Hoe Oekraïense vluchtelingen in dienst nemen in België? (Vandelanotte)

Auteurs: Lieven Goossens en Marcin Pospiech (Vandelanotte)

Door de oorlog in Oekraïne heeft de Raad van de Europese Unie op 4 maart 2022 beslist om de Europese Richtlijn tijdelijke bescherming van 20 juli 2001 te activeren via een uitvoeringsbesluit (2022/382). Deze Richtlijn is omgezet in het Belgisch recht (in de artikelen 57/29 ev. van de Vreemdelingenwet) en voorziet minimumnormen voor het verlenen van tijdelijke bescherming in geval van massale toestroom van vluchtelingen uit derde landen die niet naar hun land van oorsprong kunnen terugkeren.

De activering heeft als gevolg dat Oekraïense inwoners die vóór 24 februari 2022 in Oekraïne verbleven, staatlozen en inwoners van andere derde landen dan Oekraïne die vóór 24 februari 2022 in Oekraïne internationale bescherming of gelijkwaardige nationale bescherming genoten, samen met hun gezinsleden, sinds 7 maart 2022 tijdelijke bescherming kunnen genieten in België. Dit betreft een bijzonder statuut dat verschilt van het humanitair visum.

Nadat de personen die zich kunnen beroepen op dit statuut de volledige procedure doorlopen hebben, zullen zij eerst in het bezit gesteld worden van een bijlage 15 (met een maximumduur van 45 dagen), en daarna van een elektronische A kaart. Eens zij in het bezit zijn van een van beide documenten, hebben zij onbeperkte toegang tot de Belgische arbeidsmarkt. Dit impliceert dat een Belgische werkgever hen in dienst kan nemen zonder dat een gecombineerde vergunning (de single permit) aangevraagd moet worden.

Als een werkgever een Oekraïense vluchteling in dienst wenst te nemen, verloopt de aanwerving en de tewerkstelling van deze persoon in principe op dezelfde manier alsof  hij een Belgische werknemer zou aanwerven. Dit wil zeggen dat er een gewone arbeidsovereenkomst (in overeenstemming met de taalwetgeving) afgesloten kan worden. Alle wettelijke bepalingen omtrent arbeidsduur, minimumlonen, discriminatie, … zijn ook meteen van toepassing op de tewerkstelling.

De enige juridische nuance die bestaat is dat de Oekraïense vluchteling gedurende de tewerkstelling in het bezit moet blijven van een geldige elektronische A kaart. In het begin wordt dit toegekend voor 12 maanden, waardoor de tewerkstelling in principe ook ten einde komt wanneer de duurtijd van de elektronische A kaart beëindigd wordt. De elektronische A kaart kan in principe ook tot tweemaal toe verlengd worden, waardoor de tewerkstelling in principe ook langer kan duren dan 12 maanden.

Vanuit praktisch oogpunt raden we aan te werken met een arbeidsovereenkomst die aangepast op dit soort tewerkstelling. Ook voorziet u best in alle noodzakelijke uitleg en bijstand zodat de Oekraïense werknemer snel ingewerkt geraakt in het personeelsbestand.

Bron: Vandelanotte