VLAREMA 9 update: uitbereiding sorteerverplichting voor bouw- en sloopafval (Schoups)

Auteurs: Robbe Pelgrims en Astrid Denil (Schoups)

Op 1 april 2024 is VLAREMA 9[1] [2] in werking getreden. De nieuwe regelgeving voorziet onder meer in een aantal strengere eisen voor het scheiden, sorteren en verwerken van bouw- en sloopafval. De uitbreiding van deze verplichtingen markeert een nieuwe stap in de richting van een circulaire economie.

Omdat het achteraf uitsorteren van gemengde afvalstoffen moeilijker is dan het verwerken van apart gesorteerd afval, bevatten de vorige versies van VLAREMA reeds een verplichting om bepaalde types afvalstoffen op voorhand te sorteren, apart aan te bieden aan afvalverwerkers en tijdens de ophaling of de inzameling afzonderlijk gesorteerd te houden. Artikel 4.3.2 VLAREMA bevatte al een lijst met 24 afzonderlijk te verwerken afvalsoorten. VLAREMA 9 voegt acht nieuwe afvalstoffen toe aan deze lijst. Vanaf 1 juli 2024 moeten ook niet-teerhoudend asfaltpuin, funderingsmateriaal, verontreinigde fracties bouw- en sloopafval, cellenbeton en gipskartonplaten en gipsblokken afzonderlijk worden gesorteerd en verwerkt. Vanaf 1 januari 2027 zal deze lijst nog verder worden aangevuld met glaswol, rotswol en bitumineuze dakdichtingen. Bovendien moet ook bouw- en sloopafval in het algemeen al vanaf 1 april 2024 gescheiden van andere afvalstoffen worden gesorteerd, aangeboden en verwerkt.

Nieuw in VLAREMA 9 is dat wordt voorzien in drie uitzonderingen op de verplichte gescheiden inzameling. Wanneer aan de in artikel 4.3.2 VLAREMA bepaalde voorwaarden is voldaan, kunnen de volgende types afvalstoffen samen worden verwerkt:

• keukenafval, etensresten onverpakte levensmiddelenafval en levensmiddelenafval in zijn primaire verpakking
• papier- en kartonafval, houtafval, metaalafval, harde kunststoffen en folies en
• bouw-, sloop- of renovatieafval wanneer de beschikbare ruimte voor afvalinzameling kleiner is dan 40 m2 óf de totale hoeveelheid bouw- en sloopafval dat tijdens de werken vrijkomt kleiner is dan 40 m3 óf wanneer de veiligheidscoördinator besluit dat de verschillende types afvalstoffen niet gescheiden kunnen worden omwille van veiligheid, stabiliteit of technische uitvoeringsbeperkingen of gevaar voor de werknemers

Deze afvalstoffen moeten wel nog steeds wordt afgescheiden van andere types afval.

Een bijkomende nieuwigheid is dat VLAREMA 9 het nazicht van deze voorsorteringsplicht regelt. De inzamelaar, afvalstoffenhandelaar of -makelaar die het afval ophaalt bij de afvalstoffenproducent óf de verwerker of sorteerder wanneer de afvalstoffen toekomen op zijn site, doet een visuele controle van de afvalstoffen aan de oppervlakte. Als uit deze visuele controle blijkt dat de bronsorteringsplicht niet werd nageleefd, geldt een verschillende regeling naar gelang het al dan niet gaat om afvalstoffen waarvoor een nultolerantie met weigeringsplicht geldt:

• Wanneer een niet-conformiteit wordt vastgesteld bij gevaarlijk afval, afgedankte elektrische apparatuur, klein gevaarlijk afval of asbest, maakt de inzamelaar / verwerker een verklaring van non-conformiteit op en moet hij de afvalstoffen weigeren en de afvalstoffenproducent vragen om de afvalstoffen terug te nemen en als afzonderlijke fracties aan te bieden.
• Als de niet conformiteit betrekking heeft op afval waarvoor geen nultolerantie geldt, moet de inzamelaar / verwerker nog steeds een verklaring van niet-conformiteit opmaken, maar heeft hij nadien de keuze om het afval te weigeren of toch te aanvaarden. In het laatste geval wordt hij zelf verantwoordelijk voor het nasorteren.

[1] Besluit van de Vlaamse Regering van 17 februari 2012 tot vaststelling van het Vlaams reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen, BS 23 mei 2012, 29.590.

[2] Besluit van de Vlaamse Regering van 22 december 2023 tot wijziging van het besluit van de Vlaamse regering van 1 juni 1995 houdende algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne, het VLAREBO-besluit van 14 december 2007, het besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2008 tot uitvoering van titel XVI van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, het VLAREL van 19 november 2010 en het besluit van de Vlaamse Regering van 17 februari 2012 tot vaststelling van het Vlaams reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen, BS 29 maart 2024, 38.712.

Bron: Schoups