voor hun financiële problemen. Door de recente wijzigingen is de procedure nog meer gericht op efficiëntie, discretie en effectiviteit.

De besloten procedure biedt ondernemingen dan ook een waardevolle kans op economisch herstel zonder te worden blootgesteld aan de publieke aandacht, zoals het geval is bij een openbare gerechtelijke reorganisatie.  Let hierbij evenwel op dat in ruil voor die privacy de onderneming niet automatisch beschermd is tegen haar schuldeisers zoals bij een openbare procedure.

Het succes van de procedure hangt sterk af van een tijdige en juiste aanpak, grondige voorbereiding, professioneel advies en een nauwkeurige uitvoering van het herstelplan. Het is cruciaal voor ondernemingen om tijdig juridisch advies in te winnen en goed voorbereid te zijn bij het aanvragen van een gerechtelijke reorganisatie, om optimaal te profiteren van de voordelen die deze procedure biedt.

Bron: Reyns Advocaten