Re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers: wijzigingen vanaf 1 oktober 2022 (Claeys & Engels)

Auteur: Claeys & Engels

Het koninklijk besluit van 11 september 2022 tot wijziging van de Codex over het welzijn op het werk wat het re-integratietraject voor arbeidsongeschikte werknemers betreft, werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 20 september 2022. De meeste wijzigingen treden in werking op 1 oktober 2022. Met deze wijzigingen wil de regering de terugkeer naar werk van arbeidsongeschikte werknemers aanmoedigen en de nadruk leggen op het effectief zoeken naar aangepast werk of ander werk binnen de onderneming.

Vanaf 1 oktober 2022 wordt het re-integratietraject voor arbeidsongeschikte werknemers op een aantal punten gewijzigd. Hieronder volgt een samenvatting van de belangrijkste wijzigingen:

1. Contact met de werknemer die minstens 4 weken arbeidsongeschikt is

De preventieadviseur-arbeidsarts (of zijn verpleegkundig personeel) zal de werknemer die minstens 4 weken arbeidsongeschikt is voortaan zo snel mogelijk moeten informeren over de verschillende mogelijkheden van werkhervatting. Het doel van dit proactieve contact is te zorgen voor een snelle werkhervatting onder optimale omstandigheden. Hierbij dient te worden gewezen op de verplichting van de werkgever om de nodige maatregelen te nemen om de preventieadviseur-arbeidsarts in kennis te stellen van elke arbeidsongeschiktheid van 4 weken of meer, ongeacht of de werknemer al dan niet onder verplicht gezondheidstoezicht staat.

2. Openstelling van het re-integratietraject aan slachtoffers van een arbeidsongeval of een beroepsziekte

Werknemers die het slachtoffer zijn van een arbeidsongeval of een beroepsziekte, die tijdelijk arbeidsongeschikt zijn en die het overeengekomen werk niet meer kunnen uitvoeren, kunnen een re-integratietraject starten. In dit geval kan het re-integratietraject ten vroegste worden opgestart wanneer de tijdelijke arbeidsongeschiktheid een einde heeft genomen overeenkomstig de arbeidsongevallen- en beroepsziektewetgeving.

3. Nieuwe termijnen

Voor de duidelijkheid worden de termijnen nu bepaald in kalenderdagen en niet langer in werkdagen.

Daarnaast wordt de mogelijkheid voor de werkgever om een re-integratietraject te starten voortaan geopend vanaf een ononderbroken periode van 3 maanden arbeidsongeschiktheid in plaats van de huidige 4 maanden. De periode van 3 maanden arbeidsongeschiktheid wordt geacht te zijn onderbroken als er een werkhervatting van ten minste 14 dagen plaatsvindt. Zoals al eerder het geval was, kan het re-integratietraject ook door de werkgever gestart worden vanaf het moment dat de werknemer een verklaring van zijn behandelend arts overlegt waaruit blijkt dat hij definitief ongeschikt is om het overeengekomen werk uit te voeren.

Bovendien wordt nu uitdrukkelijk bepaald dat zowel de preventieadviseur-arbeidsarts als de werkgever de nodige inspanningen moeten leveren om ervoor te zorgen dat de uitnodiging de werknemer ook effectief bereikt. Indien deze niet ingaat op de uitnodiging, na 3 keer te zijn uitgenodigd met een tussenpoos van telkens minstens 14 kalenderdagen tussen de uitnodigingen, wordt het re-integratietraject als beëindigd beschouwd.

Ten slotte wordt de termijn waarbinnen de werknemer in beroep kan gaan tegen de vaststelling van de definitieve ongeschiktheid voor het overeengekomen werk verlengd tot 21 kalenderdagen vanaf de dag volgend op de dag van ontvangst van de beoordeling, in plaats van de huidige 7 werkdagen.

De termijnen waarbinnen de werkgever een re-integratieplan of zijn verslag waarin hij motiveert waarom re-integratie niet mogelijk is, moet indienen, worden nu verlengd tot 63 kalenderdagen vanaf het moment van de ontvangst van een re-integratiebeoordeling waarin sprake is van tijdelijke arbeidsongeschiktheid (in plaats van de 55 werkdagen die voorheen waren voorzien) en tot 6 maanden wanneer bij de re-integratiebeoordeling sprake is van definitieve arbeidsongeschiktheid. De werknemer heeft nu 14 kalenderdagen, in plaats van 5 werkdagen, om het door de werkgever voorgestelde re-integratieplan te aanvaarden of af te wijzen.

4. Beperking van de beslissingen die de preventieadviseur-arbeidsarts kan nemen

Voortaan kan het re-integratietraject leiden tot één van de volgende drie beslissingen, in plaats van de vijf die voorheen waren voorzien. Het betreft de volgende beslissingen:

• Beslissing A: de werknemer zal op termijn het overeengekomen werk kunnen hervatten, desgevallend mits aanpassing van de werkpost, en kan in afwachting daarvan een aangepast of een ander werk uitvoeren.
• Beslissing B: de werknemer is definitief ongeschikt om het overeengekomen werk te verrichten, maar kan wel aangepast of ander werk uitvoeren.
• Beslissing C: om medische redenen is het (voorlopig nog) niet mogelijk een re-integratiebeoordeling te doen. In dit geval kan de re-integratieprocedure ten vroegste na 3 maanden worden hervat, tenzij de preventieadviseur-arbeidsarts een andere termijn bepaalt.

De beslissingen A en B moeten vergezeld zijn van een beschrijving van de voorwaarden en modaliteiten waaraan het aangepast of ander werk, en eventueel de werkpost, moet(en) beantwoorden, op basis van de huidige gezondheidstoestand en de mogelijkheden van de werknemer.

5. Verzwaring van de verplichtingen van de werkgever

Het koninklijk besluit verzwaart de verplichtingen van de werkgever om nieuw werk of een aangepaste werkpost te vinden. De werkgever moet zo goed mogelijk rekening houden met de voorwaarden en modaliteiten bepaald door de preventieadviseur-arbeidsarts, het collectief kader inzake re-integratie en in voorkomend geval met het recht op redelijke aanpassingen voor personen met een handicap. De werkgever moet de werknemer ook de nodige uitleg geven over het voorgestelde re-integratieplan. Indien geen ander of aangepast werk kan worden aangeboden, moet de werkgever een gemotiveerd verslag uitwerken dat aantoont dat hij de mogelijkheden van ander of aangepast werk ernstig heeft onderzocht. Ten slotte moet de werkgever de werknemer gedurende de hele re-integratieprocedure regelmatig herinneren aan zijn of haar recht om zich te laten bijstaan door een werknemersvertegenwoordiger.

6. Nieuwe maatregelen voor het collectieve re-integratiebeleid

De preventieadviseur-arbeidsarts moet de werkgever en het CPBW jaarlijks een kwantitatief en kwalitatief verslag voorleggen, met respect voor de vertrouwelijkheid van de persoonsgegevens en het medisch beroepsgeheim, met informatie over de verschillende soorten gezondheidscontroles: spontane raadplegingen, aanpassingen aan de werkpost, en de werkhervatting na ziekte of ongeval, bezoeken voorafgaand aan de werkhervatting, enz.

De werkgever moet het CPBW jaarlijks globale en geanonimiseerde elementen uit de re-integratieplannen en uit de gemotiveerde verslagen bezorgen. De werkgever moet minstens de stappen vermelden die zijn ondernomen om ander werk of aangepast werk te vinden, of om de werkpost aan te passen, alsook de redenen waarom in voorkomend geval geen re-integratieplan kon worden opgemaakt of een aangeboden plan werd geweigerd.

De werkgever is ook verplicht regelmatig met het CPBW te overleggen over de mogelijkheden, op collectief niveau (en dus niet op individuele basis), om werkposten aan te passen of andere werkposten toe te wijzen.

7. Loskoppeling van de procedure voor beëindiging wegens medische overmacht

De beëindiging van de arbeidsovereenkomst op grond van medische overmacht zal in de toekomst worden losgekoppeld van de re-integratieprocedure. De preventieadviseur-arbeidsarts zal dus specifiek door de werkgever of door de werknemer moeten worden ingeschakeld om te beslissen of het voor de werknemer definitief onmogelijk is de overeengekomen arbeid uit te voeren. Dit onderzoek kan pas plaatsvinden na een ononderbroken arbeidsongeschiktheid van ten minste 9 maanden.

Deze bijzondere procedure kan evenwel leiden tot een re-integratietraject op verzoek van de werknemer.

De wijzigingen in de procedure die in de toekomst moet worden gevolgd om het einde van de arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht vast te stellen, gaan niet in op 1 oktober 2022. Deze vereisen immers een wijziging van artikel 34 van de arbeidsovereenkomstenwet, die nog niet is aangenomen. Wij zullen u in een volgende newsflash op de hoogte houden van de inwerkingtreding van deze wijziging.

Actiepunt

Zorg ervoor dat u vanaf 1 oktober 2022 voldoet aan de nieuwe verplichtingen en termijnen die gelden bij de re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers. We merken hierbij op dat het KB geen overgangsmaatregelen bepaalt zodat re-integratiebeslissingen genomen en afgegeven vóór 1 oktober 2022 geldig blijven, maar werkgevers wel de nieuwe termijnen zullen moeten toepassen om een plan of om een verslag op te maken.

Bron: Claeys & Engels