Bemiddeling in de bouw: van stilstand tot heropstart van de werf (Gevaco Advocaten)

Auteur: Karen Kelchtermans (Gevaco Advocaten)

In de bouwsector doen er zich regelmatig conflicten voor m.b.t.  de uitvoeringswijze, het uitlopen van de uitvoeringstermijn, welke bouwpartner welke verplichtingen op zich dient te nemen, onvoorzienbare omstandigheden die zich voordoen, de prijsafspraken of prijsstijgingen, ongevallen etc.

Het grote probleem in de bouw is dat indien er een conflict is tussen de verschillende bouwpartners, de werf vaak tot een stilstand komt, waarmee niemand gebaat is en de schade enkel maar oploopt. Het stilleggen van de bouwwerken wordt dan ook vaak gebruikt als drukkingsmiddel met alle gevolgen vandien.

Vaak wordt er dan een gerechtelijke procedure opgestart, om uit de impasse te geraken.

In het familierecht wordt reeds een hele tijd gebruik gemaakt van bemiddeling om tot een oplossing te komen.

Maar ook de bouwsector is absoluut gebaat bij bemiddeling, waarbij de werf die tot een stilstand is gekomen, na gesprekken weer sneller heropgestart kan worden.

Bemiddeling is een vorm van ‘alternative dispute resolution’ (afgekort ADR) of alternatieve conflictoplossing: het oplossen van een geschil, zonder dat men hiervoor naar de rechtbank gaat.

Bijzonder aan de bemiddeling als vorm van alternatieve conflictoplossing is dat het om een tussenpartijdige conflictoplossing is. Dat wil zeggen dat een conflictoplossingsmethode is, waarbij de oplossing van de partijen zélf komt, hierin bijgestaan door een neutrale bemiddelaar die de communicatie faciliteert, structuur geeft en impasses doorbreekt.

De bemiddelaar luistert naar de standpunten en belangen van partijen, bekijkt de verschillende opties en treedt op als een soort ‘onderhandelingsdokter’ om tot een oplossing te komen.

Daarbij wordt er gekeken, welke bouwpartners aan tafel moeten zitten om de knoop te ontwarren: de bouwheer, de architect, de aannemer en/of onderaannemers, de stabiliteitsingenieur, de ingenieur technieken, de EPB-verslaggever, de veiligheidscoördinator etc.

Dit in tegenstelling tot een gerechtelijke procedure, waarbij een derde (lees de rechter) de standpunten van alle partijen aanhoort en dan vaak een hele tijd later pas, een beslissing neemt. Een beslissing waar soms geen enkele van de partijen zich in kan vinden en waarin vaak zwartwit-scenario als beslissing uit bus komt.

Bemiddeling is een dus manier van geschillenoplossing waarbij een bemiddelaar de partijen begeleidt in een poging om hen zélf te doen uitkomen op een akkoord dat geheel of gedeeltelijk een einde maakt aan hun discussie.

Er zijn vele voordelen indien men kiest voor een bemiddeling:

1. Partijen houden het geschil volledig zelf in de hand en zijn niet afhankelijk van een beoordeling door een derde met een onzekere uitkomst
2. Indien de bemiddeling slaagt, komen partijen tot een oplossing, die door iedereen gedragen wordt
3. De doorlooptijd van een bemiddeling is korter, men kan sneller tot een oplossing komen, hetgeen kostenbesparend is
4. De communicatie tussen partijen verbetert
5. Er wordt duiding gegeven aan de emoties en de sociaal-psychologische factoren die meespelen in een conflict
6. Een menselijke benadering van de zaak
7. Er komt structuur in wat er werkelijk tussen partijen speelt en niet enkel in wat er in eerste instantie wordt gezegd: dit zijn vaak aspecten van de zaak die niet juridisch kunnen vertaald worden en niet aan bod komen in een gerechtelijke procedure of arbitrage
8. Een grote actieve betrokkenheid van de partijen zelf om tot een oplossing te komen

Ook de Federale Bemiddelingscommissie (afgekort FBC) heeft het belang van bemiddeling in de bouw ingezien en wil hier uitdrukkelijk op inzetten: men heeft in juni van dit jaar 2023 een gespecialiseerde subcommissie opgericht nl. Bijzondere Commissie Bouw (afgekort BCB).

In de newsflash waarmee de oprichting wordt aangekondigd, wordt ook gesteld:

De bouwsector is met een omzet van 70 miljard euro één van de belangrijkste pijlers van de Belgische economie. In België zijn zelfs bijna 1 op 5 van alle bedrijven bouwondernemingen.

Deze Bijzondere Commissie Bouw heeft ook een rondvraag gedaan bij, de erkende bemiddelaars met specifieke kennis en ervaring in de bouw, om zich te melden om op die manier te komen tot een lijst van ‘bouwbemiddelaars’.

Ook wij zijn opgenomen op de lijst van bouwbemiddelaars.

Alle bouwbemiddelaars hebben een bijzondere achtergrond en ervaring in de bouwsector en zijn dus bemiddelaars gespecialiseerd in de bouwsector.

In oktober 2023 vonden trouwens de ‘Netwerknamiddagen Bijzondere Commissie Bouw’ plaats waarop wijzelf ook aanwezig waren om in gesprek te gaan met magistraten en andere bouwbemiddelaars, om te zien hoe men concrete stappen kan nemen, om discussies op bouwwerven sneller op te lossen.

Wij verwijzen ook naar onze website waar eerder FAQ’s in verband met bemiddeling al aan bod kwamen:

Bemiddeling – GEVACO Advocaten (advocatenbureau-gevaco.be)

Het is daarbij belangrijk om mee te nemen, dat een bemiddelaar kan aangesteld worden, zowel spontaan op vraag van de betrokken partijen zélf als in het kader van een reeds lopende gerechtelijke procedure.

Bron: Gevaco Advocaten