Aansprakelijkheid aannemers bij tewerkstelling illegale derdelanders door een (onder)aannemer wordt aangescherpt in het Vlaams Gewest (Commit Law)

Auteur: Joris De Keersmaeker (Commit Law)

Op 27 oktober 2023 heeft het Vlaams Parlement het ontwerp van decreet tot wijziging van de wet van 30 april 1999 betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers bekrachtigd en afgekondigd. Bovenop de bestaande verplichtingen voert dit decreet een bijkomende zorgvuldigheidsplicht in voor de aannemers die een beroep doen op een rechtstreekse contractant, die derdelanders (niet-EER of Zwitserland) tewerkstelt.

Wat is de huidige wettelijke regeling?

In 2013 werd een nieuw systeem van hoofdelijke aansprakelijkheid ingevoerd in geval van onderaanneming en illegale tewerkstelling. Er kunnen sindsdien ook strafsancties opgelegd worden.

Deze aansprakelijkheid kan door de aannemers uitgesloten worden door in het bezit te zijn van een schriftelijke verklaring van de rechtstreekse contractant waarin deze verklaart geen illegaal verblijvende onderdanen van derde landen tewerk te zullen stellen.

Waarom een verstrenging?

Ondanks de huidige wettelijke regeling is de wetgever van mening dat er in alle sectoren een potentieel gevaar is van uitbuiting en misbruik bij tewerkstelling van derdelanders. Deze tewerkstelling gebeurt momenteel via allerlei constructies en lidstaten waardoor controle door de inspectiediensten wordt bemoeilijkt. Bijkomend beschikken de inspectiediensten niet altijd over de juiste en voldoende instrumenten om performant op te treden.

Wat is nieuw?

De nieuwe wettelijke regeling is er niet enkel op gericht om werknemers afkomstig van derde landen te beschermen, maar ook om de zelfstandigen uit deze landen te beschermen.

De huidige wettelijke regeling wordt aangevuld met een zorgvuldigheidsplicht voor de aannemers die een beroep doen op een rechtstreekse contractant die derdelanders tewerkstelt. Deze plicht geldt bij de aanstelling van de rechtstreekse contractant en zal inhouden dat er door de rechtstreekse contractant een aantal gegevens of documenten moeten worden aangebracht:

• De identificatie- en contactgegevens van de rechtstreekse contractant;

• De persoonlijke gegevens, de gegevens over de verblijfsrechtelijke situatie en de gegevens over de tewerkstelling van de buitenlandse werknemers en buitenlandse zelfstandigen van de rechtstreekse contractant.

Het is de aannemer die een beroep doet op een rechtstreekse contractant die een bijkomend toezicht zal moeten uitoefenen. In het geval de rechtstreekse contractant de nodige gegevens niet aanbrengt, moet de aannemer hem verzoeken om de gegevens alsnog aan te brengen. Als de rechtstreekse contractant niet ingaat op dit verzoek, moeten de sociaalrechtelijke inspecteurs daarvan onmiddellijk op de hoogte gebracht worden.

Wanneer treedt de nieuwe regeling in werking?

Het ontwerp van decreet vermeldt dat de Vlaamse Regering de concrete gegevens bepaalt die moeten worden aangebracht door de rechtstreekse contractant en de nadere modaliteiten ervan. De Vlaamse Regering bepaalt ook de datum van inwerkingtreding. Het is bijgevolg uitkijken naar de inwerkingtreding van het vereiste uitvoeringsbesluit.

Bron: Commit Law