Aandachtspunten bij het opstellen
en analyseren van ICT-contracten

Mr. Lynn Pype en mr. Liesa Boghaert (Timelex)

Webinar op donderdag 16 mei 2024


Handelspraktijken en consumentenbescherming:
recente topics onder de loep

Dr. Stijn Claeys en mr. Arne Baert (Racine)

Webinar op vrijdag 30 augustus 2024


Consumentenbescherming bij de verwerving
van financiële diensten: de laatste ontwikkelingen (optioneel met handboek)

Prof. dr. Reinhard Steennot (UGent)

Webinar op donderdag 30 mei 2024

Zijn uw handelsovereenkomsten klaar voor de BREXIT? (K law)

Auteurs: David Van Iseghem en Lise Paulussen (K law)

Publicatiedatum: 03/04/2019

‘Brexit zonder akkoord kost Vlaamse bedrijven 800 miljoen euro per jaar’ titelt een artikel in De Tijd van 20 maart 2019. Een no-deal scenario, wat nog steeds de mogelijkheden behoort, zal een ernstige impact hebben op Belgische ondernemingen die naar of vanuit het Verenigd Koninkrijk economische activiteiten uitoefenen.

Leveringen van goederen zullen vertraging oplopen (bv. n.a.v. douaneproblematiek), in geval van levering van goederen met incoterms D.D.P. (of EXW bij invoer in de EU) zijn er bijkomende kosten voor de leverancier, prijzen (vlees, schoenen, ondergoed en auto’s) zullen stijgen … Ook valt te denken aan verkoop met verlies als gevolg van bv. gewijzigde wisselkoersen/vaste prijzen, er zal onzekerheid bestaan omtrent welk recht van toepassing is of welke rechtbanken bevoegd zijn, etc.

Vele van de voormelde risico’s kunnen contractueel opgevangen zijn (naargelang de wijze waarop welbepaalde clausules zijn opgesteld) of worden.

Hou er rekening mee dat bestaande contracten uiteraard niet zomaar eenzijdig (dit is zonder toestemming van de andere partij) kunnen worden gewijzigd, maar indien uw onderhandelingspositie dit toelaat, wijzen we graag op volgende nuttige clausules:

a) U kan ervoor zorgen dat de Brexit een juridische grondslag is om een overeenkomst met onmiddellijke ingang te beëindigen door het inlassen van één van de volgende clausules:

  • “Hardship clause”: deze clausule maakt het mogelijk om de overeenkomst aan te passen of zelfs te beëindigen i.g.v. een onvoorzienbare gebeurtenis die onafhankelijk van de wil van de schuldenaar is opgetreden en die de verdere uitvoering van de overeenkomst moeilijker (maar niet onmogelijk) maakt. Het is wel afhankelijk van de concrete omschrijving van deze clausule of de Brexit onder deze clausule valt. Door een (goede) “hardship” clause zorgt u ervoor dat de overeenkomst niet langer kan worden uitgevoerd en zelfs mogelijks van rechtswege komt te vervallen.
  • “Termination clause”: (ook) in deze clausule kan worden bepaald dat de Brexit een partij het recht geeft om de overeenkomst te beëindigen onder bepaalde additionele voorwaarden, b.v.: het dalen van de wisselkoers van de pond onder een bepaald niveau, een bepaald % stijging van de grondstofprijzen, bijzondere douanekosten …

b) Een onderneming kan haar aansprakelijkheid beperken op basis van een zogenaamde “exemption clause”. Daarin kan worden gestipuleerd dat er ondanks een contractuele wanprestatie geen aansprakelijkheid tot stand komt, tenzij in geval van opzettelijke of bedrieglijke fout en/of zelfs dan is de aansprakelijkheid beperkt tot een beperkt bedrag. Een dergelijke clausule kan bv. nuttig zijn i.g.v. laattijdige levering te wijten aan grenscontroles of langdurige formaliteiten.

c) Het risico op een forse verhoging van kosten door de Brexit kan opgevangen worden door een zogenaamde “price adjustment clause”, waarbij specifieke kosten t.g.v. de Brexit verdeeld worden onder partijen. Denk b.v. aan: nieuwe importtarieven, douanekosten, verhoogde grondstofprijzen, verhoogde transportkosten, wisselkoersrisico’s, extra bankkosten… Met een prijsaanpassingsclausule kan u deze extra kosten doorrekenen …

d) Het risico op onenigheden ten gevolge van verwijzingen naar de EU (of de EER) waarbij het Verenigd Koninkrijk i.g.v. Brexit niet meer is begrepen, moet zeker opgevangen worden in een zogenaamde “territorial scope clause”.Beperkingen in het territoriaal toepassingsgebied zijn bv. gebruikelijk in distributieovereenkomsten of licentieovereenkomsten met bijna steeds niet-concurrentiebedingen of exclusiviteitsbedingen.

e) Discussies over welk recht van toepassing is of welke rechtbanken bevoegd zijn, worden ook best contractueel opgelost:

  • Het Verenigd Koninkrijk is na de Brexit niet meer onderworpen aan de EU-wetgeving. Dit heeft tot gevolg dat de toepassing van de EU-wetgeving op de overeenkomst expliciet moet vermeld worden. Overeenkomsten die verwijzen naar EU-wetgeving kunnen ook wijzigingen vereisen, met name overeenkomsten die oorspronkelijk zijn opgesteld op basis van de geldende EU-wetgeving (zoals licenties voor intellectuele eigendomsrechten of distributieovereenkomsten). Een zgn. “Applicable law clause” biedt daar soelaas.
  • Op grond van de verordening “Brussel Ibis” worden beslissingen van de rechtbanken van de EU-lidstaten automatisch erkend en ten uitvoer gelegd in andere lidstaten van de EU. Deze verordening zal niet langer van toepassing zijn na de Brexit waardoor bv. de tenuitvoerlegging van vonnissen tussen EU en het Verenigd Koninkrijk moeilijker zal verlopen. Het is dan ook aangeraden om in overeenkomsten de rechtbanken van een EU-land bevoegd te verklaren d.m.v. een zgn. “Jurisdiction clause”. Een alternatief is een arbitrageclausule. Arbitrage is immers buiten de EU-regelgeving geregeld en wordt grotendeels beheerst door internationale verdragen (zoals het Verdrag van New York) en nationale arbitragewetten, die in beginsel van toepassing blijven ook na de Brexit.

Daarnaast is het ook aan te raden om de initieel gekozen Incoterms eens in vraag te stellen.

De Brexit zal immers leiden tot douaneformaliteiten aan zowel de uitvoer- als invoerzijde en mogelijks ook tot invoerrechten in de EU en het Verenigd Koninkrijk. De vraag stelt zich wie deze douanerechten zal betalen.

  • Als u verkoper bent en de incoterm DDP (Delivered Duty Paid) toepast, dan zal u instaan voor alle uitvoerformaliteiten in de EU en de invoerformaliteiten in het Verenigd Koninkrijk. Tevens zal u de eventuele invoerrechten in het Verenigd Koninkrijk dienen bekostigen.
  • Treedt u op als koper en past u de incoterm EXW (Ex Works) toe, dan zal u instaan voor alle uitvoerformaliteiten in het Verenigd Koninkrijk en de invoerformaliteiten in de EU alsook voor de betaling van eventuele invoerrechten in de EU. 

K law staat u graag bij met het nazicht van uw overeenkomsten en adviseert u pro-actief over relevante aanpassingen.

Lees hier het originele artikel

» Bekijk alle artikels: Handel & Consument