De “erkenning van schuld” en verfijningen van de minnelijke schikking in het Wetboek van Strafvordering (Dehaese & Dehaese)

Auteur: David Thoeng (Dehaese & Dehaese)

Beide procedures zorgen ervoor dat ondernemingen en/of bestuurders eventuele strafzaken met geen of met beperkte reputatieschade kunnen afhandelen.  Naast de klassieke en nieuwe straffen in het ondernemingsstrafrecht, bestaan er ook alternatieve afhandelingsmogelijkheden in het nieuwe Wetboek van Strafvordering.  Deze gelden voor ondernemingen en particulieren en bestonden reeds.  De wetgever heeft zowel de minnelijke schikking als de “voorafgaande erkenning van schuld” onder handen genomen. Deze laatste staat ook wel bekend als de “guilty plea”.

Beide procedures zorgen ervoor dat ondernemingen en/of bestuurders eventuele strafzaken met geen of met beperkte reputatieschade kunnen afhandelen. In heel wat gevallen is dit een verkieslijke optie.

MINNELIJKESCHIKKING: DE DEAL MET HET OPENBAAR MINISTERIE

Het Openbaar Ministerie kan een minnelijke schikking voorstellen. De dader of medeplichtige zal hierbij doorgaans de minnelijke schikking betalen. Deze schikking is vaak een fikse geldboete, een vergoeding ten aanzien van de slachtoffers en het afstaan van eventuele vermogensvoordelen.  Het is niet vereist dat de dader of medeplichtige schuld of aansprakelijkheid erkent. Bovendien wordt een minnelijke schikking niet vermeld op het strafregister van de betrokkene. Ook een onderneming kan een strafregister hebben.

Deze afhandeling heeft voordelen. In veel gevallen zal dit een lang en publiek proces vermijden.

WAT IS NU NIEUW IN HET NIEUWE WETBOEK VAN STRAFVORDERING?

Het Parket kan als onderdeel van de schikking sinds kort ook een bestuurdersverbod eisen. Dit verbod kan gaan van 3 jaar tot 10 jaar.

De bekrachtiging van de minnelijke schikking zal vanaf nu in een openbare terechtzitting worden uitgesproken. Dit verhoogt de transparantie van justitie, maar is uiteraard nefast voor de reputatieschade van bijvoorbeeld een onderneming. Deze reputatieschade is echter nog steeds minder dan ingevolge een lang en openbaar proces voor een correctionele rechtbank.

GUILTY PLEA – DE VOORAFGAANDE ERKENNING VAN SCHULD (VES)

De “VES” of “guilty plea” is een overeenkomst tussen de onderneming en het Openbaar Ministerie over de bestraffing. De strafrechter bekrachtigt deze overeenkomst. Het Openbaar Ministerie kan ook ambtshalve overgaan tot de VES. De guilty plea is ook mogelijk op verzoek van de onderneming of haar advocaat. Deze procedure bestaat al sinds 2016, maar werd weinig toegepast. Verdachten van misdrijven waren vaak terughoudend om schuld te erkennen omdat zij niet altijd wisten of het akkoord wel bekrachtigd zou worden door de rechtbank.

In tegenstelling tot de minnelijke schikking, houdt de VES wel een erkenning van schuld in en wordt er een veroordeling en een straf uitgesproken die vermeld wordt op het strafregister van de onderneming. Waar er bij een minnelijke schikking dus steeds een boete moet worden betaald kan er bij een VES o.a. een opschorting of een (gedeeltelijk) uitstel van de straf worden bekomen. Dit biedt eveneens voordelen wat betreft een snelle afhandeling van strafzaken en de beperking van reputatieschade.

De wetgever voerde een aantal aanpassingen door: slachtoffers worden bij de VES centraal geplaatst. Zonder akkoord over een schadevergoeding, is een VES niet mogelijk. Het bedrag van de schadevergoeding vormt een essentieel onderdeel van de overeenkomst.

Voor het Openbaar Ministerie biedt dit als voordeel dat het slachtoffer wordt vergoed en dat ook de fiscale en sociale bijdragen worden vergoed.

Er kan ook een deelakkoord worden gesloten.

Een VES is reeds mogelijk in het opsporingsonderzoek, maar ook in een gerechtelijk onderzoek na een verplicht bindend advies van de onderzoeksrechter. De VES is niet meer mogelijk in graad van beroep.  Ook nieuw is dat de behandeling van een VES achter gesloten deuren gebeurt. Pas als er een akkoord is, wordt dit op de zitting bekrachtigd. De strikte vertrouwelijkheid van de VES tot aan de eventuele bekrachtiging is daarvoor cruciaal.

De nieuwe regelgeving is van toepassing sedert 02/05/2024.

Bron: Dehaese & Dehaese