De sociale inspectie en de bijzondere opsporingsmethodes (Mploy)

Auteur: Ludo Vermeulen (Mploy)

Hof van Cassatie 18 december 2024, P.24.0939.F, www.juportal.be

De strikte regeling voor het gebruik van bijzondere opsporingsmethodes, zoals de systematische observatie, geldt wel voor politiediensten maar niet voor de sociale inspecteurs.

Artikel 47sexies van het Wetboek van Strafvordering regelt de “observatie” door politiediensten. Het gaat om de stelselmatige observatie door een politieambtenaar onder leiding van een ambtenaar van de gerechtelijke politie, van een of meer personen, hun aanwezigheid of hun gedrag, of van bepaalde gedragingen, of van specifieke zaken, plaatsen of gebeurtenissen. Een stelselmatige observatie is onder meer een observatie van meer dan vijf opeenvolgende dagen of van meer dan vijf niet-opeenvolgende dagen gespreid over een periode van een maand en een observatie waarbij technische hulpmiddelen worden gebruikt.

Dergelijke observatie mag enkel worden uitgevoerd na schriftelijke machtiging door de procureur des Konings.

Het hof van beroep te Luik had een werkgever vrijgesproken van een aantal sociaalrechtelijke misdrijven omdat de sociale inspectie een systematische observatie had uitgevoerd zonder dergelijke machtiging. Het Openbaar Ministerie gaat tegen die vrijspraak in cassatie.

Het Hof vernietigt het arrest van het hof van beroep.

Het Hof stelt vast dat die bijzondere opsporingsmethoden (BOM) zijn ingevoerd om, met het oog op de vervolging van overtreders, gegevens en informatie te verzamelen, vast te leggen en te verwerken op basis van ernstige aanwijzingen dat strafbare feiten zullen worden gepleegd of reeds zijn gepleegd ongeacht of die al bekend zijn of niet.

Het Hof overweegt dat de sociale inspecteurs zich bij hun optreden moeten houden aan de voorschriften van artikel 18 en 19 Sociaal Strafwetboek. Zij moeten hun bevoegdheden uitoefenen met het oog op het toezicht op de naleving van de bepalingen van dat wetboek en de andere wetten waarop zij toezien, zoals de Antidiscriminatiewetten (artikel 18). Zij moeten er daarbij voor zorgen dat de middelen die zij aanwenden passend en noodzakelijk zijn voor het toezicht (artikel 19).

Het is onder die bijzondere voorwaarden dat de sociaal inspecteurs de bevoegdheden hun toebedeeld door het Sociaal Strafwetboek moeten uitoefenen, aldus het Hof.

Daaruit volgt dat de observatie door de sociale inspectie, wat ook daarvan de frequentie is, niet valt onder de regels van de observatie opgenomen in het Wetboek van Strafvordering.

In de conclusie van eerste advocaat-generaal Nolet de Brauwere, eveneens gepubliceerd op Juportal.be, is meer achtergrondinformatie te vinden. Hij komt tot de conclusie dat de wetgeving rond de bijzondere opsporingsmethodes (artikel 47sexies W.Sv.) enkel de politiediensten betreft. “Elle ne concerne pas les missions étrangères à cette finalité telles que celles relevant de la police administrative ou exercées par des services ne possédant pas de compétences judiciaires.” Uit zijn conclusie blijkt dat de BOM-regelgeving wel van toepassing is op sociaal inspecteurs met de hoedanigheid van officier van gerechtelijke politie.

Bron: Mploy