Eerste hulp bij… psychosociale problemen op de werkvloer: de vertrouwenspersoon (Commit Law)

Auteurs: Wouter Parmentier en Joris De Keersmaeker (Commit Law)

Met de wet van 5 november 2023 houdende diverse arbeidsbepalingen wordt de aanstelling van een vertrouwenspersoon in bepaalde gevallen bijkomend verplicht gemaakt.

Wat is de taak van een vertrouwenspersoon?

Een vertrouwenspersoon helpt de werkgever bij het uitwerken van de interne procedures bij psychosociale risico’s op de werkvloer en heeft een belangrijke rol bij de informele psychosociale interventieprocedure. Werknemers kunnen o.a. van deze procedure gebruik maken om eender welk psychosociaal risico aan te kaarten.

Wat is er op dit moment?

Eén of meerdere vertrouwenspersonen worden aangeduid door de werkgever na het voorafgaand akkoord van alle werknemersvertegenwoordigers in het Comité voor preventie en bescherming op het werk (hierna CPBW), bij ontstentenis hiervan door de vakbondsafvaardiging, en bij afwezigheid hiervan alle werknemers..

De aanstelling gebeurt na:

• een vrijwillig initiatief van de werkgever;

• verplicht, nadat alle leden van het CPBW (bij ontstentenis de vakbondsafvaardiging, bij ontstentenis of alle werknemers) hierom verzoeken.

Wat verandert op 1 december 2023?

De aanstelling blijft gebeuren door de werkgever na voorafgaand akkoord van alle leden van het CPBW (bij ontstentenis de vakbondsafvaardiging, bij ontstentenis alle werknemers).

Het hebben van één of meerdere vertrouwenspersonen wordt verplicht voor ondernemingen met méér dan 50 werknemers. Voor ondernemingen met minder dan 50 werknemers is de aanstelling alleen verplicht als alle leden van de vakbondsafvaardiging, of bij ontstentenis wanneer alle werknemers hierom verzoeken.

De vertrouwenspersoon moet verplicht een werknemer van de onderneming zijn wanneer:

• de onderneming 50 of meer werknemers heeft;

• de onderneming 20 of meer werknemers heeft en de onderneming enkel een beroep doet op een preventieadviseur psychosociale aspecten van een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk.

De vertrouwenspersoon dient een passende opleiding te genieten én te voltooien binnen de twee jaar na diens aanstelling.

Goed om weten

Kies uw vertrouwensperso(o)n(en) niet lukraak. Er bestaan immers onverenigbaarheden. Volgende functies mogen bijvoorbeeld geen vertrouwenspersoon zijn (niet limitatief): de werkgever, leden van de ondernemingsraad, leden van het comité voor preventie en bescherming op het werk; leidinggevende functies of vakbondsafgevaardigden.

Bij de aanstelling en verwijdering van een vertrouwenspersoon moet een procedure gevolgd worden. Er is een bijzonderheid in de procedure als alle leden van het CPBW vragen om een vertrouwenspersoon uit zijn functie te verwijderen.

Een vertrouwenspersoon geniet geen specifieke ontslagbescherming, doch moet zijn functie volledig autonoom kunnen uitoefenen, zonder hiervan enig nadeel te ondervinden.

Bron: Commit Law