Wanneer kan een werkgever een tuchtsanctie opleggen? (Tilleman van Hoogenbemt)

Arbeid & Sociale zekerheid | 16 februari 2019

Omschrijving in het arbeidsreglement

Strikt juridisch kan een werkgever perfect een tuchtsanctie opleggen op voorwaarde dat hij in het arbeidsreglement uitdrukkelijk heeft omschreven welke gedragingen hij wil sanctioneren en de verschillende straffen worden opgesomd die kunnen toegepast worden. Het is echter niet nodig om op te nemen welke straf op welke tekortkoming toepasselijk is.

Strikte regels voor opleggen geldboetes

Voor geldboetes moet daarenboven in het arbeidsreglement niet alleen het bedrag worden aangegeven, maar ook voor wat dit geld zal gebruikt worden. Indien er een ondernemingsraad is, dan moet zij hierover geraadpleegd worden. De opbrengst mag niet aan de werkgever ten goede komen, enkel aan de werknemers. Indien één van deze voorwaarden niet is nageleefd, dan is de tuchtsanctie nietig.

De 2/5de-regel bij geldboetes

Ten onrechte wordt soms voorgehouden dat een geldboete maximaal twee vijfde van het netto-maandloon zou mogen bedragen. Er staat echter juridisch gezien geen enkele beperking op het bedrag van de geldboete. Indien de werknemer echter uit eigen beweging de boete niet wil betalen en de werkgever wil het dan éénzijdig afhouden van het uit te betalen loon, dan kan hij in één keer maximaal twee vijfde van het nettoloon afhouden. Hij zal dus de boete in verschillende keren moeten innen. Let wel, voornoemde 2/5de-grens geldt niet voor vakantiegeld. Hierop kan een werkgever onbeperkt inhouden.

Kennisgeving op 1ste werkdag na vaststelling

Vaak vergeten in de praktijk is de regel dat een tuchtsanctie op straffe van nietigheid moet worden ter kennis gebracht aan de werknemers uiterlijk op de eerste werkdag na de dag waarop de vaststelling van de tekortkoming is gebeurd. De dag van de vaststelling door de werkgever is echter niet noodzakelijk de dag waarop de tekortkoming werd begaan. In de wet wordt niet bepaald hoe de kennisgeving van de tuchtsanctie aan de werknemer moet gebeuren. Teneinde bewijsproblemen te vermijden gebeurt dit best met een aangetekend schrijven of door afgifte van een voor ontvangst te ondertekenen gedateerde brief.

Geen voorafgaandelijke hoorplicht, wel beroepsmogelijkheid

In tegenstelling tot bij ambtenaren is er geen voorafgaandelijke hoorplicht van de werknemer. Het arbeidsreglement moet wel een beroepsprocedure vermelden, zodat de werknemer de straf kan betwisten.