Telewerk over de grens: waar betaalt u socialezekerheidsbijdragen? (Van Havermaet)

Auteur: Katrien Raymaekers (Van Havermaet)

Telewerk geraakte volledig ingeburgerd. Ook na corona blijven we vaker thuis om te werken. En dat is niet anders voor werknemers die werken voor een buitenlandse werkgever. Maar in welk land bent u sociale bijdragen verschuldigd als u niet meer zo vaak naar uw werk in het buitenland rijdt?

Zoals we eerder hebben bericht, zou het thuiswerk dat grensarbeiders presteren in hun woonland, voor de Belgische Rijksdienst voor Sociale Zekerheid geen wijziging van het toepasselijke sociale zekerheidsstelsel tot gevolg hebben. Dit geldt tot en met 30 juni 2023. De grensarbeider blijft dus in principe bijdragen betalen in het land waar hij of zij werkt.

Vanaf 1 juli 2023 zou deze aanpak vervallen. Vanaf dan zouden de algemene Europese regels volledig herleven. De Administratieve Commissie voor de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels stak hier echter een stokje voor. Ze bereikte immers recent een kaderakkoord voor grensarbeiders die op regelmatige basis telewerken. U kan de tekst hier consulteren (voorlopig enkel beschikbaar in het Engels).

Deze Kaderovereenkomst maakt dat de sociale zekerheidswetgeving van de lidstaat van de werkgever van toepassing kan blijven op grensarbeiders:

• die op regelmatige basis telewerken vanuit hun woonland, verschillend van het land waarin hun werkgever haar zetel heeft; en
• die minder dan 50% van hun totale arbeidstijd aan telewerk spenderen.

Om te kunnen genieten van deze afwijkende regeling, moeten de betrokken werknemers of werkgevers een aanvraag indienen in de lidstaat van de werkgever. De bevoegde sociale zekerheidsinstelling zal bij akkoord een A1-document afleveren.

De onderwerping aan het socialezekerheidsstelsel van het land van de werkgever geldt voor een periode van maximaal drie jaar. Nadien kan u een nieuwe aanvraag indienen.

Belangrijk is wel dat beide landen de Kaderovereenkomst hebben ondertekend. Zo niet, dan moeten we teruggrijpen naar de gekende ‘25%-regel’ uit de EU-verordening: een werknemer is sociaal verzekerd in het land waar hij zijn werkzaamheden verricht, tenzij hij ook een deel van zijn werkzaamheden zou verrichten vanuit zijn woonland. In dat geval geldt de sociale zekerheidswetgeving van de woonstaat wanneer hij ten minste 25% van zijn totale arbeidstijd in dat woonland presteert.

Overigens kan de Kaderovereenkomst niet toegepast worden wanneer de werknemer andere activiteiten uitoefent in zijn woonland dan het telewerk.

De Kaderovereenkomst is van kracht vanaf 1 juli 2023, op voorwaarde dat minstens twee Europese lidstaten ze op dat moment ondertekenden. Ze zal vervolgens blijven gelden voor vijf jaar met telkens een automatische verlenging voor eenzelfde termijn.

Intussen hebben zowel Nederland als België al te kennen gegeven deze overeenkomst te zullen ondertekenen. De komende maanden zal duidelijk worden welke andere landen meestappen in dit verhaal.

Deze overeenkomst biedt voor veel werknemers een welgekomen oplossing op het vlak van de sociale bijdragen. Jammer genoeg geldt de regeling niet op fiscaal vlak. De dubbelbelastingverdragen blijven dus gewoon van toepassing om de verdeling van de heffingsbevoegdheid tussen de diverse landen te bepalen.

Bron: Van Havermaet