Pakjesdiensten en deeltijdse arbeid – de onmogelijkheid om de wet na te leven (Mploy)

Arbeid & Sociale zekerheid | 3 juli 2023

Auteur: Ludo Vermeulen (Mploy)

Correctionele rechtbank Tongeren 6 oktober 2022, Limburgs Rechtsleven 2023, 119

In een merkwaardig vonnis oordeelt de rechtbank dat het in de wereld van de pakjesdiensten onmogelijk is voor de werkgever om de regels rond de tijdige bekendmaking van variabele werkroosters na te leven zodat hij voor een inbreuk op die regels ook niet kan gestraft worden.

Het niet betalen van het minimumloon is enkel strafbaar als de werkgever heeft gehandeld met het bedrieglijk oogmerk om doelbewust te weinig loon uit te betalen.

Een koeriersbedrijf H. leverde voor opdrachtgever P. pakjes aan huis. De werknemers van H. maakten daarbij gebruik van handscanners zodat P. het ophalen en afleveren van de pakjes kon opvolgen. In het kader van een onderzoek naar koeriersbedrijf H. vroeg de sociale inspectie bij P. de registratiegegevens op van de handscanners van alle zeven werknemers van H. Uit die gegevens leidde de inspectie af dat de chauffeurs meer dan 40 uur per week gepresteerd hadden. Bij een onderzoek ter plaatse stelde de inspectie nog vast dat H. voor een deeltijdse werknemer geen werkroosters kon voorleggen en dat H. het uurloon van één werknemer op 7 september 2018 had moeten verhogen van 11,202 euro naar 11,427 euro.

De arbeidsauditeur vorderde de veroordeling van H. en haar bestuurder wegens onder meer

het niet tijdig, zijnde vijf dagen op voorhand ter kennis brengen van het variabele deeltijdse werkrooster;
het niet of niet tijdig betalen van het loon en van het overurenloon aan 150 % aan de zeven chauffeurs;
het niet betalen van het minimumloon, bepaald bij sectorale cao aan één werknemer.

H. verweerde zich wat de kennisgeving van de werkroosters betreft met het argument dat P. veelal pas de ochtend zelf het te volgen traject en het aantal pakjes aan haar meedeelde en dat ook de onvoorspelbare verkeersomstandigheden een invloed hebben op de duur van de te leveren arbeidsprestaties.

De rechtbank volgt dat verweer: “De praktijk in de sector is dat pakjes die door klanten besteld worden bij online verkopers zoals Bol.com, Amazon, enz. bij voorkeur één of hoogstens enkele dagen na de bestelling bij de klant zouden moeten worden afgeleverd, soms zelfs de dag zelf. Dit heeft uiteraard zijn weerslag op de arbeidsplanning die tot op het laatste moment kan wijzigen. De rechtbank stelt aldus vast dat beklaagden in de onmogelijkheid verkeerden de verplichting na te leven tot het vijf dagen vooraf meedelen van het deeltijds arbeidsrooster aan de werknemers.” H. wordt dan ook vrijgesproken op dit punt.

Wat de overuren betreft, is de rechtbank van oordeel dat de gegevens van de handscanners onvoldoende betrouwbaar zijn onder meer omdat die scanners wel eens uitgewisseld werden en omdat er geen verhoren waren afgenomen van de chauffeurs om die gegevens te verifiëren. Ook voor de beschuldiging van het niet betalen van voldoende loon voor die extra prestaties spreekt de rechtbank het koeriersbedrijf en zijn zaakvoerder vrij.

Inzake het niet betalen van het minimumloon wijst de rechtbank erop dat (a) de werkgever hierover niet werd verhoord (b) hij zich liet bijstaan door een sociaal secretariaat (c) niet wordt aangetoond dat hij gehandeld heeft met het bedrieglijk oogmerk om doelbewust te weinig loon uit te betalen. Ook hier volgt een vrijspraak.