Belt and road in a box (VUB)

Auteurs: Julien Creytens, Auriane Van Liedekerke, Cyro Vangoidsenhoven, Wietse Vanpoucke, Dita Toska, Bram Goetry, Loïck Goddeau, Manon Vandewalle, Tom Socquet en Evy Gordts (Studenten 2e master rechten VUB)

Publicatiedatum: 11/12/2019

Het “Belt and Road Initiative”, kortweg BRI, is een initiatief van de Chinese President Xi Jinping om een disruptieve verandering teweeg te brengen in de wereldhandel, gebaseerd op de oude zijderoute. Hiermee probeert China uit de schaduw te treden en zich te profileren als de nieuwe wereldmacht. Door middel van zowel een “Belt”, waaronder een wegen- en sporennetwerk valt, als een “Road”, die de maritieme zeevaartroutes omvat, tracht China de handel te vergemakkelijken en te versterken tussen de betrokken landen.

Het belang van China als handelspartner neemt alsmaar toe voor Europa en België specifiek. Dit blijkt uit verschillende investeringen die de afgelopen jaren zijn verwezenlijkt in België, maar ook uit de aanleg van spoorwegconnecties tussen China en Antwerpen, Luik, Zeebrugge en Gent. Vaak wordt er voor deze spoorwegconnecties gewerkt met het hub & spoke concept, waarbij de route bestaat uit verschillende hubs in Centraal- en Oost-Europa. Deze vormen consolidatieterminals in het achterland waar goederen worden overgeladen op directe treinen richting China en omgekeerd.

Niet enkel de landelijke spoorwegconnecties winnen aan belang, ook de China – Luik luchtvaartconnectie wordt ten zeerste benut: Chinese internetgigant Alibaba besloot vorig jaar zijn logistiek centrum in de luchthaven van Luik te vestigen. Deze e-commerce hub is de eerste en enige in Europa voor Alibaba. Dit vertaalt zich in directe vluchten tussen China en Luik met Chinese producten bestemd voor België en buurlanden, met een levertermijn van amper 72 uur. Naast een luchthavenconnectie is er ook een rechtstreekse treinverbinding tussen Zhengzhou en Luik, hetgeen de logistieke kosten met 30% moet verminderen. Voor de KMO’s houden deze nieuwe initiatieven voordelen in; het belang van Alibaba’s nieuwe verbinding uit zich in het ijverig gebruik van het platform door de Belgische KMO’s om te exporteren naar het buitenland maar ook om te kunnen concurreren met grotere bedrijven en multinationals.

Wanneer KMO’s gebruik wensen te maken van het BRI-netwerk dienen echter bepaalde vereisten nageleefd te worden. Vooreerst is het belangrijk zo vroeg mogelijk een goede planning uit te werken alsook een due dilligence uit te voeren ter identificatie van de betreffende landen, Chinese provincies, sectoren, projecten en Chinese partners. Zij die deze België-China connectie willen benutten, moeten ook voldoen aan enkele import verplichtingen en –documenten, zoals o.a. de te betalen tarieven geheven op de export naar China en bepaalde formaliteiten vereist voor de import van een product in een niet-lidstaat. Ook handelsbarrières dienen in acht genomen te worden.

Bovendien legt China enkele productvereisten en bepaalde certificaten op, o.m. het ‘China Compulsory Certification’ (CCC). China is, specifiek m.b.t. de spoorwegensector, actief in verscheidene organisaties via welke ze tracht haar nationale standaarden te internationaliseren. Producten zijn zo ook in andere landen onderworpen aan bv. de ‘Chinese Nationale Standaarden’. Daar dit realiteit wordt voor Belgische KMO’s, en zeker voor diegene die producten verdelen die onderdeel vormen van infrastructure assets, valt het aan te raden dat ze ook rekening houden met de Chinese nationale standaarden buiten China.

Van bovengenoemde transportconnecties wordt uitgebreid gebruik gemaakt door KMO’s om pakjes te versturen. In 2018 gaf het kostenplaatje met betrekking tot small packages, kleine pakjes lichter dan 2 kg, aanleiding tot een dispuut binnen de Universal Postal Union (UPU) tussen de VS en de overige leden. De UPU heeft tot doel de postdienst wereldwijd te organiseren en de internationale samenwerking te faciliteren. Binnen deze Unie worden regels opgesteld voor internationale postuitwisseling waarbij gebruik wordt gemaakt van het systeem van eindrechten. Dit houdt in dat de nationale postdienst (van het land van aankomst) de kost betaalt om een internationaal pakket van de (lucht)haven tot bij de consument thuis te brengen. Het probleem is dat binnen de UPU China wordt aanzien als een ontwikkelingsland waardoor het kan genieten van internationaal verlaagde posttarieven t.a.v. andere UPU-lidstaten. Deze ingenomen positie van de VS leidde tot een compromis waardoor ze vanaf juli 2020, onder bepaalde voorwaarden, in staat zal zijn om de eindgebruikerstarieven te wijzigen. Vanaf januari 2021 zullen ook andere UPU-leden kunnen beginnen met de geleidelijke invoering van hun eigen verhogingen.

Recentelijk ondertekenden China en de UPU een intentieovereenkomst betreffende de samenwerking in het kader van het BRI. In deze overeenkomst verklaarden beide partijen de bouw van een internationaal spoorwegnetwerk voor post te promoten teneinde de verbinding van het internationale postnetwerk te verbeteren.

Het BRI verleent Chinese producenten toegang tot nieuwe exportmarkten. Supply chain links leiden tot het gebruik van het UPU-systeem voor de verzending van consumptiegoederen, vaak via small packages.

Verzendingen gebeuren in bulk, met uitzondering van de ‘last mile’; zijnde de verplaatsing van goederen van een transportknooppunt naar de eindgebruiker. Dit is het duurste onderdeel van de verzending (die o.a. de kost van stockage, wagens en hun brandstof evenals de arbeidskosten omvat). Deze last mile geniet niet van de korting die gepaard gaat met transport in bulk en omvat tot wel 28% van de totale verzendkost. Zo is het UPU-systeem zeer voordelig voor landen zoals China: enerzijds genieten zij van internationaal verlaagde posttarieven, anderzijds is de last mile ten koste van het bestemmingsland. Belangrijk is ook dat bedrijven investeren in de opslag van goederen, ook wel anticipatory shipping, om zo een kostenverlaging te bekomen die hen tevens een voorsprong geeft op lokale (kleinere) verkopers.

China’s positie in Europa wordt overduidelijk versterkt door de infrastructuur van de BRI alsook de voordelige UPU-tarieven. Maar de BRI-verbinding biedt ook mogelijkheden voor lokale spelers. Alibaba maakt het lokale KMO’s mogelijk te exporteren naar het buitenland en te concurreren met grotere bedrijven, mede dankzij hun gevarieerd aanbod. Toch is het opletten geblazen: onder andere productvereisten en certificatieverplichtingen kunnen de toetreding tot de Chinese markt aanzienlijk belemmeren. Het is duidelijk dat de BRI veel mogelijkheden biedt; de vraag is alleen voor wie.

[1] H. DOWNING, A. GUNASEKARAN en A. VIEHE, “Understanding China’s Belt and Road Initiative Opportunities and Risks”, Center For American Progress, 2015, https://cdn.americanprogress.org/wp-content/uploads/2015/09/22064156/SilkRoad-brief.pdf, 1-2.

[2] X, “How will China’s development impact small businesses in South East Asia?”, https://mybusiness.singtel.com/techblog/how-will-china%E2%80%99s-development-impact-small-businesses-south-east-asia (consultatie 7 december 2019).

[3] L. VANACKER, “Volvo legt autotrein in van China naar Gent”, De Tijd 4 juli 2019; Belt & Road News, “China-Belgium Cooperation under BRI makes Steady Progress”, www.beltandroad.news/2019/04/10/china-belgium-cooperation-under-bri-makes-steady-progress/.

[4] PORT OF ANTWERP, “Spoorvervoer”,www.portofantwerp.com/nl/spoorvervoer-0 (consultatie 11 November 2019).

[5] X, “Alibaba neemt de trein naar luik”, De Standaard 5 maart 2019.

[6] D. VAN ASSCHE, “Danny in China”, www.unizo.be/danny-china (consultatie 6 december 2019); S. ROUSSEAU, “Alibaba versterkt Luikse hub met treinverbinding”, De Tijd 4 maart 2019.

[7] X., “An Overview of the Belt and Road Initiative”, EUSME Centre, 2019, www.eusmecentre.org.cn/report/overview-belt-and-road-initiative.

[8] FLANDERS INVESTMENT & TRADE, “Wet- en Regelgeving”, www.flandersinvestmentandtrade.com/export/landen/china/wet-en-regelgeving (consultatie 11 November 2019).

[9] D. HALLGREN, F. UDDENFELDT, China’s Belt & Road Initiative – What’s in it for Swedish Companies, Business Sweden, s.l.n.d., 17.

[10] FLANDERS INVESTMENT & TRADE, Welke transportmogelijkheden zijn er?, www.flandersinvestmentandtrade.com/export/internationaal/logistiek/welke-transportmogelijkheden-zijn-er (consultatie 11 November 2019).

[11] The editors of Encyclopedia Britannica, ”Universal Postal Union, international postal agency”, www.britannica.com/topic/Universal-Postal-Union.

[12] X., About UN Specialized Agency, www.upu.int/en/the-upu/un-specialized-agency/about-un-specialized-agency.html.; X., FAQ: Postal Remuneration Systems, news.upu.int/no_cache/nd/faq-postal-remuneration-systems/.

[13] E. KIM, ”Withdrawal from the Universal Postal Union: A guide for the Perplexed“, Lawfare 31 oktober 2018, www.lawfareblog.com/withdrawal-universal-postal-union-guide-perplexed; J. RHEUDE, ”Prepare Your Business for Changes to the Universal Postal Union Treaty”, https://redstagfulfillment.com/universal-postal-union-treaty/ (consultatie 7 december 2019); P. STEIDLER, ”The Universal Postal Union: Why its upcoming extraordinary congress is a big deal”, Lexington Institute 16 september 2019.

[14] A. BOUNDS, “US strong-arm approach pays off in international postal dispute”, Financial Times 25 september 2019; J. RHEUDE, ”Prepare Your Business for Changes to the Universal Postal Union Treaty”, https://redstagfulfillment.com/universal-postal-union-treaty/ (consultatie 7 december 2019); Art. 18, 2.3. Universal Postal Convention van 6 Oktober 2016; G. REMEN, “Bpost moet pakjes uit China gratis afleveren”, www.standaard.be/cnt/dmf20190203_04150185 (consultatie 8 december 2019).

[15] X, “China, UPU sign letter of intent for Belt & Road cooperation”, 5 september 2018, www.en.imsilkroad.com/p/109406.html?fbclid=IwAR1kgeyipP5kID4mjiPk7yRXPhH1AYEEcpEH4YgAgZPpPxBs3IfI58BQUU0.

[16] X, “China’s Belt and Road: Which Consumer Goods Produced In China Will Benefit?”, Fitch Solutions 8 July 2019, www.fitchsolutions.com/corporates/retail-consumer/chinas-belt-and-road-which-consumer-goods-produced-china-will-benefit-08-07-2019?fSWebArticleValidation=true&mkt_tok=eyJpIjoiTVRBMVkyVTVOV1ZrWldFMyIsInQiOiJ4TzEzTVBIamk3THdIT3lORlwvOUdvOUFLdzRvWEJQK0tkRWRPS3RNUGkzek9NOUNoNDY4WHRiS3JPZlo4UVhcL1lRNjRZeTQwNnY4MVZrMFFpOTFWMjRIcjN2K2hydHp5N1hxVlo3dFNQZldmMFlyeGhCQ2VRdE1ZR1NqZ3hvRTQxIn0%3D; De Postal Transport Guide van de UPU definieert een small packet als volgt: “A small packet is a letter-post item weighing up to 2 kg that contains a good”. X, “Postal Transport Guide”, Transport Group of the UPU Postal Operations council, Oktober 2018; www.upu.int/uploads/tx_sbdownloader/guidePostalTransportEn.pdf.

[17] A. VAN DER SCHAAF, “The Last Mile: de laatste stap in de supply chain”, Coulant, https://coulant.nl/logistiek/the-last-mile-de-laatste-stap-in-de-supply-chain/; X, “What is Last Mile Delivery? Part 1: How Omnichannel Retail is Affecting Transportation & Logistics”, Datex, www.datexcorp.com/last-mile-delivery-part-1-omni-channel-retail-affecting-transportation-logistics/.

[18] L.-H., LEE, Q. LIU, F. SHEN, Y. WANG en D. ZHANG, “Towards enhancing the last-mile delivery: An effective crowd-tasking model with scalable solutions”, Transp. Res. 2016, vol. 93, 279–293.

[19] X, “3 solutions to the last mile problem”, DFDS, www.dfds.com/en/about/insights/newsletters/3-solutions-to-the-last-mile-transportation-problem; S. DIGIESI, L. RANIERI, M. ROCCOTELLI en B. SILVESTRI, “A Review of Last Mile Logistics Innovations in an Externalities Cost Reduction Vision”, MDPI Sustainability – Open Access Journal 12 Maart 2018, vol. 10(3), 8-9.