Sollicitatie met valse naam om discriminatie te bewijzen (Mploy)

Een gering verschil in de behandeling van een sollicitatie dat verder geen gevolg heeft, is geen discriminatie.

De feiten

Om de uitspraak in eerste aanleg en in hoger beroep te kunnen begrijpen zijn de feiten erg belangrijk.

Vzw S plaatst op 28 juni 2017 op zijn website een vacature voor de functie van ‘Client Advisor Payroll’ in Waver. Zowat 26 kandidaten melden zich aan. Een van de eersten is M.B. die solliciteert op 29 juni. Hij heeft op 7 juli al een telefoongesprek met S. en legt op 11 juli een test af. Na afloop van die test wordt hij uitgenodigd voor een gesprek op 8 augustus 2017. Hij zal uiteindelijk aangeworven worden.

Intussen heeft T.M. (Tatiana M.) op 25 juli zich ook kandidaat gesteld en haar motivatiebrief en cv met foto opgestuurd. De familienaam van Tatiana en haar foto geven aan dat zij van sub Sahara-Afrika afkomstig is. De talent coördinator van S., mevrouw L., stuurt haar op 27 juli een mail: “We hebben uw kandidatuur met belangstelling onderzocht en er talrijke interessante punten in gelezen, maar we hebben u jammer genoeg niet in aanmerking genomen voor deze functie.” Zij voegt eraan toe dat zij de gegevens van T.M. zal bewaren en haar automatisch zal contacteren als S. op zoek is naar een medewerker die beantwoordt aan het profiel van T.M. Zij verwijst die laatste ook naar de website waarop S. geregeld vacatures publiceert.

Op 1 augustus solliciteert T.M. opnieuw maar ditmaal onder een valse naam C.C. (Caroline C.). Haar motivatiebrief en cv zijn inhoudelijk vrijwel identiek al zijn er in de brief van ‘C.C.’ elementen toegevoegd. De structuur en de opmaak zijn ook verschillend. Er was geen foto toegevoegd.

‘C.C.’ krijgt op 2 augustus een mail van L. met de boodschap dat er talrijke interessante punten in de sollicitatie zitten maar dat zich vele kandidaten hebben gemeld. De werkgever laat verder weten dat zij de kandidaturen grondig gaat onderzoeken en dat hij afhankelijk van het resultaat daarvan ‘C.C.’ zal contacteren voor een gesprek over haar motivatie.

Ook ene mevrouw E. solliciteert. Haar familienaam verwijst eveneens naar een vreemde afkomst. Zij krijgt dezelfde reactie op haar sollicitatie als ‘C.C.’.

Op 21 augustus 2017 stuurt S. zowel naar T.M., als naar ‘C.C.’ en mevrouw E. de boodschap dat een andere kandidaat is aangeworven.

Een week later stuurt S. zowel naar T.M. als naar ‘C.C.’ een mail met een vacature voor de functie van ‘Client Advisor Payroll’ in Namen.

T.M. wendt zich daarna tot Unia, die op 18 september 2017 een brief stuurt naar S. Unia houdt voor dat er duidelijk een verschil in behandeling is geweest tussen de sollicitatie van T.M. en die van ‘C.C.’ en dat die enkel te verklaren is door de verschillende etnische afkomst. De uitgebreide schriftelijke reactie van S. overtuigt Unia niet en zij vraagt een schadevergoeding voor T.M. S. doet het tegenvoorstel om T.M. te begeleiden in haar zoektocht naar een betrekking en biedt drie sessies van telkens een uur aan rond de thema’s oriëntatie op de arbeidsmarkt, werk zoeken en zich voorstellen alsook rond het rekruteringsproces. In de ogen van Unia is dat minieme voorstel kwetsend omdat het T.M. laat verstaan dat de niet-aanwerving haar eigen schuld is.

Er komt geen minnelijke regeling uit de bus en Unia maakt de zaak aanhangig bij de rechtbank. Zij vordert o.m. een schadevergoeding van 5.000 euro. T.M. komt later vrijwillig tussen en vordert een schadevergoeding van 16.758 euro, zijnde het loon voor zes maanden.

Uit het vonnis van de arbeidsrechtbank blijkt tenslotte nog dat de sociale inspectie een onderzoek heeft gevoerd.

De beslissing over de sollicitatie met een valse naam en valse documenten

Zowel de arbeidsrechtbank als het arbeidshof ziet geen graten in de valse sollicitatie. Beide stellen laconiek vast dat T.M. wel degelijk een misdrijf gepleegd heeft dat strafbaar is krachtens artikel 231 Strafwetboek met een gevangenisstraf en/of een geldboete.

De rechtbank past vervolgens de Antigoonleer toe zoals het Hof van Cassatie die nog bevestigde in een arrest van 10 maart 2008. Het bewijs is volgens de rechtbank betrouwbaar en er is geen afbreuk gedaan aan het recht in hoofde van S. op een eerlijk proces.

Het arbeidshof komt, vreemd genoeg in een obiter dictum, tot dezelfde conclusie en verwijst daarbij naar recentere rechtspraak van het Hof van Cassatie (d.d. 16 december 2021). Het hof onderzoekt niet of het recht op een eerlijk proces niet in het gedrang kwam voor vzw S.