Waarom het belangrijk is om uw aanvraag tot omgevingsvergunning goed te motiveren (Forum Advocaten)

Auteur: Reiner Tijs en Yani Brems (Forum Advocaten)

Dat omgevingsvergunningen door de overheid afdoende gemotiveerd moeten zijn, is algemeen geweten. Maar ook op architecten, bouwheren en projectontwikkelaars die een aanvraag tot omgevingsvergunning indienen, rust een belangrijke motiveringsplicht. Zij dienen een eventuele afwijking van stedenbouwkundige voorschriften (bv. op grond van artikel 4.4.1. VCRO dat voorziet in beperkte afwijkingen op stedenbouwkundige voorschriften) uitdrukkelijk te motiveren opdat de vergunningverlenende overheid deze kan toepassen. Dit wordt uitdrukkelijk zo bepaald in het Verzameldecreet Omgeving. Met dit decreet werden 22 wetten en decreten gewijzigd, waaronder de motiveringsplicht bij afwijkingsbepalingen inzake de aanvraag van een omgevingsvergunning. Deze aanpassing brengt belangrijke gevolgen met zich mee, zowel voor vergunningverlenende overheden als voor de aanvragers van omgevingsvergunningen.

Dit decreet treedt in werking op 20 juli 2024. Aangezien er geen overgangsbepalingen voorzien zijn, is de motiveringsplicht van toepassing op lopende en nieuwe aanvragen sinds 20 juli 2024. In voorkomend geval, wanneer toch een afwijking noodzakelijk blijkt, zal hierom dan ook nog uitdrukkelijk verzocht moeten worden door de aanvrager.

Gevolgen voor aanvragers

Voor aanvragers van omgevingsvergunningen betekent de formele motiveringsplicht bij afwijkingsbepalingen dat zij zich nog bewuster moeten zijn van de geldende regels en de redenen waarom zij eventueel een afwijking aanvragen. Zij dienen in hun aanvraag expliciet uiteen te zetten van welke bepalingen een afwijking wordt gevraagd. Een aanvraag die op dit punt onvoldoende gemotiveerd is, zal allicht leiden tot een afwijzing aangezien de overheid zelf geen afwijkingen kan toekennen die niet expliciet gevraagd werden.

Gevolgen voor vergunningverlenende overheden

Een vergunningverlenende overheid kan een afwijking pas toestaan wanneer die uitdrukkelijk door de aanvrager werd aangevraagd en gemotiveerd in zijn aanvraagdossier. Heersende rechtspraak stelt reeds dat een vergunningverlenende overheid niet verplicht is om de toepassing van alle mogelijke afwijkingsbepalingen zelf te onderzoeken.

De motiveringsplicht die door het Verzameldecreet Omgeving verankerd wordt, verbetert de transparantie voor de vergunningverlenende overheid gezien afwijkingen gedetailleerd onderbouwd en duidelijk verantwoord dienen te worden.

Besluit

De verankering van de formele motiveringsplicht bij afwijkingsbepalingen inzake de omgevingsvergunningsaanvraag is een belangrijke stap in de richting van meer transparantie en consistentie in de ruimtelijke ordening. Zowel aanvragers als vergunningverlenende overheden zullen hun werkwijze moeten aanpassen om aan de geldende regelgeving te voldoen.

Bron: Forum Advocaten