De vijf pensioenpijlers in een notendop (Lemon Consult)

Auteur: Lore Ockier (Lemon Consult)

Iedereen droomt van een zorgeloos pensioen. In veel gevallen volstaat het wettelijk pensioen echter niet om te voorzien in de uitgaven na pensioenleeftijd. De opbouw van een aanvullend pensioen is dan ook van belang om uw levensstandaard ook op pensioenleeftijd te kunnen aanhouden. Dit kan op verschillende manieren, ook wel de pijlers van het pensioen genoemd.

De eerste pijler: uw wettelijk pensioen

Door het betalen van sociale bijdragen tijdens uw loVAPWopbaan bouwt u een wettelijk pensioen op. Dit pensioen wordt uitbetaald door de overheid.

Vanaf wanneer u recht heeft op een wettelijk pensioen, hangt af van uw loopbaan. Momenteel bedraagt de wettelijke pensioenleeftijd 65 jaar. Vanaf 2025 zal deze echter stijgen tot 66 jaar en vanaf 2030 tot 67 jaar. Onder bepaalde voorwaarden kan u recht hebben op een vervroegd pensioen.

Het bedrag van uw wettelijk pensioen hangt af van verschillende factoren, zoals uw loon, uw statuut, het aantal gewerkte jaren en de samenstelling van uw gezin.

Werkt u langer dan uw vervroegde pensioenleeftijd, dan kan u mogelijks een pensioenbonus ontvangen. Daarover leest u hier  meer.

Via de website Mypension.be kan u nagaan vanaf wanneer u recht heeft op een pensioen en hoeveel dit precies zal bedragen.

De tweede pijler: fiscaal sparen via uw beroepsactiviteit

De tweede pijler betreft een fiscaal voordelige vorm van pensioenopbouw, gekoppeld aan uw beroepsactiviteit.

Werknemers

Werkgevers kunnen ten voordele van hun werknemers een groepsverzekering afsluiten. Hierin kan zowel de werkgever als de werknemer een bijdrage storten.

Daarnaast kunnen werknemers zelf voorzien in extra pensioenkapitaal dankzij het Vrij Aanvullend Pensioen voor Werknemers (VAPW). Zij genieten een fiscaal voordeel van 30% op de bijdragen die zij betalen voor hun VAPW.

Zelfstandigen zonder een vennootschap

Zelfstandigen die werken onder een eenmanszaak hebben de mogelijkheid om een Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) af te sluiten. De premie voor het vrij aanvullend pensioen is aftrekbaar in de personenbelasting, net als de sociale bijdragen.

Daarnaast kunnen zij ook via een Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen (POZ) een aanvullend pensioen opbouwen. De bijdragen voor een POZ geven recht op een belastingvermindering van 30%.

Zelfstandigen met een vennootschap

Naast een VAPZ kunnen zelfstandigen die werken via een vennootschap een groepsverzekering of individuele pensioentoezegging (IPT) afsluiten. De premies zijn in de vennootschap aftrekbaar als beroepskost.

Het fiscaal voordelig bijsparen wordt voor zelfstandigen echter beperkt door de 80%-grens. Dit houdt in dat uw wettelijk pensioen en uw aanvullend pensioen samen niet hoger mag zijn dan 80% van:

• Het gemiddelde van het belastbaar beroepsinkomen van de drie voorgaande kalenderjaren (zelfstandigen zonder een vennootschap)
• De laatste normale bruto jaarbezoldiging (zelfstandigen met een vennootschap)

In sommige beroepsgroepen (zoals artsen) kunnen zowel loontrekkenden als zelfstandigen aanspraak maken op een RIZIV-toelage, die geïnvesteerd wordt in een aanvullend pensioen.

Ambtenaren

Aangezien statutaire ambtenaren een hoger wettelijk pensioen genieten, hebben zij niet de mogelijkheid om een aanvullend pensioen op te bouwen. Voor contractuele ambtenaren kan daarentegen wel een aanvullend pensioen worden voorzien.

De derde pijler: fiscaal sparen met privégeld

Via de derde pensioenpijler bouwt u zelf op een fiscaal voordelige manier een pensioen op, dit via het gekende pensioensparen en/of lange termijnsparen.

Voor het pensioensparen bestaan er twee maximumbedragen (voor inkomstenjaar 2024):

• Het “gewone” pensioensparen met een fiscaal maximumbedrag van € 1.020. De belastingvermindering bedraagt 30% (excl. gemeentebelasting).
• Het “pensioensparen bis” met een fiscaal maximumbedrag van € 1.310. De belastingvermindering bedraagt 25% (excl. gemeentebelasting).

De belastingvermindering voor lange termijnsparen bedraagt 30% (te verhogen met gemeentelijke opcentiemen). Het maximaal vrijstelbaar bedrag is afhankelijk van het inkomen, met als absoluut maximum € 2.450 (voor inkomstenjaar 2024).

De vierde pijler: niet-fiscaal sparen

De vierde pijler heeft betrekking op uw persoonlijke spaarinspanningen, waarvoor u geen belastingvoordeel geniet. Dit kan o.a. via een spaarrekening, een tak 21- of tak 23-verzekering, een beleggingsfonds, individuele aandelen,…

De vijfde pijler: onroerend goed

Tenslotte beschouwen sommigen vastgoed als de vijfde pijler van het pensioen. Het betreft de gezinswoning en desgevallend andere onroerende goederen die u verwerft. De huurinkomsten vormen daarbij een aanvullend inkomen op uw pensioen, terwijl de waarde van het vastgoed zelf als een pensioenbuffer kan worden beschouwd.

Bron: Lemon Consult