Huurdiscriminatie: do’s & don’ts in het verhuurproces (Adlex)

Auteur: Sofie Kerkhofs (Adlex)

Het selecteren van een geschikte huurder is voor verhuurders een essentieel onderdeel van het verhuurproces. Hoewel de contractvrijheid verhuurders keuzevrijheid biedt, is die keuzevrijheid niet onbeperkt. Discriminatie tijdens het verhuurproces is strikt verboden en kan juridische en financiële gevolgen hebben. In dit artikel bespreken we wat huurdiscriminatie inhoudt, het wettelijke kader en de rechten en plichten van alle betrokken partijen.

Wat is huurdiscriminatie?

Huurdiscriminatie houdt in dat een kandidaat-huurder minder gunstig wordt behandeld dan anderen, enkel en alleen vanwege een beschermd kenmerk. Deze kenmerken zijn onder andere:

• Ras of huidskleur
• Geslacht
• Leeftijd
• Handicap
• Afkomst of etnische achtergrond
• Seksuele geaardheid
• Soort inkomen (zoals een leefloon of uitkering)

Alle vormen van discriminatie zijn verboden: directe en indirecte discriminatie, opdracht geven tot discrimineren, intimideren en het weigeren van redelijke aanpassingen voor iemand met een handicap.

Een voorbeeld van directe discriminatie is het weigeren van een kandidaat-huurder omdat hij of zij een bepaalde afkomst heeft.

Indirecte discriminatie komt voor wanneer ogenschijnlijk neutrale eisen, zoals een taalvereiste, bepaalde groepen benadelen. Een verhuurder mag een kandidaat-huurder bijvoorbeeld niet zonder meer weigeren omdat die geen Nederlands spreekt.

In Vlaanderen vormt het Gelijkekansendecreet van 10 juli 2008 de juridische basis tegen discriminatie bij verhuur.

Het discriminatieverbod geldt voor alle aspecten van de verhuur, waaronder:

1. Advertenties
2. Selectieprocedures
3. Het afsluiten van de huurovereenkomst
4. De looptijd van het huurcontract

Het verschil tussen selecteren en discrimineren

Verhuurders hebben het recht om een geschikte huurder te kiezen, zolang ze objectieve en redelijke criteria hanteren. Toegestane selectiecriteria zijn bijvoorbeeld:

• Financiële draagkracht: de huurder moet voldoende inkomen hebben om de huur te betalen.
• Grootte van het gezin: de woning moet passen bij de gezinssamenstelling.
• Zorg voor de woning: er mag rekening worden gehouden met onderhoudsgedrag.

Het is belangrijk dat deze criteria eerlijk en proportioneel worden toegepast. Een huurder mag bijvoorbeeld niet afgewezen worden enkel omdat hij of zij een vervangingsinkomen heeft, zonder dat er een volledige financiële beoordeling plaatsvindt.

De grens tussen legitieme selectie en discriminatie is soms dun. Zo is het toegestaan om solvabiliteit te controleren, maar niet om kandidaten vooraf uit te sluiten op basis van een bepaald soort inkomen (bijvoorbeeld OCMW-steun). Ook is het niet toegestaan om een huurder met een handicap te weigeren als er redelijke aanpassingen mogelijk zijn, zoals het installeren van een helling aan de voordeur voor rolstoeltoegankelijkheid.

Gevolgen van huurdiscriminatie

Discriminerende clausules zijn ongeldig. Slachtoffers van huurdiscriminatie kunnen bovendien een forfaitaire schadevergoeding eisen. Zij kunnen er ook voor opteren om klacht in te dienen bij het Vlaams Mensenrechteninstituut.

Zij die zich schuldig maken aan huurdiscriminatie riskeren niet alleen burgerrechtelijk aansprakelijk te worden gesteld, maar kunnen ook strafrechtelijk vervolgd worden.

Vastgoedmakelaars die discrimineren door bijvoorbeeld een opdracht tot discriminatie uit te voeren, riskeren bovendien ook tuchtsancties.

Onze tips voor verhuurders

Zorg dat uw advertenties en communicatie objectief zijn en gebruik dezelfde criteria voor alle kandidaten. Documenteer het proces bovendien grondig en zorg dat u op de hoogte blijft van de laatste regelgeving omtrent antidiscriminatie.

Bron: Adlex