Federaal regeerakkoord – Strengere regels voor langdurig zieken en een gedeelde verantwoordelijkheid tot re-integratie (GD&A Advocaten)

Auteur: Gitte Laenen (GD&A Advocaten)

Het federale regeerakkoord wil de werkzaamheidsgraad verhogen en is duidelijk in haar doelstelling rond de problematiek van het aantal langdurig zieken: meer aandacht voor preventie en een snellere re-integratie moeten de kosten voor de sociale zekerheid doen verlagen. Er komen strengere regels, maar ook meer omkadering en ondersteuning voor langdurig zieken met de nadruk op een gedeelde verantwoordelijkheid van de vijf betrokken actoren, zijnde de werkgever, werknemer, artsen, ziekenfondsen en de regionale diensten voor arbeidsbemiddeling.

In 2022 werden de regels rond het re-integratietraject voor arbeidsongeschikte werknemers reeds grondig herzien. Aan het zogenaamde re-integratietraject (RIT) 2.0 werd in datzelfde jaar ook al aandacht besteed in onze nieuwsbrief op onze site. Dit traject wordt met het nieuwe regeerakkoord nogmaals aangescherpt.

Opgelet: het regeerakkoord geeft een overzicht van afspraken en intenties. Vooraleer iets effectief wijzigt of wordt ingevoerd, zullen eerst de daartoe vereiste wetteksten en uitvoeringsbesluiten moeten worden goedgekeurd en gepubliceerd. Hetgeen volgt is dus te lezen met enig voorbehoud en de timing is vandaag nog onduidelijk.

1.-

Vooreerst zullen werkgevers – rekening houdend met de eigenheid van hun organisatie – worden aangemoedigd om een actief verzuimbeleid te voeren.

Dat houdt in dat er een werkomgeving moet gecreëerd worden waarin langdurig ziekteverzuim zoveel mogelijk wordt voorkomen en zieke werknemers regelmatig worden gecontacteerd en opgevolgd. Dit zal worden opgenomen in de Welzijnswet en de Wet op de arbeidsreglementen.

2.-

Werkgevers – die geen KMO zijn – worden geresponsabiliseerd om versterkt in te zetten op de re-integratie van langdurig zieke werknemers tussen 18 en 54 jaar.

Dit door middel van een verschuldigde bijdrage van 30% van de uitkering die ten laste is van het RIZIV, gedurende de eerste twee (2) maanden van de primaire arbeidsongeschiktheid die volgen op de periode van gewaarborgd loon. Die bijdrage komt in de plaats van de huidige ‘responsabiliseringsbijdrage voor werkgevers inzake gemiddeld hogere invaliditeit van de werknemers’.

Werknemers anderzijds kunnen gesanctioneerd worden (verlies uitkering of gewaarborgd loon) bij niet of onvoldoende meewerken aan het re-integratietraject (RIT).

3.-

De drie (3) maanden wachtperiode om een re-integratietraject op te starten zal worden afgeschaft, waardoor werkgevers dit traject sneller kunnen (niet moeten) opstarten, zelfs al vanaf de eerste dag in ziekte. Daarvoor is echter wel de toestemming van de werknemer in kwestie noodzakelijk.

Na acht (8) weken arbeidsongeschiktheid worden werkgevers nu wel verplicht om een inschatting te laten maken van het arbeidspotentieel van de werknemer in ziekte door de externe preventiedienst.

De werkgever die – voor de langdurig zieke werknemer die arbeidspotentieel heeft – geen re-integratietraject opstart binnen de zes (6) maanden vanaf de aanvang van de ziekte wordt gesanctioneerd.

4.-

De re-integratietrajecten worden daarnaast verbreed, in die zin dat ze ook rekening zullen houden met tewerkstellingsmogelijkheden bij andere werkgevers.

In lijn daarvan wordt de wachttermijn om de bijzondere procedure van medische overmacht op te starten teruggebracht van negen (9) naar zes (6) maanden onafgebroken arbeidsongeschiktheid. Waardoor de werkgever, indien blijkt dat de arbeidsongeschikte werknemer definitief medisch ongeschikt is om opnieuw een functie binnen de organisatie op te nemen, de functie van de arbeidsongeschikte werknemer sneller vacant kan stellen en kan overgaan tot een nieuwe aanwerving zonder bijkomende kosten.

4.-

Er wordt een gezamenlijk arbeidsongeschiktheidsdossier bijgehouden waar alle betrokkenen toegang tot hebben waardoor een intensievere samenwerking mogelijk is en een actief re-integratiebeleid door de arbeidsarts en preventiedienst kan gevoerd worden.

Om situatieve en arbeidsgerelateerde arbeidsongeschiktheden vroeger te kunnen opsporen, deelt de behandelende arts na één (1) maand arbeidsongeschiktheid het getuigschrift van die ongeschiktheid via het TRIO-platform met de preventieadviseur-arbeidsarts, de adviserend arts en de andere actoren met toegang tot het TRIO-platform. Op die manier krijgt de preventieadviseur-arbeidsarts rechtstreeks toegang tot de informatie over het bestaan van de ongeschiktheid en de aard van de gezondheidsproblematiek.

Verder dient die preventieadviseur-arbeidsarts voor elke werknemer die minstens één maand afwezig is door arbeidsongeschiktheid een actie te ondernemen die kan bestaan uit het doorsturen van informatie tot het uitnodigen voor een gesprek.

5.-

Waar de vorige federale regering voorzag in de mogelijkheid om tot drie (3) keer per jaar, één (1) dag ziekte op te nemen zonder medisch attest, zal dit met het oog op de bestrijding van het absenteïsme nog slechts tot twee (2) keer per jaar mogelijk zijn voor een werknemer.

Daarnaast bepaalt het regeerakkoord dat een herval van ziekte pas na acht (8) weken werkhervatting – waar dit vandaag reeds kan na veertien (14) kalenderdagen – opnieuw recht geeft op de dertig (30) dagen gewaarborgd loon. Dit om het draaideureffect in de ziekteverzekering waarbij werknemers bij herval telkens opnieuw aanspraak maken op dertig (30) dagen gewaarborgd loon, te vermijden.

6.-

Verder voorziet het akkoord nog bijkomende regels voor arbeidsongeschikte werknemers waarbij diegenen met een arbeidspotentieel verplicht worden om een re-integratie- of terug-naar-werk-traject te volgen.

In geval van niet-naleving door de arbeidsongeschikte werknemers wordt er een vermindering van de uitkering met 10% voorzien en kan er zelfs worden overgegaan tot een schorsing van het recht op uitkeringen of gewaarborgd loon.

Ook de ziekenfondsen, VDAB en behandelende artsen worden geresponsabiliseerd, maar dit valt buiten het bestek van deze nieuwsbrief.

***

Het moge duidelijk zijn dat de nieuwe federale regering de gedeelde verantwoordelijkheid van de betrokken actoren centraal plaatst bij de re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers.

Dat betekent ook dat er voor werkgevers – opnieuw – verplichtingen en verschuldigde bijdragen bijkomen.

Hoewel de doelstelling om arbeidsongeschikte werknemers met een arbeidspotentieel maximaal te re-integreren duidelijk is, blijft het afwachten wat de modaliteiten en draagwijdte van de specifieke wetgeving zullen zijn om een gericht beeld te krijgen op de concrete impact op uw lokaal bestuur.

Bron: GD&A Advocaten