Vlaanderen verplicht zonnepanelen voor grootverbruikers vanaf 2025 (Monard Law)

Auteurs: Jasmina Sadek en Stefaan Van Dyck (Monard Law)

Op 23 juni 2023 werd het besluit van 17 februari 2023 van de Vlaamse Regering tot wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010, wat betreft de verplichte installatie van fotovoltaïsche zonnepanelen op dakoppervlakten (hierna het “Besluit”) van kracht. Het Vlaamse Gewest beoogt met het Besluit onbenutte dakoppervlakten van grote verbruikers in te zetten voor de installatie van fotovoltaïsche zonnepanelen.

Met ingang van 30 juni 2025 dienen alle gebouwen binnen het Vlaamse Gewest, die gekoppeld zijn aan een aansluitpunt waar gedurende het kalenderjaar 2021 meer dan 1 gigawattuur aan bruto elektriciteit is verbruikt, verplicht fotovoltaïsche zonnepanelen of andere vormen van hernieuwbare energietechnologieën, in gebruik te nemen, dan wel te participeren in een project voor het plaatsen van nieuwe fotovoltaïsche zonnepanelen of  hernieuwbare energietechnologieën.

Andere vormen van hernieuwbare energietechnologieën zijn nieuwe (of repowering van) windturbines , nieuwe warmtekrachtinstallaties op biomassa of biogas of nieuwe warmtepompen.

Het aantal zonnepanelen dat geplaatst moet worden zal progressief toenemen in de toekomst:

• vanaf 30 juli 2025: minimaal 12,5 wattpiek per m² dakoppervlakte;
• vanaf 1 januari 2030: minimaal 18,75 wattpiek per m² dakoppervlakte;
• vanaf 1 januari 2035: minimaal 25 wattpiek per m² dakoppervlakte.

WIE VALT ONDER DEZE REGELGEVING?

De verplichte installatie van fotovoltaïsche zonnepanelen of andere vormen van hernieuwbare energietechnologieën geldt voor eigenaars, erfpachters en opstalhouders van gebouwen die op jaarbasis meer dan 1 gigawattuur bruto elektriciteit verbruiken. In de praktijk zullen voornamelijk (productie)bedrijven door deze regelgeving getroffen worden.

Voor gebouwen die de drempel van 1 gigawattuur pas vanaf 2022 bereiken, wordt de verplichting tot installatie van fotovoltaïsche zonnepanelen of andere vormen van hernieuwbare energietechnologieën van kracht op 1 januari van het vierde kalenderjaar dat volgt op het jaar waarin de drempel werd overschreden.

Bij het bepalen van het totale bruto verbruik van elektriciteit wordt de optelsom genomen van alle dakoppervlakten van de gebouwen die via hetzelfde afnamepunt van stroom worden voorzien.

Indien het bruto verbruik toeneemt door de uitbreiding van het dakoppervlak van het betreffende gebouw, door de nieuwe aansluiting van andere nieuwe of bestaande gebouwen op hetzelfde afnamepunt, moet het aantal fotovoltaïsche zonnepanelen dienovereenkomstig worden aangepast, uiterlijk op 1 januari van het vierde kalenderjaar na het jaar waarin de bijkomende gebouwen worden aangesloten.

De verplichting tot installatie van fotovoltaïsche zonnepanelen of andere vormen van hernieuwbare energietechnologieën geldt eveneens voor openbare gebouwen, maar voor deze categorie geldt een drempel 250 megawattuur per jaar.

UITZONDERINGEN EN AFWIJKINGEN

Uitgesloten uit de verplichtingen in het Besluit zijn kunstwerken, zoals onder meer overbruggingen, waterbouwkundige constructies, cultuurhistorische monumenten, koeltorens, silo’s, watertorens, golfbrekers, havendammen en windturbines.

De verplichting tot installatie van fotovoltaïsche zonnepanelen of andere vormen van hernieuwbare energietechnologieën is evenmin van toepassing wanneer het gemiddelde elektriciteitsverbruik over de afgelopen drie jaar meer dan 10% lager was dan 1 gigawatuur, behalve als er gedurende ten minste één van de drie jaren helemaal geen elektriciteitsverbruik was, in dat geval geldt de verplichting weer wel.

Het Besluit voorziet de mogelijkheid voor de eigenaar, opstalhouder of erfpachter om een uitstel te vragen voor de installatie van fotovoltaïsche zonnepanelen of andere vormen van hernieuwbare energietechnologieën voor gebouwen die worden gesloopt en heropgebouwd of waarvan het dak wordt vernieuwd. Een uitstel tot maximaal vijf jaar is mogelijk.

CONTROLE DOOR HET VEKA

Het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) is gemachtigd om gegevens op te vragen, waaronder het dakoppervlakte, bij eigenaren, opstalhouders, erfpachters en elektriciteitsafnemers van gebouwen, met het oog op latere opvolging en controle op de naleving van het Besluit. Deze partijen zijn verplicht om binnen 60 dagen na het verzoek van het VEKA deze gegevens te verstrekken.

Bron: Monard Law