Occasioneel telewerk in Europese context: Nieuwe regels op komst? (Crowe)

Auteurs: Cynthia Smeyers, Dorien Laevers (Crowe)

Situatie tot op vandaag

Het lijkt al een eeuwigheid geleden dat thuiswerken tijdens de coronapandemie “de nieuwe manier van werken” werd. Vanwege de noodzaak ontdekten veel mensen de voordelen van thuiswerken. Werknemers die voorheen woonden in het ene land en werkten in het andere, werden plots verplicht om van thuis uit te telewerken. Deze gewijzigde tewerkstellingsstellingssituatie dreigde ongewenste effecten te hebben met betrekking tot het land waarin er socialezekerheidsbijdragen moesten betaald worden. Om deze reden werden deze regels tijdens Corona tijdelijk geneutraliseerd.

Maar vandaag, 3 jaar na corona, is de situatie opnieuw helemaal gekeerd en lijkt Corona enkel nog een (verre) herinnering.  Daarbij is het ook zeer duidelijk geworden dat telewerk niet snel meer zal verdwijnen en er met deze nieuwe manier van hybride werken rekening moet gehouden worden. We zien we ook steeds meer nieuwe vormen van werken op afstand opduiken zoals de ‘workation’, co-werkomgevingen, bijkantoren in het buitenland, etc. Deze veranderde tewerkstellingssituaties zorgen ervoor dat de bestaande regels op hun grenzen stuiten en daarbij biedt de bestaande wetgeving niet altijd het gepaste of gewenste antwoord voor deze nieuwe hybride werksituaties.

Om werkgevers de tijd te gunnen zich aan deze nieuwe manier van werken aan te passen en de daarbij horende gevolgen met betrekking tot de sociale zekerheid, loopt er nog tot 30 juni 2023 een overgangsperiode.

In anticipatie van het einde van deze transitieperiode, werd er binnen de Europese administratieve commissie een werkgroep opgericht om te onderzoeken hoe deze nieuwe werksituaties in regels kunnen voorzien worden. De werkgroep bereikte half maart een akkoord over mogelijke nieuwe regels die potentieel het speelveld (beperkt) kunnen veranderen. Onderstaande informatie is uiteraard onder voorbehoud van goedkeuring in de administratieve commissie en implementatie in de lidstaten.

Nieuwe regels vanaf juli 2023?

De internationale werkgroep, waaronder ook België werd vertegenwoordigd, kwam half maart tot een akkoord over mogelijke nieuwe regels als aanvulling op de bestaande regels.

Doelgroep

De nieuwe regels waarover een overeenkomst bestaat, zouden enkel van toepassing zijn op de werknemers die enerzijds wonen in één lidstaat maar werken in een andere lidstaat en anderzijds occasioneel telewerken vanop een andere locatie.

Criteria

De werkgroep stelt 3 belangrijke criteria om telewerk te definiëren:

• Een locatieonafhankelijk criterium: hiermee wordt bedoeld dat de regels van toepassing zijn ongeacht waar ter wereld de werknemer aan het werken is;
• Het telewerk dient te gebeuren in een andere lidstaat dan waar de werkgever is gevestigd;
• Het moet gaan om werken die doorgaans (grotendeels) over een IT-verbinding kunnen uitgevoerd worden. Hiermee sluit men puur manueel administratieve taken zonder gebruik van een PC en internetverbinding uit.

Model beleidsakkoord

De werkgroep zocht naar een manier om binnen het bestaande kader van de verordening 883/2004 in een oplossing te voorzien voor telewerkers. Hierbij kwamen ze tot het concept van kaderakkoord op basis van een artikel dat nu reeds voorziet in de mogelijkheid om af te wijken van de bestaande regels wanneer de lidstaten tot een overeenkomst komen (art. 16).

De oplossing die de werkgroep heeft uitgewerkt stelt dat telewerkers, die aan de voormelde criteria voldoen en minder dan 50% van hun professionele tijd telewerken, onderworpen kunnen blijven aan het sociale zekerheidsstelsel van de lidstaat waar de werkgever is gevestigd. Het zou gaan om een keuze die in onderling overleg tussen werkgever en werknemer kan gemaakt worden.

De nieuwe regels zouden niet van toepassing zijn op bijvoorbeeld een werknemer die naast telewerk in zijn woonstaat ook nog als handelsvertegenwoordiger werkt. Deze nieuwe regels zouden dus een aanvulling op de bestaande regels worden. Situaties die niet aan de specifieke criteria voldoen, zullen verder beoordeeld worden op basis van de bestaande aanwijsregels.

A1-certificaat

Bovendien zouden deze nieuwe regels ook een impact hebben op de aanvraagprocedure voor het A1-certificaat. Voor situaties die onder de criteria vallen, zal de werkgever een A1-certificaat kunnen aanvragen in het land waar hij gevestigd is. Dit land zal de situatie beoordelen en ingeval van een goedkeuring het A1-certificaat afleveren. Daarna zal het land waar de werkgever gevestigd is het woonland van de werknemer informeren.

Inwerkingtreding

Het is nu wachten op de verdere goedkeuring en uitwerking van het beleidsakkoord in de Europese administratieve commissie. Vervolgens zal het uitkijken worden naar welke lidstaten het beleidsakkoord uiteindelijk zullen ondertekenen. We vernamen dat het de intentie is om deze nieuwe regels in werking te laten treden tegen 1  juli 2023.

Bron: Crowe