Afkoop studiejaren: nu of nooit? (Prof. Gerrit Van Daele)

Auteur: Prof. Gerrit Van Daele (KULeuven en UGent)

Publicatiedatum: 15/10/2020

Op 30 november 2020 eindigt het gunsttarief voor de afkoop van studiejaren voor werknemers en zelfstandigen.  Vanaf 1 december 2020 wordt de kostprijs van die afkoop actuarieel berekend en dat kan een flinke kostprijsverhoging inhouden.  Een goede reden om voor het einde van november toch nog een storting te maken? Of niet ?

Afkoop studiejaren houdt grosso modo in dat men de jaren vanaf de 20ste verjaardag, waarin men nog studeerde, met succes, voor een stukje kan bonificeren.

In tegenstelling tot een algemeen verspreid misverstand koopt men er géén loopbaanjaren mee. Afkoop studiejaren betekent voor werknemers en zelfstandigen niet dat men ermee een volledige loopbaan kan ‘kopen’.

Er wordt wel  een extra pensioenuitkering voor gekocht en dat extra pensioen moet de loopbaanjaren zonder pensioenrecht compenseren. Een alleenstaandenpensioen wordt bijvoorbeeld in  2020 met 277,44 EUR verhoogd per afgekocht studiejaar.

Opgelet, dit is de som per jaar, niet per maand! De kostprijs van een afkoop is tot 30 november 2020 een forfaitaire bijdrage van 1.560,60 EUR per afgekocht studiejaar.

Het voordeel van een afkoop is dat de betaalde bijdrage fiscaal kan worden afgetrokken als sociale bijdrage. Dat levert een marginaal fiscaal voordeel op en voor de meeste belastingplichten is dat 50 %. Zelfstandigen besparen ook nog eens 20,5 % aan sociale bijdrage.

Het nadeel van een afkoop is dat het wettelijk pensioen stijgt. Dat lijkt een vreemd nadeel, maar die verhoging kan tot gevolg hebben dat de gepensioneerde geen recht meer heeft op het belastingvrije deel.

Pensioenen tot 15.616 EUR (cijfer aj 2020) zijn immers vrijgesteld van belastingen, op voorwaarde weliswaar dat het inkomen uitsluitend uit pensioen of een vervangingsinkomen bestaat.

De bijkomende pensioenuitkering kan het pensioen boven die grens duwen, waardoor er toch belastingen verschuldigd worden. Vraag zeker uw pensioenadviseur om advies, voor u tot afkoop van één of meerdere studiejaren overgaat.

Wat verandert er dan vanaf 1 december 2020?

Vanaf dan wordt de bijdrage op actuariële basis berekend. Die berekening houdt rekening met interest en de looptijd tot de pensioenleeftijd. Concreet betekent dat bijna zeker een verhoging van die bijdrage. Er blijft evenwel een uitzondering voor afkoop studiejaren binnen 10 jaar na afstuderen. De (geindexeerde) forfait blijft dan van toepassing.

Bent u al meer dan 10 jaar geleden afgestudeerd? Als afkoop van studiejaren voor u interessant is,  stort u best nog voor 30 november 2020 uw bijdrage.