Verkiezingen. Gaan werken of gaan stemmen? (Commit Law)

Auteur: Stefanie De Cleen (Commit Law)

2024 wordt een druk verkiezingsjaar! In één jaar trekken we twee keer naar de stembus: op 9 juni voor Vlaamse, federale en Europese verkiezingen en op 13 oktober voor de provinciale en gemeenteraadsverkiezingen.

Maar wat met werknemers die moeten werken op de dag van de verkiezingen?

Hoe kan de werknemer die moet werken zijn opkomstplicht vervullen?

Een werknemer die moet werken, heeft 2 mogelijkheden:

• ofwel gaat hij persoonlijk stemmen:
  • de werkgever is verplicht de werknemer de tijd te geven om te gaan stemmen wanneer hij volgens zijn arbeidsrooster moet werken tijdens de openingsuren van het stembureau;
  • als de werknemer de mogelijkheid heeft om voor of na de werkuren te gaan stemmen, dan mag hij niet afwezig zijn op het werk;
• ofwel stemt hij bij volmacht:
  • in dat geval gaat een andere persoon, die zelf gekozen wordt door de werknemer, stemmen in zijn plaats;
  • dit gebeurt door middel van een volmachtformulier dat gratis te downloaden is via Stemmen met een volmacht | Verkiezingen België 2024 – FOD Binnenlandse Zaken – Directie van de verkiezingen (fgov.be) en moet worden ondertekend door de werknemer, de werkgever en de volmachtkrijger;
  • bij de vorige verkiezingen moest de werknemer ook nog een attest van zijn werkgever voegen waaruit bleek dat hij moest werken op de dag van de verkiezingen en het dus om die reden niet mogelijk was om persoonlijk te gaan stemmen; dit is nu niet meer nodig en is een bevestiging van de werkgever (bv. een stempel van het bedrijf) op het volmachtformulier voldoende.

Voor de tijd die de werknemer nodig heeft om te gaan stemmen, is er geen recht op behoud van loon.

Wordt er gewerkt in de onderneming op een verkiezingsdag, dan is het aangewezen dat er vooraf een regeling wordt getroffen tussen werkgever en werknemer. Zo kan er bijvoorbeeld in het kader van de continuïteit van de dienstverlening worden afgesproken wie wanneer kan gaan stemmen en of hier bijvoorbeeld verlof of inhaalrust voor overuren wordt opgenomen.

Geldt dezelfde regeling voor werknemers die  worden opgeroepen om te zetelen in een stem- of telbureau?

Bij werknemers die worden opgeroepen om te zeten in een stem- of telbureau dient een onderscheid te worden gemaakt afhankelijk van de functie waarvoor zij worden opgeroepen.

De reglementering inzake klein verlet – ook wel kort verzuim of omstandigheidsverlof genoemd – voorziet in het recht om afwezig te zijn met behoud van loon voor de werknemer die:

• het ambt van bijzitter moet uitoefenen in een hoofdstembureau of een enig stembureau bij parlements-, provincieraad- en gemeenteraadsverkiezingen;

• het ambt van bijzitter moet uitoefenen in een hoofdtelbureau bij parlements-, provincieraad- en gemeenteraadsverkiezingen;

• het ambt van bijzitter moet uitoefenen in een van de hoofdbureaus bij de verkiezing van het Europees Parlement.

Wordt men opgeroepen als voorzitter of secretaris (in eender welk bureau) dan wel als bijzitter in een gewoon stem- of telbureau, dan is er geen wettelijke regeling voor afwezigheid met behoud van loon.

Aangezien het vervullen van deze taken nog steeds een burgerplicht betreft, hebben deze werknemers wel het recht om afwezig te zijn van het werk, maar dan zonder behoud van hun loon.

Gelet op het voorgaande kan de werkgever vragen aan de werknemer om een kopie van zijn aanstelling te bezorgen.

Bron: Commit Law