Flitscontroles in de bouwsector in april 2023 – Het Actieplan Sociale Fraudebestrijding 2023-2024 is goedgekeurd (Schoups)

Auteurs: Christine Molitor en Sofie Bontinck (Schoups)

Het Actieplan Sociale Fraudebestrijding 2023-2024 werd op 13 januari goedgekeurd door de Ministerraad. Het is geen verassing dat de strijd tegen sociale dumping opnieuw een aandachtspunt zal zijn van de inspectiediensten. Tegelijkertijd heeft de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) flitscontroles in de bouwsector in april 2023 aangekondigd.

We geven hierbij een overzicht.

Actieplan Sociale Fraudebestrijding – duidelijk gericht op sociale dumping

Ieder jaar bepaalt onze regering in samenwerking met de SIOD de hoofdlijnen en de maatregelen die genomen zullen worden in de strijd tegen de sociale fraude. Deze worden vastgelegd in een actieplan dat op de website van de SIOD gepubliceerd wordt (https://www.siod.belgie.be).

Het zal niemand verbazen dat de strijd tegen sociale dumping in het middelpunt van de belangstelling staat. Er worden meer dan 90 acties voorzien, waaronder de volgende:

• Het aanwerven van 168 nieuwe inspecteurs in 2023 om 3.000 onderzoeken uit te voeren die specifiek gericht zijn op sociale dumping;
• Het opstarten van minstens 200 onderzoeken toegespitst op de “Braziliaanse filières”;
• Het opstarten van minstens 400 onderzoeken toegespitst op de detachering van derdelanders;
• Het uitvoeren van 1.800 controles in 2023 in de bouwsector:

  ➯ Waarvan minstens 10 % “buiten de normale werkuren” (dit is ’s avonds na 18 uur en in het weekend);

  ➯ Waarvan minstens 5 openbare werven per arrondissementscel;

  ➯ Er zal bijzondere aandacht worden besteed aan de problemen in verband met stortklaar beton op de gecontroleerde bouwplaatsen;

  ➯ Ook grote bouwwerven (volgens de definitie van Checkinatwork) zullen geviseerd worden.

• Sensibilisering en opleiding van de inspecteurs over het principe van de hoofdelijke aansprakelijkheid voor lonen (ter herinnering: dit principe stelt werknemers in staat om onder bepaalde voorwaarden hun loon betaald te krijgen van een medecontractant van hun werkgever in geval van een keten van onderaanneming);
• Schijnzelfstandigen en uitzendkrachten zullen in het vizier komen van de inspectiediensten;
• Er zal bijzondere aandacht worden geschonken aan de naleving van de arbeidsduur in het algemeen, en in het bijzonder aan het respecteren van de rusttijden, aan de uren die al vóór de opening van winkels of bouwwerven gepresteerd worden, maar ook aan de uitbetaling en het inhalen van gepresteerde overuren;
• Er zal meer aandacht worden besteed aan arbeidsongevallen en aan het niet melden ervan.

Bovendien kondigt het actieplan verschillende nieuwe wetgevende initiatieven aan die momenteel in behandeling zijn, en die met de grootste aandacht opgevolgd moeten worden:

• Een voorstel om de verticale onderaannemingsketen te beperken (naar voorbeeld van de wet op de overheidsopdrachten);
• Een herziening van de regeling inzake hoofdelijke aansprakelijkheid voor loonschulden;
• Een hervorming van het Sociaal Strafwetboek met het oog op enerzijds een verhoging van de effectiviteit van de preventie, vaststelling en vervolging van illegale arbeid, sociale fraude en sociale dumping die juridisch gedefinieerd zal worden, en anderzijds een meer coherent sanctiesysteem aangepast aan het vervolgen en sanctioneren van sociaalrechtelijke inbreuken.

Wij houden u op de hoogte over deze ontwikkelingen.

Flitscontroles in de bouwsector in april 2023

Zoals ieder jaar kondigt de SIOD ook flitscontroles aan in de zogenaamde gevoelige sectoren. De bouwsector zal onderworpen worden aan flitscontroles in april 2023.

De flitscontroles zijn gezamenlijke controles door de verschillende inspectiediensten (RVA, RSZ, RSVZ, enz.) die worden uitgevoerd naast de klassieke steekproefcontroles en die voornamelijk een informatief en preventief doel hebben. Houd er echter rekening mee dat wanneer hierbij ernstige en/of herhaalde overtredingen worden vastgesteld, deze geverbaliseerd zullen worden.

Naast de klassieke controles van de arbeidsovereenkomsten, loonbrieven, arbeidsreglementen en uurroosters, controleren de inspecteurs ook of alle wettelijke verplichtingen die eigen zijn aan de bouw worden nageleefd op de werf (Checkinatwork, werfmelding, Limosa, A1, enz.).

Wat betekent dit voor u?

Als onderneming in de bouwsector is het risico op een sociale controle in april reëel! Wees daarom voorbereid en zorg ervoor dat u alle vereiste documenten van iedere onderaannemer hebt, waaronder een ondertekende overeenkomst met elk van hen!

Op de website van de SIOD vindt u bovendien een checklist om u zo goed mogelijk voor te bereiden, en aarzel uiteraard niet om ons kantoor te contacteren indien u wenst dat wij een audit of een proefcontrole op uw bouwwerf uitvoeren!

Bron: Schoups