Nieuwe regels voor consumentenverkoop van goederen en digitale inhoud en diensten (Monard Law)

Auteurs: Kristof Zadora en Kim Swerts (Monard Law)

Vanaf 1 juni 2022 zullen er nieuwe regels gelden voor de verkoop aan consumenten. De bestaande regels worden in het voordeel van de consument verder aangescherpt en aangepast aan de ontwikkeling van de digitale markt. De update is er gekomen naar aanleiding van de omzetting van twee Europese Richtlijnen, nl. Richtlijn (EU) 2019/771 van 20 mei 2019 inzake consumentenkoop en Richtlijn (EU) 2019/770 inzake digitale inhoud en diensten.

Verkoopt uw onderneming aan consumenten? Lees hieronder de krachtlijnen van de hervorming.

TOEPASSINGSGEBIED

Het bijzonder regime inzake consumentenkoop, dat reeds bestond voor fysieke goederen, wordt uitgebreid tot goederen met digitale elementen.  Voorbeelden van zulke goederen met digitale elementen zijn een e-reader, smartphone, etc.  Er komen ook regels voor de levering van digitale inhoud (bv. video’s, audio-opnames, toepassingen, videospelen) of digitale diensten (bv. video on demand, streaming, opslag in de cloud). Deze digitale goederen en diensten vallen voortaan dus ook onder de wettelijke garantieplicht (zie hierna).

De regels zijn enkel van toepassing in zgn. ‘business-to-consumer’-relaties (B2C) en niet op B2B.

Wie is consument?

“Iedere natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden buiten zijn handels-, bedrijfs-,    ambachts- of beroepsactiviteit”.

Wie is verkoper?       

“Iedere natuurlijke persoon of rechtspersoon, ongeacht of deze privaat of publiek is, die handelt in het kader van zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepactiviteit”.

CONFORMITEITSEIS

De verkoper moet aan de koper een zaak leveren die met de overeenkomst in overeenstemming of conform is. De conformiteitseis wordt verder aangescherpt en valt voortaan uiteen in een zgn. subjectieve en een objectieve component. De subjectieve conformiteitscriteria zijn bepaald in de koopovereenkomst, zoals bijvoorbeeld de hoeveelheid, de kwaliteit, … van de goederen. Hiertoe behoren ook updates: een product is niet conform indien het niet (of van een gebrekkige) update wordt voorzien zoals bepaald in de overeenkomst. De objectieve component bepaalt wat betreft goederen onder meer dat de geleverde goederen in ieder geval geschikt moeten zijn voor de doeleinden waarvoor goederen van hetzelfde type gewoonlijk zouden worden gebruikt en de eigenschappen heeft die de consument redelijkerwijs mag verwachten. Ook hier bestaat de verplichting voor de verkoper – om zelfs buiten elke contractuele afspraak om – in een update te voorzien van goederen met digitale elementen.

In grote lijnen zijn de nieuwe regels gelijk aan deze van het huidige recht, maar wel is de conformiteitseis een stuk gedetailleerder uitgewerkt dan de huidige regeling.

Er zal volgens de nieuwe regels dus sneller sprake zijn van non-conformiteit, zodat het aansprakelijkheidsrisico voor de verkoper stijgt.

WETTELIJKE GARANTIE

Een verkoper is ten opzichte van de consument aansprakelijk voor conformiteitsgebreken aan goederen die aan het licht komen binnen twee jaar na de levering, behalve voor de goederen met digitale elementen wanneer de overeenkomst voorziet in een continue levering voor meer dan twee jaar. In dat geval is de verkoper aansprakelijk voor elk gebrek zich voordoet of kenbaar wordt in de periode gedurende welke de digitale inhoud of digitale dienst volgens de koopovereenkomst moet worden geleverd.

Het komt in beginsel aan de consument toe het bewijs te leveren van het bestaan van een gebrek ten tijde van de levering, waarbij elk bewijsmiddel is toegelaten. Maar dit volstaat niet: de consument dient tevens aan te tonen dat het gebrek bestond ten tijde van de levering, wat geen eenvoudige zaak is. De wetgever is de consument enigszins ter hulp gekomen door in een bewijsvermoeden te voorzien: indien het gebrek zich manifesteert binnen de 6 maanden na  aankoop, dan wordt ervan uitgegaan dat het gebrek al bestond toen de consument het product kocht. Na die zes maanden speelde het vermoeden niet meer en was het voor de consument zeer moeilijk om de garantie te laten spelen hoewel hij daar wettelijk nog wel recht op had. De nieuwe wetgeving breidt de termijn voor de bewijslast uit tot 2 jaar: als er binnen deze periode een gebrek optreedt, gaat men ervan uit dat het probleem al aanwezig was bij de levering. Het is dan aan de verkoper om aan te tonen dat dat niet zo was. Dit vormt een belangrijke verlichting in de bewijslast voor de consument.

Voor tweedehandsgoederen blijft de kortere garantietermijn van 1 jaar gelden, maar de wet verplicht de verkoper vanaf nu wel om de consument expliciet te wijzen op die korte termijn (bij gebreke waaraan de termijn wordt verlengd tot 2 jaar). Het is dus belangrijk om in offertes en overeenkomst voor consumenten deze informatie op te nemen, zodat u nadien kan aantonen dat u de consument hebt geïnformeerd.

Voor ondernemers betekent dit dat consumenten voortaan langer worden gesterkt in hun stelling dat een product gebrekkig is en dat het aantal te vervangen of te herstellen producten naar verwachting zal toenemen.

COMMERCIËLE GARANTIE

De regels inzake de commerciële waarborg, die naast en bovenop de wettelijke garantie kan worden gegeven, worden uitgebreid.

Het is verboden om de garantie in reclame mooier voor te stellen dan ze in werkelijkheid is. In dat geval moeten de gunstigere voorwaarden gelden.

De nieuwe regelgeving vereist dat het garantiebewijs aan de consument dient te worden verstrekt op een duurzame gegevensdrager (bv. een e-mail).

Daarnaast wordt nader gespecificeerd welke gegevens een garantiebewijs dient te omvatten, zoals een duidelijke verklaring van de rechten die de consument kosteloos toekomen als de zaak niet aan de overeenkomst beantwoordt en dat deze niet worden aangetast door de commerciële garantie. Verder dient naam en adres te worden meegedeeld, op welke wijze de consument een beroep kan doen op de wettelijke garantie, op welke producten de garantie betrekking heeft, etc.

De nieuwe regels traden in werking op 1 juni 2022.

Deze nieuwe regelgeving dient samen te worden gelezen met de algemene nieuwe consumentenbeschermende regels die voornamelijk nieuwe en uitgebreide transparantieregels opleggen aan aanbieders (waaronder ook onlineplatformen) (inwerkingtreding: 28 mei 2022). Voor verdere toelichting verwijzen wij naar onze nieuwsbrief: “Update en grondige wijziging van de consumentenregelgeving bij online handel”.

Indien u verkoopt aan consumenten, raden wij u aan een review uit te voeren van uw business proces (bv. aanpassing bestelproces, algemene voorwaarden, overeenkomst, etc.).

Bron: Monard Law