Het gevaar van greenwashing (Vandelanotte)

Greenwashing is een handelspraktijk die erin bestaat milieuclaims te misbruiken voor marketingdoeleinden. Misleidende en/of onjuiste milieuclaims doen over je producten of diensten valt onder het verbod op misleidende en oneerlijke handelspraktijken (Art. VI.93-VI.100 WER.). Naast die basisregelgeving bestaan er vanuit de Belgische en Europese overheid ook nog tal van specifieke wetgevingen waarmee rekening moet gehouden worden (bv. minimumeisen/- voorwaarden voor milieuaanduidingen en -etikettering in bepaalde sectoren).

Het verbod op greenwashing is van toepassing op alle vormen van commerciële communicatie die milieuclaims bevatten. ‘Milieuclaim’ is trouwens een heel ruim begrip, want het gebruik van bepaalde logo’s, kleuren, verpakkingen … kan ook als een milieuclaim gezien worden.

De mogelijke gevolgen

De gevolgen als je als bedrijf aan greenwashing doet zijn niet min. Er is een meldpunt bij de economische inspectie waar iedereen gevallen van greenwashing kan aankaarten. Na zo’n melding kan er een onderzoek worden ingesteld. De economische inspectie kan ook zelf beslissen grootschalige, algemene onderzoeken te doen en onderzoeken kunnen aangevraagd worden door een minister of het parket. Bij een inbreuk kan een bedrijf strafrechtelijk bestraft worden met een geldboete. Die kan oplopen tot 80.000 euro of 4% van de jaaromzet. (Art. XV.70 en XV.83 WER.).

Daarnaast kan greenwashing aanleiding geven tot claims in het kader van contractuele aansprakelijkheid wanneer je een contractpartij aanzet tot contracteren (of contracteren aan gunstigere voorwaarden) op basis van je milieuclaims.

Guidelines

Om een duidelijke lijn te trekken werkt Europa aan de Green Claims Directive met oog op de correcte communicatie en de minimale onderbouw die aanwezig dient te zijn bij het maken van milieuclaims. De FOD Economie voorziet een praktische guideline voor bedrijven. Daarin vind je al de bovenstaande informatie nog eens terug.

Op Europees niveau bestaan er twee methodes die de milieuvoetafdruk van producten en bedrijven inschat: Product Environmental Footprint (PEF-method) en Organisation Environmental Method (OEM-method). De Europese commissie moedigt dan ook aan om milieuclaims aan die milieuvoetafdrukmethodes te toetsen.

Enkele tips om greenwashing te vermijden

• Gebruik woorden en termen die elke consument kan begrijpen.

• Vermijd te algemene (bv. “milieuvriendelijk”) of te subjectieve termen (bv. “de groenste”).

• Geef de consument gemakkelijke toegang tot de volledige informatie over de milieukenmerken van het product of de dienst die je bedrijf promoot.

• Gebruik visuele elementen (logo’s, afbeeldingen, kleuren …) die ondubbelzinnig zijn en die de consument niet de indruk kunnen geven dat een product of dienst milieuvriendelijker is dan het in werkelijkheid is.

• Maak geen overdreven beloftes en geef enkel relevante informatie. Vermijd bijvoorbeeld claims die kenmerken benadrukken die door regelgeving worden opgelegd en daarom dus voor alle producten in die categorie hetzelfde zijn.

• Zorg voor voldoende wetenschappelijk bewijs dat de milieuclaim kan onderbouwen in geval van een onderzoek.

Bron: Vandelanotte